Ο Πρώσος θεωρητικός του πολέμου Carl Clausewitz υποστήριζε ότι, «πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα». Η ρωσική εισβολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι η συνέχιση μιας πολιτικής που επιδιώκει τον απόλυτο έλεγχο, τόσο στις σφαίρες επιρροής, όσο και στην οικονομία με αιχμή την ενέργεια. Όλα τα υπόλοιπα είναι προφάσεις εν αμαρτίαις και επικοινωνιακά τεχνάσματα για τους αφελείς και τους ανυποψίαστους.
Η Ελλάδα, μαζί με τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, καταδικάζει απερίφραστα με κάθε τρόπο τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και καλά κάνει. Όμως, με τις γενεσιουργές αιτίες αυτού του πολέμου – όπως και κάθε πολέμου – δεν ασχολείται κανένας. Ούτε η Ελλάδα ούτε η Ευρώπη. Μέσα από τις καθημερινές σκηνές φρίκης στα πεδία των μαχών και τις θλιβερές εικόνες που κατακλύζουν διαρκώς τις οθόνες μας, προβάλλεται η αισθητικοποίηση του εγκλήματος και όχι αυτό καθεαυτό το έγκλημα του πολέμου.
Στη χώρα μας και στην προσπάθειά μας να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες αυτού του πολέμου, τι ακριβώς κάνουμε; Το τεράστιο πρόβλημα που δημιουργείται στον χώρο της ενέργειας, αλλά και της οικονομίας γενικότερα, πώς σκοπεύουμε να το αντιμετωπίσουμε;
Η ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης είναι έννοια κενού περιεχομένου; Η ενεργειακή αυτονομία της χώρας μας εξακολουθεί να παραμένει ένα ευκαιριακό προεκλογικό σύνθημα; Τα ορυκτά καύσιμα εγκαταλείπονται διεθνώς, πρωτίστως για περιβαλλοντικούς λόγους, αλλά και για θεσμικούς, πολιτικούς, οικονομικούς και γεωπολιτικούς λόγους.
Να θυμίσουμε εδώ ότι οι Ρώσοι, σε συνεργασία με δυτικές εταιρείες, δημιούργησαν τον αγωγό «Nord stream 2» για να πουλάνε στην Ευρώπη το δικό τους φυσικό αέριο.
Η Ελληνική Κυβέρνηση πριν λίγες εβδομάδες διέρρεε σενάρια σύμφωνα με τα οποία προσανατολιζόταν σε ένα «εναλλακτικό East Med» που θα μετέφερε αέριο από το Ισραήλ μέσω Αιγύπτου και Ελλάδας, στην Ιταλία και στην υπόλοιπη Ευρώπη, προαναγγέλλοντας μάλιστα αποφάσεις και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. Δεν ξεχνάμε ότι, πριν από δύο χρόνια υπεγράφη με τυμπανοκρουσίες, διακρατική συμφωνία για τον East Med από τους υπουργούς Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Τον αγωγό είχε στηρίξει μάλιστα και η Ε.Ε. με χρηματοδότηση των οικονομοτεχνικών μελετών για την υλοποίησή του, θεωρώντας ότι υπηρετεί την ευρωπαϊκή πολιτική διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας και απεξάρτησης από παραδοσιακούς παρόχους φυσικού αερίου.
Μετά ήρθαν – όχι οι… μέλισσες – αλλά οι Αμερικανοί, και με εντελώς άκομψο τρόπο ακύρωσαν τα σχέδιά μας για τον «δικό μας East Med», ο οποίος θα μετέφερε φυσικό αέριο στην Ευρώπη από την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Μια επίσκεψη της Αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών, Βικτώριας Νούλαντ, σε Ελλάδα, Κύπρο και Τουρκία, ήταν αρκετή για να βάλει τίτλους τέλους στα όποια σχέδια για τον East Med.
Ο μόνος που αντέδρασε σε αυτήν την ανάρμοστη και αδιάκριτη παρέμβαση, ήταν ο Ισραηλινός Πρέσβης Γιόσι Αμράνι, ο οποίος δήλωσε ότι «οι χώρες της περιοχής και μόνο, είναι αυτές που θα έπρεπε να λάβουν την απόφαση». Λίγο αργότερα, ο Έλληνας πρωθυπουργός, υποδεχόμενος τον Ισραηλινό υπουργό Εξωτερικών στο Μέγαρο Μαξίμου, ανακοίνωνε ότι, «οι δυο πλευρές συμφώνησαν στην ανάγκη διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών και συνεργασίας για την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου». Έτσι, για να ξέρουν όλοι, ποιος είναι και εδώ το αφεντικό και ποιοι είναι οι υπηρέτες του!
Να σημειώσουμε βεβαίως ότι, οι ΗΠΑ επιδιώκουν να προμηθεύουν την Ευρώπη με δικό τους LNG. Ειδικά για τη χώρα μας, σχεδιάζουν τη δημιουργία πλωτής δεξαμενής στην Αλεξανδρούπολη, όπου θα μετατρέπεται το υγροποιημένο LNG σε αέριο και με κάθετους αγωγούς θα διοχετεύεται αυτό στα Βαλκάνια. Το κόστος προφανώς και δεν είναι διαπραγματεύσιμο…
Έτσι, κατέληξε ο Έλληνας πρωθυπουργός στη διαμόρφωση των τελικών ανακοινώσεων της προηγούμενης εβδομάδας, «ρετουσάροντας» ουσιαστικά το αρχικό κυβερνητικό αφήγημα. Σύμφωνα με τις δηλώσεις αυτές, ξαναρχίζουν οι έρευνες ανίχνευσης φυσικού αερίου στον ελλαδικό χώρο, οι οποίες σταμάτησαν να διεξάγονται το 2019, όταν ανέλαβε την εξουσία η σημερινή κυβέρνηση.
Οι δηλώσεις αυτές δημιούργησαν διάχυτες ελπίδες, πως ίσως κάποια στιγμή να γνωρίζουμε αν υπάρχουν κοιτάσματα στην περιοχή μας και εάν αυτά είναι οικονομικά αξιοποιήσιμα. Κατά την πορεία των ερευνών που διεξήχθησαν πριν το 2019, για την εξεύρεση πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, θυμάμαι τους ειδικούς επιστήμονες, τον έναν μετά τον άλλον, να εμφανίζονται ιδιαίτερα αισιόδοξοι για την ύπαρξη τέτοιων κοιτασμάτων στον ελλαδικό χώρο. