«Φωτιές» έχει ανάψει στην Κρήτη το νέο Ειδικό Χωροταξικό για τον τουρισμό που βάζει στο «κόκκινο» περιοχές όπως τη Χερσόνησο, τα Μάλια και τη Νέα Κυδωνία Χανίων, φρενάροντας την ανάπτυξη νέων τουριστικών επενδύσεων.
Ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η δημόσια διαβούλευση για το επίμαχο θέμα, αύριο συγκαλείται ευρεία σύσκεψη στην Περιφέρεια Κρήτης με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων, στο επίκεντρο της οποίας θα τεθεί η νέα πραγματικότητα που δημιουργεί το Ειδικό Χωροταξικό.
Στο μεταξύ το Δημοτικό Συμβούλιο Χερσονήσου με σχετική απόφαση τάσσεται ξεκάθαρα υπέρ της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης που μπορεί να αναπτυχθεί με όρους και πλαίσιο στην ενδοχώρα της περιοχής, προκειμένου να αποσυμφορηθεί το παραλιακό μέτωπο.
Ο δήμαρχος Χερσονήσου Ζ. Δοξαστάκης με αναλυτική συνέντευξή του στην «Π» μιλά εφ’ όλης της ύλης για το επίμαχο θέμα τονίζοντας δηκτικά: «Το νέο διεθνές αεροδρόμιο Καστελλίου, το οποίο θα λειτουργήσει τον Φεβρουάριο του 2027, θα φέρει στο νησί 17 εκατομμύρια επισκέπτες.Άραγε πού θα φιλοξενηθούν όλοι αυτοί οι τουρίστες αν απαγορευτεί η ανέγερση νέων ξενοδοχειακών μονάδων;».
Τι σκοπό έχει το νέο Ειδικό Χωροταξικό για τον τουρισμό
Το νέο Ειδικό Χωροταξικό για τον τουρισμό δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα για τον τόπο μας και όπως περιγράφει ο δήμαρχος κ. Δοξαστάκης, «το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έθεσε το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον τουρισμό και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σε δημόσια διαβούλευση για τη διατύπωση απόψεων ως τις 15 Σεπτεμβρίου 2024.
Ο ρόλος του χωροταξικού σχεδιασμού έχει αναβαθμιστεί στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων και πολιτικών και της ενσωμάτωσης της διάστασης της εδαφικής συνοχής σε έννοια ισότιμη της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής.
Το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον τουρισμό έχει ως σκοπό τον προσδιορισμό μακροπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων στόχων και στρατηγικών κατευθύνσεων σε εθνικό επίπεδο και της χωρικής διάρθρωσης στον τομέα του τουρισμού, με όρους οικονομικής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιώσιμης αειφορίας».
Ο υπερτουρισμός στο Ειδικό Χωροταξικό
Όπως εξηγεί ο κ. Δοξαστάκης, «ο τουρισμός αποτελεί σημαντικό κοινωνικοοικονομικό φαινόμενο. Εξελίσσεται και αλλάζει σύμφωνα με τις εξελίξεις και τα πρότυπα της οικονομίας και της κοινωνίας.
Υπάρχουν πολλά πρότυπα τουριστικής ανάπτυξης, όπως του μαζικού τουρισμού, αυτό που είναι ενταγμένο στο τοπικό αναπτυξιακό πλαίσιο, το πρότυπο του βιώσιμου τουρισμού και το πρότυπο ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού.
Ο υπερτουρισμός αποτελεί έναν νέο σχετικά όρο στη βιβλιογραφία και χρησιμοποιείται για να περιγράψει την υπερβολική αύξηση του αριθμού των επισκεπτών σε έναν προορισμό. Βασικές αιτίες αυτού του φαινομένου είναι μεταξύ άλλων το χαμηλό κόστος των ταξιδιών, η πλατφόρμα Airbnb, οι αυξημένες ροές των επισκεπτών, η αυξημένη χρήση των μεταφορικών μέσων και η εποχικότητα.
Ο υπερτουρισμός συνδέεται και εξαρτάται στενά από τη φέρουσα ικανότητα ενός τόπου και είναι το μέγιστο αποδεκτό όριο της τουριστικής ανάπτυξης μιας περιοχής χωρίς να παραβιάζονται οι περιβαλλοντικοί, κοινωνικοί, πολιτιστικοί και κοινωνικοί στόχοι.
Το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον τουρισμό κατηγοριοποιεί τον εθνικό χώρο με βάση τρία κριτήρια: της ένταξης του τουριστικού φαινομένου με γνώμονα τον δείκτη κλινών, τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής, της ανάγκης ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού.
Η κατηγοριοποίηση του εθνικού τουρισμού που προτείνεται από το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον τουρισμό είναι
α) περιοχές ελέγχου,
β) αναπτυγμένες περιοχές,
γ) αναπτυσσόμενες περιοχές,
δ) περιοχές με δυνατότητες ανάπτυξης,
ε) μη αναπτυγμένες περιοχές».
Τι αλλαγές επιφέρει στον Δήμο Χερσονήσου το Ειδικό Χωροταξικό για τον τουρισμό
Ο Δήμος Χερσονήσου, που αποτελείται από τις δημοτικές ενότητες Μαλίων, Χερσονήσου, Γουβών και Επισκοπής, κατά τον σχεδιασμό του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου κατηγοριοποιείται και εντάσσεται: οι δημοτικές ενότητες Μαλίων και Χερσονήσου στις περιοχές ελέγχου
(α) η δημοτική ενότητα Γουβών εντάσσεται στις ανεπτυγμένες περιοχές
(β) και η δημοτική ενότητα Επισκοπής εντάσσεται στις περιοχές με δυνατότητες ανάπτυξης.
Η θέση του Δήμου Χερσονήσου για το Ειδικό Χωροταξικό
Η τοποθέτηση του Δήμου Χερσονήσου στο επίμαχο θέμα είναι, σύμφωνα με τον κ. Δοξαστάκη, «ότι η κατηγοριοποίηση του εθνικού χώρου έγινε χωρίς να ληφθούν υπόψη συγκεκριμένα κριτήρια και δείκτες που καθορίζουν το επίπεδο ανάπτυξης μιας περιοχής.
Είναι άτοπο να προτείνεις την ένταξη των δημοτικών ενοτήτων Μαλίων και Γουβών στην κατηγορία των κορεσμένων ή ελεγχόμενων περιοχών.
Το νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Καστέλλι κατά τον προγραμματισμό θα λειτουργήσει τον Φεβρουάριο του 2027 και θα φέρει στο νησί 17 εκατομμύρια επισκέπτες. Άραγε πού θα φιλοξενηθούν όλοι αυτοί οι τουρίστες αν απαγορευτεί η ανέγερση νέων ξενοδοχειακών μονάδων;
Λαμβάνεται υπόψη ο προβληματισμός ότι η πολιτεία, η Περιφέρεια οι Δήμοι δεν έχουν ολοκληρώσει βασικά και αναγκαία έργα υποδομής;
Έχει αξιολογηθεί η φέρουσα ικανότητα του νησιού μας ή κατατίθενται προτάσεις χωρίς την επιβεβλημένη τεκμηρίωσή τους.
Είναι επικίνδυνο για την ανάπτυξη της Κρήτης να αποδεχόμαστε παρακινδυνευμένες και ατεκμηρίωτες απόψεις που υποστηρίζουν ότι το νησί εμφανίζει συμπτώματα και τυπολογία υπερτουρισμού.
Ασφαλώς και η στρατηγική αξία και η πολιτική ανάπτυξη πρέπει να αναδεικνύει ως κύριο πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης αυτό του βιώσιμου τουρισμού, που βασίζεται στις βασικές λειτουργίες της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης με χρήση ειδικών εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Ο σχεδιασμός μας πρέπει να ισορροπεί με το ιδιαίτερο κοινωνικο, οικονομικό, πολιτικό και περιβαλλοντικό πλαίσιο της περιοχής και παράλληλα με τον κατάλληλο σχεδιασμό να αποκτήσει βιώσιμα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά, ώστε το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν μακροπρόθεσμα να καθίσταται ανταγωνιστικό.
Ο Δήμος Χερσονήσου αποτελεί τον κατεξοχήν τουριστικό Δήμο της χώρας, η γεωγραφική θέση του, η ποικιλομορφία του, το πολιτιστικό και οικιστικό του απόθεμα και η υψηλού επιπέδου επιχειρηματικότητα των επενδυτών σε πολύ αξιόλογες τουριστικές μονάδες έχουν κατατάξει τον Δήμο πρωταγωνιστή της τουριστικής βιομηχανίας.
Ο Δήμος μας, επειδή έχει υιοθετήσει ως κυρίαρχο στόχο της πολιτικής του την προώθηση και ανάπτυξη του βιώσιμου και ποιοτικού τουρισμού, αναγνωρίζει ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός είναι αναγκαίος για τη διαχείριση των αλλαγών σε περιβαλλοντικά στοιχεία (οικισμοί, γεωργική γη, ζώνες προστασίας) αλλά και των αλλαγών που συντελούνται στις χρήσεις γης, τα δίκτυα υποδομής και το φυσικό και δομημένο περιβάλλον».