Σαν να μην είχε άδικο ο Δημήτρης Μαραμής, όταν σε κάποιο διάλειμμα από τις εξουθενωτικές πρόβες, έλεγε ότι το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, είναι πνευματικός πυλώνας παραγωγής όπερας! Και για να ενισχύσει το λόγο του, απαριθμούσε: Οθέλλος, Ιδομενέας, Βαφτιστικός και τώρα «Ελευθέριος Βενιζέλος». Πρόκειται για την ιστορική- πολιτική όπερα αποκλειστική παραγωγή του ΠΣΚΗ, με την υπογραφή του πολυτάλαντου συνθέτη.
Την περασμένη Παρασκευή και το Σάββατο το έργο που ολοκληρώνει την Κρητική τριλογία του Μαραμή, παρουσιάστηκε σε παγκόσμια πρώτη στο νησί του επαναστάτη- εθνάρχη και έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής από το κοινό. Ένα κοινό που στο μεγαλύτερο μέρος του δεν έχει εκπαιδευτεί στην όπερα, αλλά στο τέλος της παράστασης πόνεσαν οι παλάμες του, να χειροκροτεί αποθεώνοντας τους συντελεστές, στη σκηνή της αίθουσας «Ανδρέας και Μαρία Καλοκαιρινού».
Το να κάνουμε κριτική στο έργο ως μη ειδικοί- και απλά Κρητικοί- δεν έχει νόημα. Ωστόσο πέντε πράγματα που και το απαίδευτο κοινό μπορεί να καταλάβει, θα τα σημειώσουμε.
Το μουσικό αποτέλεσμα που παρουσίασε ο Δημήτρης Μαραμής, ήταν εντυπωσιακό. Μάς είχε προϊδεάσει εξάλλου, σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του, όπου δήλωνε: «Αυτή η όπερα διαθέτει όλα τα στοιχεία της προσωπικής μουσικής μου ταυτότητας στην κορύφωσή τους». Είναι επίσης πασιφανές ότι ο πολυγραφότατος συνθέτης κάνει την όπερα πιο εύπεπτη σε ένα μη εξοικειωμένο κοινό, με την τονικότητα και το λυρισμό της μουσικής του.
Ο βαρύτονος Άγγελος Χονδρογιάννης που υποδύθηκε τον Ελευθέριο Βενιζέλο ήταν συγκλονιστικός στην ερμηνεία του: τόσο υποκριτικά όσο και φωνητικά.
Το φινάλε της παράστασης ήταν απίστευτα δυνατό και ένας ύμνος στην πρώτη και αιώνια αγάπη. Οι τελευταίες στιγμές του Βενιζέλου ήταν μια λύτρωση για τον ίδιο, καθώς αισθανόταν τόσο κοντά και με τέτοια λαχτάρα, την επικείμενη… συνάντηση με την πρώτη του γυναίκα, Μαρία Κατελούζου, που πέθανε πολύ νέα, 8 ημέρες μετά τη γέννηση του δεύτερου γιου τους.
Το έργο δεν θα μπορούσε να μην ήταν τόσο συμπυκνωμένο, καθώς σε μία ώρα και 35 λεπτά καθαρού χρόνου, έπρεπε να χωρέσουν δύο δεκαετίες της ζωής του Ελευθερίου Βενιζέλου και της πολυτάραχης Ελλάδας, από το 1910, οπότε ανήλθε στην εξουσία, μέχρι το 1930, όταν συνυπέγραψε με τον Κεμάλ το Ελληνοτουρκικό Σύμφωνο Φιλίας. Μια υπογραφή- κορωνίδα της ρεαλιστικής πολιτικής που είχε ακολουθήσει ο Βενιζέλος μετά τον καταποντισμό, στη Σμύρνη, της Μεγάλης Ιδέας…
Από τη μία η «μεγάλη» Ιστορία: οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, ο Εθνικός Διχασμός, η Μικρασιατική Καταστροφή. Και από την άλλη, η ανθρώπινη πλευρά του Έλληνα ηγέτη: οι αγωνίες, οι προσωπικές μάχες, οι έρωτές του.
Το πιο ενδιαφέρον ωστόσο είναι τι αποκόμισε ο θεατής της παράστασης. Τι σκεφτόταν φεύγοντας προς την Πύλη του Ιησού, την Πύλη Βηθλεέμ ή χανόταν στα στενά του Λάκκου. Αισθάνθηκε περήφανος για την κοινή καταγωγή με τον Κρητικό οραματιστή και μεγάλο εθνάρχη; Κατάλαβε τη σπουδαιότητα των επιτευγμάτων του ευφυούς ηγέτη που μεγένθυνε την Ελλάδα; Αντιλήφθηκε τη σύγκρουσή του με το παλάτι; Πείστηκε για το που μπορεί να οδηγήσει ο εθνικός διχασμός;
Βρήκε ομοιότητες και διαφορές με τη σημερινή διπλωματία; Εμπέδωσε τις συνέπειες του μεγαλοϊδεατισμού και εν τέλει είδε πως ο μεγαλόσχημος τίτλος της «Ελλάδας των δύο ηπείρων και των 5 θαλασσών» εξανεμίστηκε μέσα σε 3 χρόνια ή αλλιώς από τη συνθήκη των Σεβρών ως τη Συνθήκη της Λωζάνης; Το βέβαιο είναι ότι κατάλαβε τούτο: κι αν ο Βενιζέλος έσβησε από τη ζωή, δεν σβήνει από τη μνήμη μας!
Ελπίζουμε δε αυτός ο κόσμος να κατάλαβε τι πλούτο για το Ηράκλειο, την Κρήτη και τη χώρα αποτελεί το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο, που πρέπει να προστατευτεί ως κόρη οφθαλμού και να στηριχτεί παντοιοτρόπως, για να συνεχίσει να πορεύεται σε υψηλό επίπεδο. Σαφώς και πρόκειται για δύσκολο εγχείρημα. Μα πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι για τα δύσκολα και ο Μύρων Μιχαηλίδης είναι ένας από αυτούς.
Και επειδή είναι πρόσφατο, ένα Πολιτιστικό Κέντρο- προεκλογικό μπαλκόνι και αρένα λαϊκισμού και τοξικότητας, δεν εξυπηρετεί κανένα σοβαρό σκοπό- ούτε καν την παρωδία…
Υ/Γ: Συνεπώς η ευχή «καλοτάξιδο» δεν απευθύνεται μόνο στο οπερετικό έργο «Ελευθέριος Βενιζέλος» αλλά και στο Πολιτιστικό Κέντρο, που ακόμα παλεύει για να βρει ήρεμα νερά…
Λόγω χώρου δεν μπορεί να γίνει ονομαστική αναφορά σε όλους τους συντελεστές του εγχειρήματος, οι οποίοι παρηγορούνται ωστόσο από τη συνολική προβολή της παράτασης, που ήταν ευμεγέθης, σε αντίθεση με την απόσταση των καθισμάτων που «μνημονεύεται» έπειτα από κάθε εκδήλωση…