Ο εφιάλτης επέστρεψε με τους σεισμούς στη Σαντορίνη και μας θύμισε το αυτονόητο, αυτό που συνήθως ξεχνούμε όταν όλα πηγαίνουν καλά. Ότι δηλαδή ζούμε σε μια ιδιαίτερα σεισμογενή περιοχή.
Άλλωστε είναι γνωστό πως το Ηράκλειο έχει ισοπεδωθεί τουλάχιστον τρεις φορές στην ιστορία του από σεισμούς ενώ δυστυχώς φρέσκιες είναι οι μνήμες, αλλά περισσότερο οι συνέπειες, όσων έφερε πριν από τέσσερα χρόνια η σεισμική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή του Αρκαλοχωρίου.
Φοβόμαστε τους σεισμούς; Απόλυτα φυσιολογικό όταν νιώθεις τη γη να φεύγει κάτω από τα πόδια σου και από το μυαλό σου να περνούν χιλιάδες σκέψεις: ζεις σε σεισμογενή περιοχή, το κτήριο όπου βρίσκεσαι την ώρα του σεισμού είναι κτισμένο άραγε με το νέο αντισεισμικό κανονισμό, πόσο μεγάλος θα είναι ο σεισμός, που θα βρίσκεται το επίκεντρο καθώς από τέτοιους παράγοντες καθορίζεται και η εξέλιξη και οι επιπτώσεις.
Και κοντά σε αυτά έχουν γίνει όλα όσα έπρεπε να γίνουν πριν τον σεισμό σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο, για να είναι όσο το δυνατόν πιο ανώδυνος ο σεισμός για την κοινωνία;
Κοντά σε αυτά έρχεται στην σκέψη και εκείνος ο σεισμός πριν από μερικά χρόνια στην Ιαπωνία, την χώρα που συχνά αναφερόταν στις σπουδαίες υποδομές που είχε για την αντιμετώπιση των σεισμών. Μόνο που όταν τελικά έγινε ο σεισμός ήταν τόσο ισχυρός που… οι υποδομές στην κυριολεξία «πλάκωσαν» ανθρώπους και συστήματα!
Οι σεισμοί στη Σαντορίνη και την Αμοργό δημιουργούν πανικό αλλά όχι μόνον εκεί αλλά και εδώ. Άλλωστε το είπαμε και πριν πως η Κρήτη είναι σεισμογενής περιοχή. Και εδώ ξυπνούν μνήμες από μια συνέντευξη που είχα κάνει πριν από πολλά χρόνια στον αείμνηστο Κρητικό σεισμολόγο Γιώργο Σταυρακάκη, ο οποίος είχε μεγαλώσει στην περιοχή της Ιεράπετρας.
Μου έλεγε λοιπόν ο Γιώργος Σταυρακάκης πως όταν ήταν παιδί φοβόταν τους σεισμούς που τον ξυπνούσαν τις νύχτες, καθώς σεισμοί γύρω στα 4 ρίχτερ, ήταν συνηθισμένοι σ’ εκείνη την περιοχή.
Έγινε σεισμολόγος λοιπόν όπως μου έλεγε, γιατί πίστευε ότι κάτι μπορούσε να κάνει για να σταματήσουν οι σεισμοί. Με απογοήτευση, όπως έλεγε στη συνέντευξη, διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να σταματήσει τους σεισμούς. Όμως το αισιόδοξο μήνυμα ήταν πως μπορούσε να φτιάξει έναν κόσμο που να «αντέχει» τους σεισμούς.
Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Γιατί και αντισεισμικές πόλεις μπορούμε να φτιάξουμε και το θέμα της προσωπικής μας ψυχραιμίας την ώρα του σεισμού μπορούμε «να δουλέψουμε».
Δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται, αφού όπως διαπιστώνεται σε περιπτώσεις σεισμών πολλοί είναι αυτοί που χάνουν τη ζωή τους, όχι γιατί ο σεισμός είναι μεγάλος ή καταστροφικός αλλά κυρίως γιατί κάνουν ενέργειες που δεν ενδείκνυνται.
Με δεδομένα αυτά, ό,τι αντισεισμικό έχουμε το έχουμε και δεν μπορούμε να το αλλάξουμε ως αύριο, όμως μπορούμε να διαχειριστούμε τον εύλογο φόβο μας. Σε πρώτη φάση να ακούμε τους επιστήμονες, τις αρχές και όποιον άλλο είναι χρεωμένος την προστασία του πολίτη και να είμαστε ψύχραιμοι.
Άλλωστε αν και η γη συνεχίζει να δονείται, οι επιστήμονες είναι καθησυχαστικοί. Μας το λένε κάθε φορά ότι συχνοί και μικροί σεισμοί εκτονώνουν τη σεισμική δραστηριότητα. Ας θυμόμαστε και ας τηρούμε όσα μάθαμε. Προς το παρόν στην Κρήτη φθάνουν… τα απόνερα των σεισμών της Σαντορίνης και όχι οι ίδιοι οι σεισμοί.