Του Γιάννη Ζωράκη
Με τόσο «Μαρξισμό» να πλανάται το τελευταίο διάστημα πάνω από την Ελλάδα, όπως το φάντασμα του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, μοιραία θυμήθηκα τον Κάρολο Μαρξ. Ο οποίος μίλησε για την πρώτη φορά της ιστορίας που μοιάζει με τραγωδία. Και για τη δεύτερη φορά της επαναλήψεως που μοιάζει με φάρσα. Ο Μαρξ ωστόσο, αν και είχε πει τόσο όμορφα πράγματα, που δυστυχώς εξυψώθηκαν από τόσο λάθος ανθρώπους, δεν είχε ποτέ αναφερθεί στην τρίτη φορά της ιστορίας. Αν την πρώτη φορά η ιστορία είναι τραγωδία και στην επανάληψη της είναι φάρσα, στην τρίτη της διάσταση τι να είναι άραγε;
Ίσως αν ο Μαρξ είχε συνυπάρξει με τον Αριστοφάνη, θα συνέχιζε τη φράση του. Την τρίτη φορά η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν κωμωδία… αριστοφανική. Και σ’ αυτή τη φάση βρισκόμαστε. Μιας κωμωδίας τόσο κοντά σε έναν κλειστό κύκλο ολοκληρώσεων, που μοιραία γειτνιάζει με την τραγωδία.
Τραγωδία κοινωνική. Τραγωδία πολιτική. Τραγωδία συνολική. Σ’ αυτή την τραγωδία η πολιτική απέτυχε. Το ίδιο και οι πολιτικοί. Και το γνωρίζουν πάρα πολύ καλά. Σ’ αυτή την τρίτη επανάληψη κοιτούν γύρω τους και δεν βλέπουν παρά συντρίμμια. Βλέπουν το λαό να τους φτύνει, ανεξάρτητα από το τι κάνουν ή τι δεν κάνουν πλέον, και προσπαθούν να πείσουν ακόμα και τους ίδιους τους εαυτούς τους ότι βρέχει μήνα Ιούλιο.
Κι όταν πλέον φθάνουν στο σπίτι για να πλυθούν, λίγο πριν κάνουν την αυτοκριτική, τραβούν την κουρτίνα και κλείνουν τα παντζούρια με διπλό σύρτη. Κοιτούν μέσα στο σπίτι τους. Πουθενά αλλού. Διαπιστώνουν πως είναι ακόμα καλά και κοιμούνται ήσυχα.
Σ’ αυτή την τραγωδία οι πολίτες είναι ο χορός. Έχει και δεν έχει δύναμη, αλλά αν αποφασίσει να φωνάξει, θα ακουστεί δυνατότερα από κάθε πρωταγωνιστή. Όμως αναζητά ακόμα ήρωες για να τους εξυψώσει. Και δεν τον νοιάζει που το δικό του σπίτι είναι υπό κατάρρευση. Συνήθισε πια…