Πού θα ήθελες να δουλέψεις τελειώνοντας τη σχολή; ρώτησα έναν σπουδαστή, περιμένοντας μια απάντηση σχετική με το επάγγελμα που σπουδάζει. «Influencer» μου απάντησε και δεν τον αδικώ. Όταν οι νέοι λίγο πριν βγουν στην παραγωγική διαδικασία ακούν τη γνωστή influencer να λέει ότι έβγαλε ένα εκατομμύριο ευρώ σε έναν χρόνο, είναι τουλάχιστον αναμενόμενο τα νέα παιδιά να σκέφτονται την εύκολη λύση…
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Το influencing, ένα φαινόμενο που ξεκίνησε με την εξάπλωση των κοινωνικών δικτύων, γιγαντώθηκε την τελευταία δεκαετία και έχει εξελιχθεί σε ένα κανονικό και ιδιαίτερα επικερδές επάγγελμα. Διασημότητες από τον χώρο της showbiz και του αθλητισμού εκμεταλλεύονται και εμπορικά τη δημοφιλία τους μέσω του Instagram και του TikTok, προωθώντας προϊόντα και υπηρεσίες.
Οι αμοιβές των influencers ποικίλλουν ανάλογα με τη δημοφιλία, που μετριέται με τον αριθμό των «ακολούθων» (followers) που έχει ο καθένας. Στην Ελλάδα ένα brand που επιθυμεί να απευθυνθεί σε ένα ευρύ κοινό μέσω ενός influencer που έχει 1,2 εκατ. ακολούθους θα πρέπει να πληρώσει ακόμη και 1.200 ευρώ μόνο για ένα post και ένα story στο Instagram. Επικερδές; Σίγουρα. Γίνεται όμως νόμιμα; Σε μεγάλο βαθμό όχι, όπως ανέφεραν σε πρόσφατο δημοσίευμά τους τα nea.gr.
Σε εκτεταμένη έρευνα για τους influencers στα μεγαλύτερα social media που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εθνικές Αρχές προστασίας των καταναλωτών 22 κρατών-μελών (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα) αποκαλύφθηκε, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ότι μόλις ένας στους πέντε δηλώνει ως φορολογητέο εισόδημα τη διαφημιστική του δραστηριότητα, όπως απαιτεί η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 97% των influencers δημοσίευσε αναρτήσεις με εμπορικό περιεχόμενο, αλλά μόλις το 20% το δήλωσε ως διαφήμιση. Ποσοστό 78% ασκούσαν εμπορική δραστηριότητα, ωστόσο μόνο το 36% ήταν εγγεγραμμένοι ως έμποροι σε εθνικό επίπεδο. Το 30% των influencers που ελέγχθηκαν δεν παρέχει στοιχεία της εταιρείας στις αναρτήσεις του, όπως για παράδειγμα, διεύθυνση e-mail και όνομα εταιρείας.
Το 38% από αυτούς δεν χρησιμοποίησαν ετικέτες που παρέχονται από το εκάστοτε μέσο κοινωνικής δικτύωσης που πληροφορεί τους χρήστες για το εμπορικό περιεχόμενο μιας ανάρτησης, όπως «συνεργασία επί πληρωμή» στο Instagram, αντίθετα, επέλεξαν διαφορετική διατύπωση, όπως «συνεργασία» (16%), «εταιρική σχέση» (15%) ή γενική αναφορά στην επωνυμία συνεργάτη (11%).
Πρόσφατα, το φως της δημοσιότητας είδε η υπόθεση φοροδιαφυγής στον χλιδάτο γάμο, ενώ πριν από λίγο καιρό έγινε γνωστή η επιβολή προστίμου από την ΑΑΔΕ ύψους 270.000 ευρώ σε μοντέλο-influencer για φοροδιαφυγή.
Η ταχεία ανάπτυξη των διαδικτυακών εφαρμογών, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η εκτεταμένη χρήση του διαδικτύου για κερδοσκοπικούς σκοπούς συνετέλεσαν στην άμεση κινητοποίηση του ελεγκτικού μηχανισμού της ΑΑΔΕ, υιοθετώντας νέες μεθόδους εύρεσης, διαπίστωσης και πάταξης της φοροδιαφυγής.