Μία εβδομάδα μετά την κατάρρευση του βρετανικού ομίλου Thomas Cook, κι ενώ αναμένονται οι αποφάσεις της σημερινής διυπουργικής, οι φόβοι που εκφράζονται για μετακύληση των συνεπειών σε όλη την αγορά, είναι πολύ μεγαλύτεροι από αυτούς που εκφράζονται για τον τουρισμό.
Κανείς ασφαλώς δεν υποβαθμίζει το τεράστιο μέγεθος της ζημιάς και κανείς δεν υποστηρίζει πως η ζημιά στον τουριστικό κλάδο είναι μικρή. Όλοι όμως γνωρίζουν πως το μέγεθος της ζημιάς θα επηρεάσει αναλογικά μια σειρά από κλάδους, που ενδεχομένως να έχουν μικρή ή και καθόλου εμπλοκή στον τουρισμό.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Τι συμβαίνει μία εβδομάδα μετά την πτώχευση της βρετανικής Thomas Cook; Αναφορικά με την Κρήτη, ξενοδόχοι, πράκτορες και επαγγελματίες του κλάδου επιχειρούν να καταγράψουν τις συνολικές απώλειες από την πτώχευση, που υπολογίζονται σε περίπου 100 εκατομμύρια, αν σε αυτές συμπεριληφθούν εκτός από το καθαρά τουριστικό κομμάτι, μεταφορές, εκδρομές και πάσης φύσεως παράλληλες δραστηριότητες.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, υπολογίζεται ότι περίπου 16 ξενοδοχεία στην ανατολική Κρήτη θα κλείσουν νωρίτερα από το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα λειτουργίας τους, οπότε και εκατοντάδες εργαζόμενοι θα βρεθούν χωρίς εργασία πολύ νωρίτερα.
Κι αν αυτά είναι τα προφανή αρνητικά σενάρια στο προσκήνιο, υπάρχουν και μια σειρά από άλλα που δεν είναι τόσο προφανή. Κατ’ αρχάς αναφορικά με τους εργαζόμενους, μπορεί εύκολα να υποθέσει κανείς ότι ένας μήνας λιγότερος στην εργασία, συνεπάγεται έναν μήνα λιγότερης ρευστότητας που κατά συνέπεια σημαίνει μικρότερη εισροή χρήματος στην πραγματική οικονομία και την αγορά.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, για τους επιχειρηματίες του κλάδου, συνεπάγεται ένας μήνας λιγότερων εσόδων, αλλά και ένας μήνας εξόδων που ενδεχομένως έχουν ήδη τιμολογηθεί ή προπληρωθεί. Συνεπάγεται ασφαλώς και ακύρωση προμήθειων από μια σειρά κλάδους, οι οποίοι επίσης θα επηρεαστούν.
Σε τρίτο επίπεδο, έρχεται κάτι λιγότερο σημαντικό, αλλά αρκετά σοβαρό, το οποίο σχετίζεται με τον κατασκευαστικό κλάδο, τις πιθανές ανακαινίσεις ή επεκτάσεις μονάδων. Κάτω από αυτές τις αδιευκρίνιστες συνθήκες κι αν δεν ομαλοποιηθεί πλήρως η κατάσταση, φαίνεται πως ο κατασκευαστικός κλάδος θα έρθει αντιμέτωπος με αρκετές ακυρώσεις και ανακατατάξεις. Ήδη μάλιστα υπάρχουν μηχανικοί, που σύμφωνα με πληροφορίες της «Π» έχουν ακυρώσει προγραμματισμένες εργασίες σε ξενοδοχειακές μονάδες.
Παρόλα αυτά, ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων νομού Ηρακλείου, Νίκος Χαλκιαδάκης, συνιστά ψυχραιμία σε σχέση με τις εξελίξεις, υποστηρίζοντας πως η κατάσταση είναι μεν αρκετά δύσκολη, αλλά σε μεγάλο βαθμό διαχειρίσιμη.
«Δεν κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, τα προβλήματα είναι πολλά και μεγάλα, όπως μεγάλες είναι και οι ζημιές» αναφέρει ο κ. Χαλκιαδάκης διευκρινίζοντας:
«Θα μετρήσουμε τις απώλειες και θα προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, ελπίζουμε με τη βοήθεια της Πολιτείας, που εφόσον συμβάλει στην αντιμετώπιση τους θα είναι πολύ σημαντικό». Ο κ. Χαλκιαδάκης παρόλη αυτά αναφέρεται στη σημαντική παράμετρο του προβλήματος που σχετίζεται με τις ενεργές υποχρεώσεις των ξενοδόχων προς τρίτους.
«Είναι προφανές ότι ανάλογα με το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κάθε επιχείρηση θα πρέπει να διαχειριστεί και τις οφειλές της» τονίζει ο κ. Χαλκιαδάκης για να προσθέσει: «Γι’ αυτό εμείς θεωρούμε αναγκαίο, να ενεργοποιηθούν οι ανάλογοι κωδικοί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, όπως προβλέπεται σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και η κάθε επιχείρηση να δανειοδοτηθεί αναλογικά και άτοκα, προκειμένου να μην βρεθεί εκτεθειμένη απέναντι στις υποχρεώσεις της. Είναι πάγιο αίτημα κι ελπίζουμε να γίνει αποδεκτό από την κυβέρνηση και να προχωρήσουν οι διαδικασίες στην κατεύθυνση αυτή».
Τα πρώτα μέτρα μετά το “κανόνι”
Μια σειρά από μέτρα μετά την πτώχευση της Thomas Cook ανακοίνωσε η κυβέρνηση.
Ειδικότερα για τους εργαζόμενους, ανακοινώθηκε μείωση του αριθμού των αναγκαίων ενσήμων για καταβολή επιδόματος ανεργίας από 100 σε 80. Ακόμη, θα υπάρξει επέκταση του χρόνου καταβολής του επιδόματος ανεργίας κατά έναν μήνα. Ο ΟΑΕΔ θα εκπονήσει και θα ενεργοποιήσει ειδικό πρόγραμμα στήριξης θέσεων εργασίας ώστε οι πληγείσες επιχειρήσεις να μην απολύσουν εργαζομένους.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε παράλληλα ότι αναστέλλει για έξι μήνες η προθεσμία καταβολής του ΦΠΑ σε αναλογία ίση με το ποσοστό του τζίρου που είχε κάθε επιχείρηση με την πτωχευμένη εταιρεία. Η αναστολή ισχύει για επιχειρήσεις που ποσοστό άνω του 25% του τζίρου τους προερχόταν από πελάτες της Thomas Cook. Η διαδικασία τεκμηρίωσης του δικαιώματος αναστολής θα διεκπεραιωθεί στη ΔΟΥ της έδρας των πληγεισών επιχειρήσεων.
Η Ελληνική Τράπεζα Ανάπτυξης παράλληλα επεξεργάζεται σχέδιο υποστήριξης των εταιρειών που επλήγησαν από τη διακοπή εργασιών της Thomas Cook. Ειδικότερα για τις επιχειρήσεις που έχουν δανειοδοτηθεί μέσω του ταμείου ΤΕΠΙΧ, αναζητούνται ήδη και με τις συνεργαζόμενες τράπεζες τρόποι αναθεώρησης των όρων των χορηγήσεων, ενώ μελετάται παράλληλα η παροχή άτοκων δανείων και με την απαραίτητη περίοδο χάριτος.
Αναφορικά με τις επενδύσεις, αποφασίστηκε η προτεραιοποίηση των ελέγχων των επενδύσεων που έχουν υποβάλει αυτές οι επιχειρήσεις στον αναπτυξιακό νόμο, ώστε να επιταχυνθούν οι σχετικές εκταμιεύσεις.
Εξετάζεται παράλληλα απλοποίηση της διαδικασίας έκπτωσης επισφαλών απαιτήσεων για τα τιμολόγια από ThomasCook, σε συνδυασμό με παράταση της προθεσμίας υποβολής αιτήματος μείωσης της προκαταβολής φόρου εισοδήματος του φορολογικού έτους 2019. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη θα οριστικοποιηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.