«Η επιχειρηματικότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κοινωνία», μου είπε πριν μερικές ημέρες άνθρωπος της αγοράς, στο πλαίσιο συζήτησης που είχαμε για τις δράσεις εταιρικής και κοινωνικής ευθύνης που εκπονεί η εταιρεία του.
Σκεφτόμουν ότι έχει δίκιο, όχι γιατί και οι δύο πόλοι είναι μέρος της ίδιας αλυσίδας αξίας, ούτε γιατί το επιχειρείν λειτουργεί με ανθρώπινο δυναμικό. Η σύνδεση είναι πολύ πιο ουσιαστική ή μάλλον για να το θέσω διαφορετικά έγινε πιο ουσιαστική.
Θα πάρω ως αρχή (πάλι) την πανδημία. Τα τελευταία χρόνια, το ελληνικό επιχειρηματικό τοπίο έχει μπει σε έναν δυναμικό κύκλο αδιάκοπης αλλαγής. Οι επιχειρήσεις καλούνται να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον χαρακτηριζόμενο από μεταβλητότητα, αβεβαιότητα, πολυπλοκότητα και ασάφεια, το οποίο συνοψίζεται στον όρο “The VUCA effect” (Volatility-αστάθεια, Uncertainty-αβεβαιότητα, Complexity-πολυπλοκότητα, Ambiguity-ασάφεια).
Αυτός ο συνεχώς μεταβαλλόμενος κόσμος τις ωθεί σε σταδιακό μετασχηματισμό, τόσο ως προς το μοντέλο λειτουργίας όσο και ως προς την κουλτούρα τους.
Σχεδόν πέντε χρόνια μετά την πανδημία οι ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο καμπής και ακόμα προσπαθούν να διαχειριστούν τις συνέπειες του φαινομένου. Μαζί και οι άνθρωποί τους. Μαζί και η κοινωνία.
Όμως παρά τις αντιξοότητες, κατάφεραν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, να επιδείξουν ευελιξία και να συνεχίσουν να αναπτύσσονται. Μια πρόταση με τεράστιο νόημα που δεν θα γινόταν πράξη χωρίς το ανθρώπινο δυναμικό.
Για την ακρίβεια οι εταιρείες συνειδητοποίησαν περισσότερο από ποτέ, ότι η επιτυχία αποτελεί συλλογικό αποτέλεσμα που απαιτεί την ενεργή συμμετοχή της ομάδας και τη στήριξη της κοινωνίας. Όλοι μαζί λοιπόν. Αυτό το μαζί το περιβόητο που είναι τόσο δύσκολο να γίνει πράξη.
Για τους πολλούς τουλάχιστον, γιατί οι λίγοι ή για να είμαι δίκαιη όσες επιχειρήσεις επέλεξαν να επενδύσουν στους ανθρώπους τους και στους συνεργάτες τους, να καλλιεργήσουν σταθερές σχέσεις με προμηθευτές και να στηρίξουν την τοπική κοινωνία, κατάφεραν να εδραιώσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
Και, πηγαίνοντας πιο πέρα, η ανάπτυξη στρατηγικών εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που υπερβαίνουν το κέρδος κέρδους, με κοινωνική ευαισθησία και ανταποδοτικότητα, έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος του επιχειρηματικού τους μοντέλου.
Θα μου πείτε τώρα, μα πάντα γινόταν αυτό. Δεν διαφωνώ. Όμως η μεγάλη -για κάποιους τουλάχιστον- διαφορά έγκειται στο ότι τώρα έχει άλλο ειδικό βάρος. Πράξεις όπως η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, η στήριξη κοινωνικά ευάλωτων ομάδων, η προώθηση της υγείας, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και η βελτίωση των συνθηκών ζωής σε γειτονιές και σχολεία, ενισχύουν την κοινωνική συνοχή και το θετικό αποτύπωμα των επιχειρήσεων.
Αυτό το νέο αφήγημα, που συνδυάζει την επιχειρηματικότητα με τη στήριξη της κοινωνίας, έχει γίνει κεντρικό στοιχείο για πολλές εταιρείες. Οι άνθρωποι κάνουν τη διαφορά.