Παραμονές εκλογών ακόμα, Γερμανοί αξιωματούχοι σχολίαζαν με λόγο σκωπτικό την απουσία της Ευρώπης από την προεκλογική εκστρατεία. «Μήπως η Γερμανία μπούχτισε με την Ευρώπη;» αναρωτιόντουσαν. Το ερώτημα κάλλιστα θα μπορούσε να αντιστραφεί: «Μήπως η Ευρώπη μπούχτισε με τη Γερμανία;» ή και να πάει ένα βήμα παραπέρα: «Μήπως η Ευρώπη έχει ενοχληθεί με τον… φαταουλισμό της Γερμανίας»;
Αν θέλαμε να κάνουμε μια προσομοίωση για να κατανοήσουμε καλύτερα το πρόβλημα των άλλων με τη Γερμανία, δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε τη ρήση του βετεράνου Άγγλου ποδοσφαιριστή Γκάρι Λάινεκερ, που σε ανύποπτο χρόνο είχε πει: «Το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα όπου 22 άνδρες κυνηγούν μια μπάλα και στο τέλος κερδίζουν πάντα οι Γερμανοί».
Στο τελευταίο Euro ο Λάινεκερ ήταν από τις ελάχιστες φορές που διαψεύστηκε, αν και η ήττα των Γερμανών από τα παιδιά του… Brexit πανηγυρίστηκε δεόντως, σχεδόν από το σύνολο τω Ευρωπαίων. Η ρήση Λάινεκερ βρίσκει πεδίο εφαρμογής και στα πολιτικά γήπεδα της Ε.Ε. όπου κατά τακτά διαστήματα συνεδριάζουν οι ηγέτες των 27 κρατών- μελών και πάντα στο τέλος γίνεται αυτό που θέλουν οι Γερμανοί…
Ο διάδοχος της Μέρκελ, ωστόσο, θα συνεχίσει την ίδια νικηφόρα πολιτική για τη χώρα του μέσα στα ευρωπαϊκά όργανα και τους θεσμούς ή θα υποστείλει τη σημαία που γράφει: “Deutschland uber alles” ενσαρκώνοντας το πάλαι ποτέ χιτλερικό δόγμα που έχει μείνει κατάλοιπο μέχρι τις ημέρες μας;
Κανείς πάντως δεν μπορεί να κατηγορήσει «το κορίτσι του Κολ» που αργότερα έγινε «Μάνα» (του Λόχου) ως μια πολιτικό που επέδειξε φασίζουσα νοοτροπία. Και το γεγονός ότι όπως η ίδια ομολόγησε εσχάτως, ήταν αφόρητα πιεστική με τη δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας και τις απαιτήσεις της από τους καθημαγμένους Έλληνες, δεν την καθιστά ως τέτοια.
Ούτε και το γεγονός ότι έκανε αβάντες στον Ερντογάν και τα στραβά μάτια στις χοντράδες του. Τούτο επίσης δεν συνιστά ανθελληνική στάση. Απλά, τα συμφέροντα της χώρας της στα μικρασιατικά παράλια -και όπου αλλού-, εξυπηρετούσε.
Το πρόβλημα με τη Μέρκελ και τη Γερμανία ήταν ότι πρωτίστως ενεργούσαν για τα δικά τους συμφέροντα και δευτερευόντως για το έρμο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, που επί θητείας της δεν μπορεί να πει κανείς ότι θωρακίστηκε. Μπορεί το οικοδόμημα να μην κατέρρευσε- με τη σοβαρή έστω απώλεια της Βρετανίας- πλην όμως δεν πήγε ένα βήμα παραπέρα.
Μπορεί βεβαίως τα πράγματα να ήταν και ακόμα χειρότερα: η Ένωση να είχε διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη. και το κάθε κράτος- μέλος να έπαιρνε τον δρόμο του, που ίσως ήταν κατήφορος… Είναι γεγονός ότι η Μέρκελ πάντα ήξερε το πρόβλημα και πάντα το διαπίστωνε έγκαιρα όπως είχε κάνει με την κλιματική αλλαγή από το 1997 που ζητούσε εναγωνίως μέτρα, όμως αυτό δε σημαίνει ότι είχε και τις λύσει ή προχωρούσε στις λύσεις.
Η Μέρκελ μετά από 16 χρόνια στην Καγκελαρία και 30 στη Μπούντεσταγκ, φεύγει με ψηλά το κεφάλι από τη Ευρωπαϊκή σκηνή, ούσα το πρώτο βιολί και ας έπαιζε φάλτσα και ας μας έπαιρνε τα αυτιά… Τουλάχιστον πρέπει να της αναγνωριστεί ότι Άγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι ηγέτες πάντα υπέκυπταν στα «θέλω» της αδιαμφισβήτητης ηγέτιδας της Ε.Ε. Η κυρία, για την αποχώρηση της οποίας πολλοί Γερμανοί λυπούνται, είχε το τάλαντο.
Το γνωρίζουμε και από τα εσωτερικά μας. Αυτοί που κάποτε λοιδορούσαν ως «μερκελιστές» τους εγχώριους πολιτικούς που αναγκάζονταν να πάνε με τα νερά της, στη συνέχεια έγιναν οι «καλύτεροι μαθητές» της θεωρίας της για τη διάσωση της Ελλάδας, καθ’ ομολογία του σκληρού Σόιμπλε! Η Ευρώπη είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει με ή χωρίς το φάντασμα της Μέρκελ.
Δεν είναι εύκολο: οι αστοχίες και τα γερασμένα αντανακλαστικά έχουν εγκαθιδρύσει ένα κλίμα ηττοπάθειας που κάνει την Ευρώπη πιο φοβική, πιο ευάλωτη και πιο συντηρητική. Η Ευρώπη του μέλλοντος θα μας δείξει αν η Μέρκελ ήταν μια καλή ή κακή παρένθεση. Αν άξιζε να τη μισούν με πάθος ή να την αγαπούν με σφοδρότητα…