Λένε ότι στη ζωή μας ανοίγουν και κλείνουν κύκλοι, άλλωστε αν το καλοσκεφτεί κανείς κάθε περίοδος στη ζωή μας ένας κύκλος που αργά ή γρήγορα ολοκληρώνεται. Αυτό το ένοιωσα περισσότερο από ποτέ τις προηγούμενες ημέρες όταν δύο άνθρωποι που οι δρόμοι μας διασταυρώθηκαν λόγω της δουλειάς αφήνοντας έντονο το στίγμα τους, έφυγαν για το μεγάλο ταξίδι.
Ο Νίκος Ψιλάκης ήταν ο πρώτος μου δάσκαλος σ΄ αυτή την δουλειά που τον τελευταίο καιρό απαξιώνεται όλο και περισσότερο. Ήταν ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας ‘’Δημοκράτης’’, μέσω της οποίας εισήγαγε πολλές καινοτομίες στον τοπικό τύπο: έφερε το πρώτο έγχρωμο πιεστήριο, το μικρό σχήμα, τα ολοζώντανα ρεπορτάζ, πάντα όμως με σημασία στα σωστά ελληνικά. «Αν την αγαπήσεις τη λέξη, μπορεί να σου φανερώσει και τ’ αφανέρωτα, ακόμα και τα ‘’ου φωνητά’’», έλεγε χαρακτηριστικά στην συνέντευξη που είχε δώσει πέρσι στην «Π» μια από τις τελευταίες του.
Ήταν όμως πάντα ένας άνθρωπος που έδινε χώρο στους νέους, κάνοντας τον ‘’Δημοκράτη’’ ένα ‘’φυτώριο’’ για συναδέλφους που σήμερα είναι καταξιωμένοι δημοσιογράφοι. Έκανε συστηματική έρευνα για τα μοναστήρια της Κρήτης, μελέτησε τον διατροφικό πολιτισμό, κατέγραψε τις τελετουργίες και τα λατρευτικά μας έθιμα, έγραψε μυθιστορήματα και ποιήματα.
Οραματιστής αλλά και με έντονη διαίσθηση άρχισε μαζί με την σύντροφο της ζωής του, τη Μαρία να κάνει γνωστή την κρητική κουζίνα και διατροφή, όταν μόνο μια μικρή ομάδα επιστημόνων συζητούσε το θέμα.
Τα δε Μοναστήρια του, ένα μνημειώδες έργο που αξίζει μια θέση στη βιβλιοθήκη κάθε Κρητικού. Κατέγραφε ήθη και έθιμα της Κρήτης σαν μορφή αντίστασης απέναντι στην αλλοτρίωση, αυτή την ορατή πλέον παγκόσμια απειλή.
Τον βράβευσε η Ακαδημία Αθηνών και πολλοί άλλοι φορείς. Από τις τελευταίες του βραβεύσεις ήταν φέτος τον Μάιο από τον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» το αρχαιότερο πνευματικό σωματείο της χώρας με τη συμμετοχή 20 πολιτιστικών φορέων της Αττικής και των Κρητικών της Αθήνας.
«Οι τιμητικές διακρίσεις – έλεγε στην ίδια συνέντευξη -έχουν πολλές όψεις. Εγώ προτιμώ να κρατώ μονάχα τη μια, αυτή που βαραίνει με ευθύνες τους ώμους…».
Αν και πέρασε σύντομα στα ερτζιανά, η επαφή που είχαμε δεν χάθηκε. Μιλούσαμε συχνά στο τηλέφωνο, για τα χρόνια της εφημερίδας, τα επικά πρωταπριλιάτικα αστεία που σκάρωνε, για τα βιβλία του, την τέχνη της φωτογραφίας που λάτρευε, για το μεγάλο αρχείο που είχε και για πολλά πολλά άλλα που τα κρατώ για μένα.
Ο Κώστας Μανιμανάκης έφυγε δύο μέρες μετά από τον Νίκο Ψιλάκη. Μ’ αυτόν άνοιξε ένας νέος κύκλος στα λίγο πιο ώριμα μου χρόνια. Απ’ αυτόν έμαθα μια νέα δουλειά στην δημοσιογραφία: την αξία ενός καλού τίτλου, τον καταλυτικό ρόλο παίζει η σωστή φωτογραφία, το να ‘’σκέφτεσαι έξω από το κουτί ’’ όταν σχεδιάζεις μια σελίδα, αλλά ότι πάντα ο βασιλιάς είναι το περιεχόμενο. Δεν ήταν από τους δασκάλους που σου έδιναν την γνώση στο στόμα.
Έπρεπε πάντα να έχεις την τα αυτιά και τα μάτια σου ανοικτά για να καταλάβεις και να πιάσεις στον αέρα τον τρόπο που ο ίδιος εργαζόταν. Κι αυτός δεν ήταν εύκολος στους επαίνους, μόνο μια φορά όταν ανακαλύψαμε ότι είχαμε την ίδια μέρα γενέθλια μου είπε μέσα από τα δόντια του ‘’γι’ αυτό κάνεις καλές σελίδες’’. Δεν κρατήσαμε επαφή…
Έφυγαν κι οι δυο πολύ νωρίς έχοντας και οι δύο, ο καθένας από το δικό του μετερίζι, πολλά να δώσουν ακόμα, αλλά όπως έγραφε ο πρωτοπόρους του Διαφωτισμού, Ζαν Ζακ Ρουσώ «Ο άνθρωπος που έζησε περισσότερο δεν είναι εκείνος που μέτρησε περισσότερα χρόνια, αλλά όποιος ένιωσε περισσότερο τη ζωή». Και νομίζω ότι και οι δύο με τον δικό τους διαφορετικό τρόπο το κατάφεραν. Καλό σας ταξίδι.