«Η ανθρωπότητα απέχει ένα
λάθος υπολογισμό από
τον πυρηνικό αφανισμό»
Τρομάζεις με την ευκολία που έχουν τα λόγια για ένα τόσο μα τόσο σοβαρό θέμα κι αναρρωτιέσαι για την ευκολία των πράξεων που θα οδηγούσαν την ανθρωπότητα στις πιο σκοτεινές σελίδες της ιστορίας Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε προχθες ότι η Μόσχα θα κάνει χρήση του πυρηνικού της οπλοστασίου μόνο σε «συνθήκες έκτακτης ανάγκης» την ίδια ώρα που ένα μεγάλο εργαστήριο όπλων στη χώρα αναβαθμίζει τις εγκαταστάσεις δοκιμών όπλων, οι οποίες είχαν τεθεί σε αχρηστία μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.
Από την άλλη οι κίνδυνοι γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια «αυξάνονται κάθε μέρα», δήλώνει ο δήμαρχος της Ενεργκοντάρ, της πόλης όπου βρίσκεται ο σταθμός ενώ ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε τη δοκιμή ενός διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου Minuteman III, που μπορεί να φέρει πυρηνική κεφαλή. Ειδικοί των Ηνωμένων Εθνών προειδοποίησαν ότι η Βόρεια Κορέα ετοιμάζεται να προχωρήσει στην πρώτη της δοκιμή πυρηνικού όπλου από το 2017.
Οι δαπάνες των δυνάμεων οι οποίες διαθέτουν πυρηνικά οπλοστάσια για να τα διατηρήσουν και να τα εκσυγχρονίσουν αυξήθηκαν κατά 9% το 2021, φθάνοντας τα 82,4 δισ. δολάρια, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Εκστρατείας για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN). Βάσει της έκθεσης, που δόθηκε στη δημοσιότητα μόνο οι ΗΠΑ δαπάνησαν 44,2 δισ. δολάρια στο πλαίσιο του προγράμματός τους για τον εκσυγχρονισμό του οπλοστασίου τους την περασμένη χρονιά, ποσό αυξημένο κατά 12,7% σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο έτος, ενώ η Κίνα διέθεσε 11,7 δισ. (+10,4%) στον ίδιο σκοπό.
Κι επιστήμονες προειδοποιούν πως και ένας περιορισμένος πυρηνικός πόλεμος θα είναι αρκετός για να προκαλέσει μια αλυσίδα εξελίξεων που θα έχουν ως συνέπεια την πρόκληση παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης και θανατηφόρας πείνας, πέρα από τους θανάτους από τις ίδιες τις εκρήξεις των πυρηνικών όπλων. Η μελέτη εκτιμά ότι, για παράδειγμα, ένας τοπικός πυρηνικός πόλεμος μεταξύ Ινδίας-Πακιστάν θα μπορούσε να έχει ως συνέπεια ακόμη και 2,5 δισεκατομμύρια θανάτους από πείνα μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Σε μια πολύ ευρύτερη γεωγραφικά και μαζικής κλίμακας πυρηνική σύγκρουση, μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας οι θάνατοι οι σχετιζόμενοι με την πείνα, θα μπορούσαν -στο χειρότερο σενάριο- να εκτοξευθούν ακόμη και πάνω από τα πέντε δισεκατομμύρια, δηλαδή περισσότερο από το ήμισυ όλης της ανθρωπότητας.
Η χρήση πυρηνικών όπλων (πυραύλων ή βομβών) θα προκαλέσει τεράστιες πυρκαγιές, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση μεγάλων ποσοτήτων αιθάλης στην ατμόσφαιρα, κάτι που θα μπλοκάρει την ηλιακή ακτινοβολία από το να φθάσει στην επιφάνεια του πλανήτη, θα μειώσει τις θερμοκρασίες και έτσι θα περιορίσει την παραγωγικότητα των φυτών, μειώνοντας τελικά την παραγωγή τροφίμων. Η τέφρα και η αιθάλη που διοχετεύονται στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια ενός πυρηνικού πολέμου, θα μπορούσαν να έχουν σοβαρή ψυκτική επίδραση στο κλίμα, αν έπεφταν αρκετές βόμβες.
Ενώ μία ή δύο πυρηνικές εκρήξεις δεν θα είχαν παγκόσμιες επιπτώσεις, η έκρηξη μόλις 100 όπλων του μεγέθους εκείνου που έπεσε στη Χιροσίμα το 1945, θα μείωνε τις παγκόσμιες θερμοκρασίες κάτω από εκείνες της Μικρής Εποχής των Παγετώνων που σημειώθηκε από το 1300 έως το 1850 περίπου, σύμφωνα με μια ανάλυση του 2012 που δημοσιεύθηκε στο «The Bulletin of the Atomic Scientists». Αυτό που θα βιώναμε δηλαδή, θα ήταν μια άγρια και ξαφνική αλλαγή του κλίματος.
Για να καταδείξουν τους κινδύνους ενός πυρηνικού πολέμου, ερευνητές του Προγράμματος για την Επιστήμη και την Παγκόσμια Ασφάλεια του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, δημοσίευσαν το 2020 μια ανάλυση για το τι θα μπορούσε να συμβεί εάν οι Ρώσοι ή οι ηγέτες του ΝΑΤΟ επέλεγαν να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα σε μια σύγκρουση στην Ευρώπη. Μια πυρηνική επίθεση θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε θερμοπυρηνική ανταλλαγή. Σε αυτό το σενάριο, περισσότεροι από 91 εκατομμύρια άνθρωποι θα πέθαιναν τις πρώτες ώρες της σύγκρουσης. Τις ημέρες, τις εβδομάδες και τα χρόνια που θα ακολουθούσαν, εκατομμύρια άλλοι θα πέθαιναν από την έκθεση στη ραδιενέργεια.
Επιπλέον, τα υγειονομικά, χρηματοπιστωτικά και οικονομικά συστήματα θα κατέρρεαν σε όλο τον κόσμο. Τα δεδομένα μας λένε ένα πράγμα: «Πρέπει να αποτρέψουμε έναν πυρηνικό πόλεμο από το να συμβεί κάποια στιγμή», τόνισε ο καθηγητής κλιματικής επιστήμης Άλαν Ρόμποκ του Rutgers.
«Όσο υπάρχουν πυρηνικά όπλα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ο κόσμος έχει φτάσει κοντά σε έναν πυρηνικό πόλεμο αρκετές φορές. Η απαγόρευση των πυρηνικών όπλων είναι η μοναδική μακροπρόθεσμη λύση. Μέχρι σήμερα η ηλικίας πέντε ετών Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων έχει κυρωθεί από 66 χώρες, αλλά από καμία από τις εννέα πυρηνικές δυνάμεις. Η μελέτη μας καθιστά σαφές ότι ήλθε η ώρα γι’ αυτά τα εννέα κράτη να ακούσουν την επιστήμη και τον υπόλοιπο κόσμο και να υπογράψουν αυτή τη συμφωνία. Η ανθρωπότητα απέχει ένα λάθος υπολογισμό από τον πυρηνικό αφανισμό προειδοποίησε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ. «Ήμασταν εξαιρετικά τυχεροί μέχρι στιγμής», είπε ο Αντόνιο Γκουτέρες. Αλήθεια μέχρι πότε;