Δεν ήταν “λαπάδες”
κατά τη φράση της εποχής
«Ανάμεσα στους χιλιάδες Έλληνες που πολέμησαν κατά των εισβολέων το 1940 ήταν και πολλοί διάσημοι ή φαντάροι που αργότερα διακρίθηκαν στον καλλιτεχνικό στίβο. Ηθοποιοί, ζωγράφοι, ποιητές και πεζογράφοι παρουσιάστηκαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου, όπου απέδειξαν πως δεν ήταν “λαπάδες”, κατά τη φράση της εποχής, και το κυριότερο δεν προσπάθησαν να λουφάρουν.
Παπαγιαννόπουλος, Κωνσταντάρας, Τσαρούχης, Κατράκης, Φωτόπουλος, Θεοτοκάς, Ελύτης κι άλλοι διάσημοι που πολέμησαν στο ελληνοαλβανικό μέτωπο εναντίον της Ιταλίας”. Ένα εξαιρετικό αφιέρωμα της «Μηχανής του χρόνου» για τους επώνυμους που αγωνίστηκαν για την πατρίδα: Οι αναφορές στον Λ. Κωνσταντάρα, τον Δ. Παπαγιαννόπουλο, που πήραν τα όπλα για την Ελλάδα:
“Σε ηλικία 27 ετών, ο Λάμπρος Κωνσταντάρας πήγε εθελοντικά στο αλβανικό μέτωπο με τον βαθμό του έφεδρου αξιωματικού. Πολέμησε στην πρώτη γραμμή μαζί με τον αδελφικό του φίλο Οδυσσέα Ελύτη. Σε μια μάχη ο Κωνσταντάρας τραυματίστηκε και τον βοήθησε ο Ελύτης. Τον μετέφερε βαριά τραυματισμένο στο νοσοκομείο. Από το χτύπημα τού έμεινε ένα πρόβλημα στον γοφό και στο κεφάλι, το οποίο τον ενοχλούσε για το υπόλοιπο της ζωής του.
“Είχε μικρά θραύσματα από τον πόλεμο που δεν είχαν βγει είχα ακούσει και αυτά είναι που έκαναν τη ζημιά όταν μεγάλωσε”, είχε πει η Μάρω Κοντού στην εκπομπή της “Μηχανής του Χρόνου”.
“Στο αλβανικό μέτωπο είχα τραυματισθεί στο κεφάλι και μου ζήτησαν την υπογραφή μου για να μου κάνουν διάτρηση στο κρανίο. Δεν υπέγραψα και γλίτωσα. Ποιος ξέρει πού θα ήμουν τώρα αν είχε φερθεί διαφορετικά”, είχε δηλώσει ο Κωνσταντάρας σε συνέντευξή του. Σύμφωνα με διηγήσεις του βιογράφου και ηθοποιού Μάκη Δελαπόρτα ο Κωνσταντάρας ήταν πολύ γενναίος και δεν φοβόταν τους Γερμανούς που απαγόρευαν την κυκλοφορία μετά τις 9 το βράδυ. Όταν έγινε καλά στα μετόπισθεν, ζήτησε να ξαναγυρίσει στην πρώτη γραμμή.
Ο ηθοποιός Διονύσης Παπαγιαννόπουλος με την κήρυξη του πολέμου το 1940 κλήθηκε να υπηρετήσει στην πρώτη γραμμή και πήρε μέρος σε μεγάλες μάχες. Οι συνθήκες διαβίωσης πάνω στα βουνά ήταν πολύ σκληρές για εκείνον και τους υπόλοιπους φαντάρους. Πολύ αργότερα, όταν ο πόλεμος ήταν μια μακρινή ανάμνηση από το παρελθόν, είχε πει σε συνέντευξή του: «Δεν ξεχνιούνται όσα χρόνια και αν περάσουν.
Πώς να σβήσει από τη μνήμη μου η εξόρμησις στο ύψωμα του Αγ. Αθανασίου στη Χειμάρα; Ανεβήκαμε με χέρια και πόδια, πολεμώντας με πέτρες. Είχα, θυμάμαι, πέντε φυσίγγια επί 20 ώρες. Εκεί που είχαμε σκαρφαλώσει, δεν μπορούσαν να μας φτάσουν τα μεταγωγικά. Κι εμείς πολεμούσαμε με πέτρες». Ο Παπαγιανόπουλος βγήκε ζωντανός από την πρώτη γραμμή του μετώπου και μετά τη συνθηκολόγηση επέστρεψε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Διακοφτό, με το μόνο διαθέσιμο μέσο.
Τα πόδια του. Kατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ο Διονύσης Παπαγιανόπουλος εμφανιζόταν στο θέατρο. Όταν ένα βράδυ χτύπησε την πόρτα του ένας Γερμανός διοικητής για να τον συγχαρεί, αρνήθηκε να τον δεχτεί.