Ήταν πολλές και απόλυτα δικαιολογημένες οι έντονες αντιδράσεις για την δήλωση του δημοσιογράφου του ΣΚΑΪ, Δημήτρη Οικονόμου, για τους ανάπηρους ανθρώπους. Βέβαια, ο καθένας και η καθεμία από εμάς, κρίνει με βάση τον δικό του στενό ή ευρύτερο (social media) κύκλο ανθρώπων, αλλά θεωρώ ότι οι αντιδράσεις ήταν όντως ευρείας κλίμακας.
Να θυμίσω ότι η δήλωση του Δημήτρη Οικονόμου είχε ως εξής:
«Πέρα από τους νεκρούς, δεκάδες ή και εκατοντάδες ανάπηροι θα περάσουν τη ζωή τους σε καροτσάκι. Σκέψου τον εαυτό σου να είσαι σε ένα καροτσάκι, ίσως είναι καλύτερη η περίπτωση να είσαι νεκρός, από το να είσαι σε ένα καρότσι από το πρωί μέχρι το βράδυ. Όμηρος. Το λέω με μεγάλη αγάπη στους ανθρώπους αυτούς και με μεγάλο σεβασμό».
Πάμε στο προκείμενο;
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, είναι πολλοί οι άνθρωποι γύρω μας που έχουν κάνει ακριβώς αυτές τις σκέψεις για τους ανάπηρους συνανθρώπους μας.
Ανεξάρτητα αν τελικά «υποστηρίζουν» μια τέτοια θέση και στάση, τόσο η στάση οίκτου/λύπησης, όσο και η στάση ηρωοποίησης των ατόμων με αναπηρία δείχνει ακριβώς αυτό.
Δείχνει δηλαδή ότι ευθύς εξαρχής, θεωρούμε ως «μη κανονικούς» τους ανθρώπους που έχουν μια οποιαδήποτε αναπηρία. Αν μη τι άλλο οι καθημερινές συμπεριφορές προς τα άτομα με αναπηρία είναι δηλωτικές της ουσιαστικής απαξίωσης που υπάρχει εναντίον τους. Είναι το «έλα μωρέ 5 λεπτά θα παρκάρω στην θέση ΑμεΑ», είναι εκείνος ο ιδιοκτήτης μαγαζιού που θα βάλει τα τραπεζοκαθίσματα πάνω στις οδεύσεις τυφλών κ.ο.κ.
Για να μην πάμε στην σχεδόν απόλυτη έλλειψη πρόνοιας και πρόβλεψης στο σύνολο σχεδόν των πόλεων της χώρας, για την απρόσκοπτη πρόσβαση των ΑμεΑ σε όλους τους χώρους, γιατί εκεί μιλάμε για τραγωδία ολκής.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι άλλος γνωστός τηλεοπτικός παρουσιαστής θέλοντας να κριτικάρει την δήλωση του Δημήτρη Οικονόμου, είπε ότι το πρόβλημα είναι η «εγκεφαλική αναπηρία». Καταλαβαίνουμε για πόσο βαθιά ριζωμένη αντίληψη συζητάμε;
Αν υπάρχει μια κοινή συνισταμένη η οποία διαπερνά όλων των ειδών τις ρατσιστικές συμπεριφορές, είναι ο τρόπος που εδραιώνονται και τελικά γίνονται συνείδηση. Ποιος είναι αυτός; Η καθημερινή κανονικοποίησή τους. Είτε με τρόπο σοβαρό, προβάλλοντας για παράδειγμα έναν άνθρωπο με αναπηρία ως «ήρωα της ζωής που ξεπερνάει όλα τα εμπόδια» (τεράστια η ευθύνη των ΜΜΕ εδώ), είτε με τρόπο χιουμοριστικό (χαρακτηριστικό παράδειγμα τα σεξιστικά «αστεία»).
Και ναι, το πρόβλημα ξεκινάει από την κορυφή της πυραμίδας (καλώς ή κακώς), δηλαδή το κράτος. Αυτό είναι που οφείλει να μην υπάρχουν εμπόδια κάθε είδους για τον οποιοδήποτε ζει σε αυτή τη χώρα.
Είναι η ίδια η Πολιτεία, είτε αυτή λέγεται κυβέρνηση, είτε λέγεται τοπική αυτοδιοίκηση που δεν έχει φτιάξει τους κανόνες με τρόπο συμπεριληπτικό για όλους τους ανθρώπους που κατοικούν εντός της επικράτειάς της. Και εκεί που υπάρχουν κανόνες, δεν εφαρμόζονται. Χρειάζεται αυτή η περιλάλητη και πολυφορεμένη πολιτική βούληση.
Ο θεσμικός αυτός αποκλεισμός και επί της ουσίας ρατσισμός, δίνει άλλωστε τον τόνο και στους υπόλοιπους. Όταν ένας άνθρωπος είναι «αόρατος» στα μάτια σου, πώς μπορεί να γίνει «κανονικός», ή «ισότιμος» (sic) με τους «κανονικούς»;