Μια ελπιδοφόρα απόπειρα οι εργαζόμενοι να σκεφτούν και να ζήσουν αλλιώς.
Να ριψοκινδυνεύσουν απαντήσεις ζωής αμφισβητώντας τα κυρίαρχα πρότυπα
Έχει ονομαστεί “Μεγάλη Παραίτηση” (Big Quit) και “Μεγάλη Αφύπνιση”. Τι είναι; Eίναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που παρατηρείται στην εποχή της πανδημίας. Ο όρος επινοήθηκε στις ΗΠΑ και αναφέρεται στην πρωτοφανή αύξηση του αριθμού των εργαζομένων που παραιτήθηκαν από τη δουλειά τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Εκατομμύρια άνθρωποι αναθεωρούν το πόσο είναι διατεθειμένοι να εργάζονται με εξοντωτικούς ρυθμούς και αναζητούν τρόπους να εξισορροπήσουν δουλειά και προσωπική ζωή.
Στις ΗΠΑ περισσότερα από 24 εκατομμύρια εργαζόμενοι, από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο του ’21 προχώρησαν στην μεγάλη «έξοδο». Γερμανία, Ιαπωνία και άλλα πλούσια κράτη βλέπουν επίσης το φαινόμενο να γιγαντώνεται. Έρευνα της Microsoft δείχνει ότι το 40% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού σκέφτεται να αφήσει τη δουλειά του φέτος. Και σύμφωνα με μία έρευνα του Prudential, αν τους δινόταν η ευκαιρία επανακατάρτισης, το 53% θα επέλεγε μια δουλειά σε μία πλήρως διαφορετική βιομηχανία.
Το αντίστοιχο κίνημα της Κίνας ξεκίνησε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αποτελεί αντίδραση ενάντια στο σύστημα εργασίας 9/9/6 (από 9πμ-9μμ, 6 μέρες τη βδομάδα), που συνηθίζεται σε κλάδους όπως η τεχνολογία, αλλά και στην πίεση από οικογένεια, κοινωνία και κυβέρνηση προς τους νέους για συνεχή επαγγελματική ανέλιξη. Γιατί, παρότι η οικονομία της Κίνας έχει διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, δεν καρπώνονται όλοι τα οφέλη, αφού στις μεγάλες πόλεις, η αύξηση του κόστους διαβίωσης ξεπερνά αυτή των μισθών.
Ο ερχομός της πανδημίας, όπως αναφέρει το Bloomberg ενέτεινε ακόμη περισσότερο την ψυχολογική κόπωση, την ίδια στιγμή που οι δισσεκατομμυριούχοι αύξαναν θεαματικά τα κέρδη τους, και οι πολίτες πέρναγαν στην ανεργία. Εξάλλου και η υπαρξιακή απειλή που έφερε ο covid έβαλε την κουβέντα σε άλλο επίπεδο.
«Όταν έρχονται αντιμέτωποι με την προοπτική του θανάτου, οι άνθρωποι σίγουρα συμπεριφέρονται διαφορετικά», λέει ο Benjamin Granger, επικεφαλής της συμβουλευτικής εταιρείας για θέματα εργαζομένων Qualtrics. «Οι άνθρωποι βλέπουν τη δουλειά με πολύ διαφορετικό πρίσμα».
Ο Αμερικανός καθηγητής οργανωτικής ψυχολογίας Άντονι Κλοτς, ο οποίος την Άνοιξη του 2021 βάφτισε «Μεγάλη Παραίτηση» το κύμα φυγής των εργαζομένων από τις εργασίες τους, αποδίδει το φαινόμενο σε τρεις βασικές αιτίες. Πρώτον στην προϋπάρχουσα της πανδημίας σκέψη ορισμένων να διεκδικήσουν μια καλύτερη απασχόληση που υλοποιήθηκε με τη λήξη των lockdown και την ανάκαμψη των οικονομιών.
Δεύτερον στην εξάντληση εργαζομένων «πρώτης γραμμής» με φτωχές αποδοχές και επαγγελματικές προοπτικές και ανύπαρκτη εξασφάλιση για τους οποίους η πανδημία ήταν ευκαιρία να αναστοχαστούν το νόημα της ζωής τους και να αναζητήσουν ένα καλύτερο εργασιακό μέλλον. Τέλος, στην εμπειρία της τηλεργασίας, που διαμόρφωσε νέες αντιλήψεις περί απασχόλησης και έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς να αποκτήσουν καθημερινές συνήθειες που δεν είναι διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν για να επιστρέψουν στο κλασικό «μετρό, δουλειά, ύπνος», που λένε οι Γάλλοι (métro, boulot, dodo).
H έρευνα Workmonitor της Randstad έδειξε για την Ελλάδα ότι το 74% των Ελλήνων εργαζομένων είναι ανοιχτοί σε νέες ευκαιρίες απασχόλησης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι ευχαριστημένοι από την εταιρεία που εργάζονται αυτό το διάστημα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Workmonitor, μία αναδυόμενη τάση, ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές, συνδέει την προσωπική με την επαγγελματική ζωή, με το 59% του δείγματος να θέτει ως βασική του προτεραιότητα την προσωπική του ζωή έναντι της επαγγελματικής. Μάλιστα, το 40% θα επέλεγε να μην εργαστεί καθόλου σε περίπτωση που οι οικονομικές του αποδοχές δεν αποτελούσαν τροχοπέδη για την προσωπική του διαβίωση (48% παγκοσμίως).
Το 95% δήλωσε ότι η διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής είναι πολύ σημαντική τόσο στην τρέχουσα όσο και στη μελλοντική του απασχόληση. Το 46% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα δήλωσε ότι θα προτιμούσε να παραιτηθεί από την εργασία του, αν αυτή τους εμπόδιζε να απολαύσουν τη ζωή τους, και το 28% των εργαζομένων θα προτιμούσε να παραμείνει χωρίς εργασία παρά να είναι δυσαρεστημένο σε μια θέση εργασίας (έναντι 33% παγκοσμίως).
Η «μεγάλη παραίτηση» -καταλήγει η συγγραφέας Γιώτα Ιωαννίδου-δεν αφορά μόνο τα οικονομικά της εργασίας αλλά το ίδιο το νόημά της. Είναι μια άρνηση, το κυνήγι της επιβίωσης με τους όρους των επιχειρήσεων, να αποτελέσει τον ανθρώπινο υπαρξιακό ορίζοντα. Μια ελπιδοφόρα απόπειρα οι εργαζόμενοι να σκεφτούν και να ζήσουν αλλιώς. Να ριψοκινδυνεύσουν απαντήσεις ζωής αμφισβητώντας τα κυρίαρχα πρότυπα.