Ιούλης του 1903… Εκτός από τους δημόσιους δρόμους, τις πλατείες και τα υπόλοιπα μέρη που την καθαριότητα την επιμελείται η Δημοτική Αρχή, οι κάτοικοι της πόλης μας είναι υποχρεωμένοι να καθαρίζουν τακτικά τα πεζοδρόμια μπροστά από τα σπίτια τους και τα μαγαζιά τους, τις αυλές τους, τους αποπάτους, τους σταύλους, αποκομίζοντας συνεχώς έξω από την πόλη τις κοπριές και απολυμαίνοντας δια διαλύσεως ασβέστου ή θειικού χαλκού τους προαναφερόμενους χώρους.
Απ’ αυτή την κατηγορία δεν εξαιρούνται τα αμαξοστάσια, τα πεταλωτήρια και τα πανδοχεία. Οι επιτετραμμένοι αυτών των χώρων μαζί και των τζαμιών πρέπει να φροντίζουν ώστε να μην αναδύονται επιβλαβείς αναθυμιάσεις. Οι διευθύνοντες λουτρά δεν θα πρέπει ν’ αφήνουν τα ύδατα να λιμνάζουν και να είναι ακάθαρτα. Επίσης ακάθαρτα νερά δεν θα πρέπει να χύνονται στους δρόμους της πόλης, αλλά να μπαίνουν σε δοχεία σχετικά, τα οποία να παραδίδονται στους επιτετραμμένους την συλλογή αυτών δημοτικούς υπαλλήλους.
Εκ μέρους των γαλακτοπωλών, των πανδοχέων και των ξενοδόχων απαγορεύεται το πλύσιμο των σκευών τους μπροστά στα μαγαζιά τους ή στις κρήνες της πόλεως. Απαγορεύεται ακόμα να δένουν αρνιά, αίγες μπροστά σε καταστήματα, σπίτια, καθώς και ν’ αφήνουν ελεύθερα τις όρνιθες στους δρόμους. Οι ονηλάτες να μη σταθμεύουν οπουδήποτε, γιατί η κοπριά των ζώων ρυπαίνει τα σημεία της πόλης, σε βάρος της δημόσιας υγείας.
Τέλος οι επαγγελματίες (γαλακτοπώλες, κρεοπώλες, ιχθυοπώλες, αρτοπώλες) θα πρέπει να φροντίζουν την καθαριότητα στα καταστήματά τους. Βρισκόμαστε στα χρόνια της Κρητικής πολιτείας. Δήμαρχος Ηρακλείου είναι ο Ριφαάτ Αφεντακάκης. Τουρκοκρητικός βέβαια αφού τον επέλεξε ο ύπατος αρμοστής πρίγκηπας Γεώργιος. Νέα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου είναι οι Νικόλαος Μητσοτάκης, Ιωάννης Βογιατζάκης, Κωνσταντίνος Σταματάκης, Ανδρέας Καλοκαιρινός, Γεώργιος Ξετρίπης, Χαράλαμπος Νικολετάκης, Γεώργιος Μπαμνιεδάκης, Γεώργιος Ακράτος, Περτέβ Μουλαζαδέ (πρώην διευθυντής του Οθωμανικού νοσοκομείου), Ρασήχ Ασπράκης, Φραγκίσκος Λαμπίρης, Φαζήλ Μιρασκελτάκης, Σαμής Προβιαδάκης και Χαμτζή Χιεραφτζαδέ. Πρόεδρος εξελέγη ο Εμμανουήλ Λογιάδης με 6 ψήφους, έναντι 8 ψήφων του Αριστείδη Στεργιάδη. Αντιπρόεδρος εξελέγη ο Χαμτζή Χιεραφτζαδέ.
