Οι μεγάλες βραδιές που λαχταρούσαμε
να ζήσουμε
Δυσκολεύομαι να θυμηθώ ποια μέρα, από τούτες εδώ, ήταν πιο χαρωπή, όταν ήμασταν πιτσιρίκια. Το Σάββατο του Λαζάρου ή κάπου εκεί στην αρχή της Μεγαλοβδομάδας; Οι μνήμες έντονες, οι μέρες μοναδικές. Η περίοδος αυτή του Πάσχα που συνδύαζε τις διακοπές από το σχολείο, με την Άνοιξη που έμοιαζε να στολίζει τη φύση και να ανοίγει τις καρδιές μας ήταν πολύ καλύτερη από εκείνη των Χριστουγέννων. Η κλεισούρα και τα… μούτρα του χειμωνιάτικου καιρού δεν συγκρίνονται με το πάρτι που γίνεται τις μέρες του Απριλίου. Τελικά μάλλον προτιμούσα τα καλτσούνια από τα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες και δεν το ήξερα…
Απρίλης-Μάης με τα βάγια και τις πασχαλιές, τις μυρωδιές των κρίνων και των ρόδων, άνοιγαν οι καρδιές, λουλούδιαζαν οι ψυχές μας. Πόσο διαφορετικά ήταν τότε τα πράγματα. Η προσδοκία να γυρίσω στο μικρό χωριό μου, τον μεγάλο μου αυτόν κόσμο, να γευτώ την ατμόσφαιρα που δημιουργούσαν αυτές οι άγιες μέρες, πλήρεις Παθών, κατάνυξη, καθημερινό εκκλησιασμό και γεμάτες ευλογία…
Μου άρεσε η εικόνα της κυρίας Αννούλας να φτιάχνει από το Σάββατο τους σταυρούς των Βαΐων. Ήταν μοναδική τεχνίτισσα στο να δημιουργεί από τα βάγια ωραία σχήματα, έδινε ζωή στο φύλλο του φοίνικα- κρίμα βρε μάνα που δεν μετέφερες σε κανένα μας αυτό σου το ταλέντο. Εσύ δηλαδή ήθελες, εμείς είχαμε το μυαλό μας αλλού, ίσως να πιστεύαμε πως θα ήσουν για πάντα μαζί μας και κάποια στιγμή θα μας μάθαινες… Αλλά δεν προλάβαμε, όπως και τόσα άλλα…
Και μετά κάθε μέρα ξεχωριστή μέρα. Η λαχτάρα του παιδιού. Τα πρώτα κοντά παντελονάκια και μπλουζάκια…Κάνε πως δεν έχει κρύο. Ποιος νοιάζεται για την ψυχρούλα της Άνοιξης; Η χαρά της ζωής. Η αναγέννηση της φύσης. Μέρες όμορφες, ανέμελες. Και ταυτόχρονα με μια ανελαστική υποχρέωση που δεν σήκωνε παρεκκλίσεις: Κάθε βράδυ στην εκκλησία. Από τη Μεγάλη Δευτέρα και τη Μεγάλη Μαχαίρα στην όμορφη Τρίτη της ακολουθίας του Νυμφίου, η σύντομη αλλά και δύσκολη Μεγάλη Τετάρτη. Νηστεία και λαδάκι στο χέρι, στο μέτωπο. Η αξεπέραστη βραδιά με τα 12 Ευαγγέλια και η ορθοστασία της Μεγάλης Πέμπτης. Επίπονη για μας τα «παπαδάκια» αλλά και η πιο θεατρική στιγμή της Μεγαλοβδομάδας. Χαμηλά φώτα. Τον έβλεπα εκεί στον Σταυρό και ριγούσα. Άκουγα τον Ιάκωβο να ψάλλει «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας. Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο των αγγέλων βασιλεύς» και ανατρίχιαζα… Ποιος δεν το πάθαινε;
Και μετά η βραδιά των εγκωμίων εκεί που στριμωχνόμασταν για να ψάλλουμε κι εμείς με τις καλλικέλαδες κυρίες του χωριού, η μυρωδιά του λεμονανθού με το λιβάνι που ανακατευόταν, μια ευφορία όλα και ας γουργούριζε το στομάχι-εκείνη τη μέρα δεν είχε τίποτα πέραν από ελιές και μαύρο καλαμάρι του κουτιού… Από το νου δεν φεύγει η περιφορά και οι οικογενειακές προσευχές στα περάσματα κάτω από τον Επιτάφιο.
Και έφτανε η μεγάλη βραδιά με την… φουνάρα Μαζεύαμε τα ξύλα από παντού. Προκαλούσαμε προβοκάτσιες. Τα γέλια ακούγονταν σε όλη την περιφέρεια. Άναβε η φωτιά κι εκεί καίγαμε, αφού τον ειχαμε κρεμάσει, τον προδότη. Τι άκουγε κι ο άμοιρος Ιούδας από τον όχλο… Θέλαμε την μεγαλύτερη φωτιά από κάθε άλλο χωριό, να φαίνεται μακριά! Τι μέρες τι νύχτες…Τι θύμησες!
Μόνο εκεί, κάπου την Κυριακή το μεσημέρι και αφού ειχαμε εξαντληθεί να παίζουμε την βαριά καμπάνα της Αγίας Μακρίνας…καταλάγιαζαν κάπως οι ορμόνες. Βλέπαμε τους μεγαλύτερους να τρώνε και να πίνουνε… «Αλήθεια τι ευχαρίστηση βρίσκουν μόνο σε αυτό;» αναρωτιόμασταν και είχαμε δίκιο. Μα πόσο πιο ωραία περνούσαμε εμείς!
«Η ευτυχία δεν είναι κάτι που βιώνεις, αλλά κάτι που θυμάσαι». Κάποιος καλλιτέχνης το είχε πει, δεν θυμάμαι ποιος. Αλλά λίγη σημασία έχει, γιατί είναι μια μεγάλη αλήθεια. Τις καλές, ευτυχισμένες στιγμές θυμόμαστε γι αυτό και αναπολούμε το παρελθόν, εξιδανικεύουμε καταστάσεις και τις φάσεις σε νεαρότερες ηλικίες. Ίσως είναι και μια αντίδραση, μια άμυνα του ανθρώπου να κρατά τα όμορφα βιώματα, να απωθεί τις δυσκολίες και τα ζόρια που πέρασε γιατί και τέτοια υπήρχαν. Χρόνια πολλά σε όλους!