Απόψε στις 8.30μ.μ. στην πλατεία Ελευθερίας
υπερασπιζόμαστε τον δημόσιο χαρακτήρα του Αρχαιολογικού Μουσείου
Οι λέξεις που επέλεξε να χρησιμοποιήσει ο πρωθυπουργός είναι προσεκτικά διαλεγμένες. «… Αφαιρείται η γραφειοκρατία και προστίθεται η αυτοτέλεια». Πέντε Μουσεία της χώρας ανάμεσά τους και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, μετατρέπονται σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και σύμφωνα με τον Κ.Μητσοτάκη, θα «… μπορούν να χαράσσουν αυτόνομη πολιτική, διαχειριζόμενα τα ίδια πόρους αλλά και χορηγίες…». Το σχέδιο της Κυβέρνησης έκρινε ότι είναι «σκόπιμη η απεμπλοκή» των πέντε μουσείων από το κεντρικό κράτος για να αξιοποιήσουν «τις τεχνικές διοίκησης και διαχείρισης επιχειρήσεων, επικοινωνίας και marketing, να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους με υιοθέτηση νέων στρατηγικών και αυτενέργεια». Και το ερώτημα είναι… «γιατί»;
Τι είδους προβλήματα έρχεται να «θεραπεύσει» αυτή η μετατροπή τους σε επιχειρηματικούς οργανισμούς και η εμπλοκή ιδιωτών στη διαχείριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς; Τι σκοπιμότητες εξυπηρετεί αυτή η πολιτική τακτική με δεδομένο το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια τα δημόσια μουσεία εκσυγχρονίστηκαν, ανακαινίστηκαν ριζικά οι υποδομές τους με τις πιο σύγχρονες προδιαγραφές. Ποια είναι η πραγματική κυβερνητική στόχευση για την «βελτίωση της αποδοτικότητας των μουσείων» όταν σήμερα και με το εξειδικευμένο προσωπικό τους εκτός των άλλων έχουν πετύχει ένα τεράστιο επικοινωνιακό άνοιγμα, στοχεύοντας όχι μονοσήμαντα στον τουρισμό αλλά και στις τοπικές κοινωνίες με τις οποίες συνδέονται λειτουργικά μέσα από σειρά εκδηλώσεων που κάνουν κτήμα του κάθε πολίτη τη γνώση της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας ;
Τις ολέθριες επιπτώσεις του κυβερνητικού σχεδιασμού καταγγέλλουν με καταιγιστικά πυρά, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων και πολλοί ακόμα φορείς που κάνουν λόγο για μετατροπή των μουσείων σε «κυβερνητικά υποχείρια με διορισμένα Δ.Σ.» ξεκαθαρίζοντας παράλληλα ότι η απόσπασή των μουσείων «από το σώμα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και η μετατροπή τους σε αυτοτελείς δομές διοικούμενες από διορισμένο διοικητικό συμβούλιο είναι πράξη ανακόλουθη και αντίθετη με την ίδρυση και λειτουργία τους ως ιστορικών υπηρεσιών της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας».
Το οποίο σημαίνει ότι τα μουσεία θα διοικούνται από εξωυπηρεσιακούς παράγοντες που ανήκουν στην «αυλή» της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας με την οποία θα αλληλοεπιδρούν και στη βάση αυτή θα γίνεται η διαχείριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Έχει τεράστια σημασία αυτές τις κρίσιμες ώρες να αντιληφθούμε την έκταση της νέας πραγματικότητας που χτίζει η κυβερνητική πολιτική που τα αλλάζει όλα. Βάλλει ευθέως το δημόσιο χαρακτήρα των μουσείων και της σπουδαίας δραστηριότητας που αναπτύσσουν καθώς και όπως οι αρχαιολόγοι καταγγέλλουν τίθεται σε κίνδυνο η επαρκής στελέχωσή τους ενώ «ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων λειτουργίας τους…».
Το ερώτημα είναι καθαρό. «Εμείς θα το επιτρέψουμε;». Η εμπειρία έχει δείξει ότι το εύρος των κοινωνικών αντιδράσεων μπορεί να φέρει ανατροπές. Αυτό το θυμούνται πολύ καλά οι σημερινοί μεσήλικες που πρωτοστάτησαν στα περίφημα γεγονότα του μουσείου τέλος του χειμώνα του ΄79, όταν γύρω από το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, στήθηκαν κυριολεκτικά οδοφράγματα και ήταν χωρίς ίχνος υπερβολής ολόκληρη η κοινωνία και οι φορείς της στο πόδι, προκειμένου να εμποδίσουν τη μεταφορά μέρους των αρχαιολογικών θησαυρών του, σε μουσείο στη Νέα Υόρκη, με σκοπό να εκτεθούν εκεί υπό το φόβο της ενδεχόμενης απώλειας του μνημειακού πλούτου μας.
Τις κρίσιμες αυτές ώρες το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να σταθούμε αντάξιοι της ιστορίας μας και να ανταποκριθούμε στο κάλεσμα της μεγάλης συναυλίας που διοργανώνει απόψε στις 8.30 το βράδυ στην πλατεία Ελευθερίας το Τοπικό Παράρτημα Κρήτης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων που σηκώνει στις πλάτες του το βάρος της αντίδρασης και του αγώνα για την περιφρούρηση του δημόσιου χαρακτήρα των μουσείων. Να ενώσουμε τις φωνές μας με τους καλλιτέχνες της Κρήτης για να υπερασπιστούμε το Αρχαιολογικό Μουσείο Κρήτης, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Να είμαστε όλοι εκεί…