Τέτοιες μέρες… Η ζέστη ανυπόφορη και πέραν της καθαριότητας έπρεπε να ληφθεί μέριμνα και για την διανομή νερού των αρδευσίμων αγρών. Σύμφωνα με αστυνομική διάταξη η οποία υπογράφεται από τον πάρεδρο του Δήμου Ηρακλείου, ορίζονται τα εξής. Σημασία δεν έχει το γεγονός της άρδευσης αλλά κάποια ονόματα περιοχών και κάποια ονόματα που οι μεγαλύτεροι προφανώς τα γνώριζαν:
«1oν) Τα υπό του Οσμάν Λαζανά μέχρι της θέσεως Βαγιάς αρδεύσιμα κτήματα θα αρδεύωνται επί τρεις συνεχείς ημέρας και νύκτας.
2ον) Τα εις μέσα Κατσαμπά μέχρι του περιβολίου Παύλου Πλατάκη και τούτου συμπεριλαμβανομένου τας επομένας δύο ημέρες και νύκτας.
3ον) Τα υπό του Νικολάου Μπάκου και εκείθεν τας κατόπιν τρεις ημέρας και νύκτας.
4ον) Τα εις μέσα Κατσαμπά μέχρι του περιβολίου Παύλου Πλατάκη και τούτου συμπεριλαμβανομένου τας αμέσως τρεις ημέρας και νύκτας.
5ον) Τα εις Καπακή μύλον τας επομένας δύο ημέρες και νύκτας μεθ’ ο η διανομή θα επαναλαμβάνηται κατά την αυτήν σειράν.
Οι δικαιούχοι του ύδατος είναι υπόχρεοι να καθαρίζωσι τακτικώς τον υδραγωγόν οχετόν, να μη κάμνωσι κατάγρησιν του ύδατος ποτίζοντες άλλα μέρη, πλην των υπαρχόντων κήπων, και να μη αφίνωσιν επ’ ουδενί λόγω μετά το πότισμα το ύδωρ να χύνεται εις τον ποταμόν, αλλά να το διευθύνωσιν εις τον αγωγόν.
Ο παραβάτης των ανωτέρω θα τιμωρήται κατά Νόμον.
Η ισχύς της παρούσης άρχεται από της εν τη Επισήμω Εφημερίδι δημοσιεύσεως.
Εν Ηρακλείω τη 25 Ιουλίου 1903
Ο Πάρεδρος του Δήμου Ηρακλείου
Ν. ΞΕΝΑΚΗΣ».
Ο Ριφαάτ Αφεντακάκης έμεινε για δύο χρόνια δήμαρχος του Ηρακλείου. Ένα από τα πιο μεγαλόπνοα έργα της θητείας του ήταν στην επικαιρότητα και χαρακτηρίστηκε έργο πνοής ήταν το σχέδιο πόλης Ηρακλείου. Η τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα είναι πλέον η εποχή των μεγάλων αλλαγών, αλλαγών που σημειώνονται σ’ όλο το φάσμα της ζωής του Ηρακλείου. Ο Ριφαάτ Αφεντακάκης αποφάσισε την κατασκευή του καταστρώματος των κεντρικότερων οδών της πόλης μας υπό την επίβλεψη του τότε μηχανικού του Δήμου Κωνσταντίνου Τσαντηράκη.
Τότε έγιναν και τα έργα στην οδό Βεζάρ Τσαρσί (σημερινός πεζόδρομος 25ης Αυγούστου), αφού στρώθηκαν πολλά σημεία της με μάρμαρο από λατομεία Παλαιοκάστρου Ρογδιάς. Τότε χάλασαν τις τρεις καμάρες, τότε σκεπάστηκε ο οχετός κουμ-καπί πόλης της άμμου) που έβγαινε κοντά στην παλιά ηλεκτρική και έχουν αρχίσει ήδη από το 1902 και μετά τα μεγαλόπρεπα κτήρια και μέγαρα, σύμφωνα με τα πρότυπα του νεοκλασικισμού.
Επειδή όμως πίσω από τα κτίσματα αυτά το Ηράκλειο εξακολουθούσε να διατηρεί την παλαιά μη αποδεκτή για τους ανθρώπους της εποχής μορφή του, οι επισκέπτες, αλλά και οι κάτοικοί του αργότερα αποκαλούσαν με σκωπτική διάθεση τον δρόμο της 25ης Αυγούστου οδό “πλάνης” ή “Απάτης”.