Μπορεί το Αρκαλοχώρι να δέχτηκε ένα δυνατό κροσέ από τον Εγκέλαδο, όπως περίπου λέει ο Άκης Τσελέντης, μα η γροθιά στο στομάχι του εποχούμενου περιπατητή έρχεται βορειότερα της κωμόπολης, από τα πρώτα κιόλας χωριά του δήμου Μινώα.
Σαμπάς, Βόνη, Γαλατάς, Αρχοντικό: πέτρες παντού, απροσπέλαστα σοκάκια, πεσμένα νοικοκυριά, οι κόποι και οι αναμνήσεις μιας ζωής… λίθοι και πλίνθοι και ξύλα και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα.
Λίγοι οι κάτοικοι, λιγοστές και οι σκηνές στις αυλές των εγκαταλελειμμένων σχολείων και τα προαύλια των λαβωμένων εκκλησιών. Πιάνεται η ψυχή σου και σκέφτεσαι το μέλλον, το άμεσο: θα στηθούν ξανά αυτά τα χωριά; Και όχι μόνο αυτά, μα και τόσα άλλα που έχει στα διοικητικά του όρια ο δοκιμαζόμενος δήμος.
Μπαίνουμε στο Αρκαλοχώρι, πρωί Σαββάτου, εκεί που άλλοτε δέσποζε το απόλυτο παζάρι της Κρήτης. Και τώρα ο πολύβουος κεντρικός δρόμος είναι ερμητικά κλειστός με κορδέλες, όχι δώρων, μα αυτές της ΕΛ.ΑΣ., που υποδηλώνουν το κακό που έχει γίνει. Η πρόχειρη σήμανση εκτρέπει την κυκλοφορία στον περιφερειακό δρόμο, που οδηγεί στο εκθεσιακό κέντρο. Πλησιάζοντας αντικρίζουμε στη βόρεια προμετωπίδα του τη… ρωγμή του τρόμου.
Κι όμως το υπόλοιπο κτήριο που έχει πολλά στοιχεία προκάτ, όχι μόνο στέκεται ακέραιο, μα και εξελίσσεται σε πρωταγωνιστή της προσπάθειας να ξαναστηθεί η περιοχή στα πόδια της.
Στην ανατολική πλευρά είναι οι σκηνές που φιλοξενούν από την πρώτη νύχτα σεισμόπληκτους. Στους εσωτερικούς χώρους ένα μελίσσι ανθρώπων δείχνει μεγαλείο ψυχής. Εδώ καταλήγουν τα φορτηγά της αγάπης και της προσφοράς με την ανθρωπιστική βοήθεια. Από ‘δώ γίνεται και η διανομή των αγαθών για τα γύρω χωριά. Εδώ φτιάχνονται τα φαγητά και στήνονται τα συσσίτια.
Εκατοντάδες εθελοντές με κίτρινα και πορτοκαλί γιλέκα τρέχουν πάνω κάτω για να βοηθήσουν τον συνάνθρωπό τους και ας είναι πολλοί από αυτούς σεισμόπληκτοι και οι ίδιοι. Φορτηγά καταφθάνουν συνέχεια και άνθρωποι δεν σταματούν να τρέχουν στους αχανείς χώρους. Κι εσύ ο επισκέπτης στέκεσαι σε μια άκρη αποσβολωμένος, προσπαθώντας να κρύψεις τα δάκρυά σου, κάτω από τα μαύρα γυαλιά που επιμένεις να φοράς στον μουντό ουρανό και παρά τις πρώτες ψιχάλες.
Δάκρυα μιας διαφορετικής συγκίνησης. Άδολοι άνθρωποι δουλεύουν και προσφέρουν για τον συνάνθρωπό τους, χωρίς να συναγωνίζονται τις παράτες των πολιτικάντηδων και κυρίως χωρίς να μιμούνται την ανοργανωσιά και την αναποτελεσματικότητά τους. Αν τους ζητούσα κάτι να μου δώσουν, θα τους έλεγα χωρίς δεύτερη σκέψη: «Σας παρακαλώ βάλτε μου 6 ρίχτερ φιλότιμο και 0,8 G επιτάχυνση αλληλεγγύης»!
Σίγουρα έχουν μπόλικα από δαύτα. Ας είναι καλά ο Ημιμαραθώνιος του Αρκαλοχωρίου, που σφυρηλάτησε την περιοχή με τον εθελοντισμό. Όμως ο εθελοντισμός δεν είναι ταυτισμένος με την εντοπιότητα. Ο «Φίλιος Ζευς» και οι εθελοντές του ήρθαν από την Κόρινθο για να βοηθήσουν, ο Ερυθρός Σταυρός είναι πανταχού παρών και εθελοντές απ’ όλη την Κρήτη κάνουν την εμφάνισή τους στο εκθεσιακό κέντρο του Αρκαλοχωρίου. Απρόσκλητοι, μα και τόσο αναγκαίοι.
Όσο υπάρχουν άνθρωποι αυτός ο κόσμος θα αντέχει στα ρίχτερ, που στο Αρκαλοχώρι έπεσαν πολλά και βαριά. Κοιτάζοντας κανείς ανάμεσα στα συντρίμμια και βλέποντας τόσα κρεβάτια καλυμμένα με πέτρες, μπορεί και να ψελλίσει… φτηνά τη γλιτώσαμε.
Ας μη μιλήσουμε για θαύμα και κατηγορηθούμε ως χριστιανοταλιμπάν! Εξάλλου η Αγία Παρασκευή έχει επιχωματωθεί και ο Προφήτης Ηλίας είναι ισοπεδωμένος. Μα εγώ ξέρω ότι την ώρα του σεισμού οι άνθρωποι καλούσαν την Παναγία και σταυροκοπιούνταν. Και όσο αυτή η αόρατη δύναμη έριχνε τα σπίτια τους μια άλλη αντίρροπη έσωζε τις ζωές τους.
Και αφού σώθηκαν οι ζωές, τα άλλα θα ξαναστηθούν σιγά σιγά. Ο οικισμός με τους οικίσκους απέναντι στο εκθεσιακό θα είναι μια αρχή. Και ας φύγουν οι σκηνές, που για κάποιες μέρες και νύκτες θα έχουν στεγάσει εκτός των άλλων μαζί με τις ελπίδες, αθώες παιδικές ψυχούλες με βαλκανικές ρίζες και τρομαγμένα σκυλιά με υγρές μουσούδες.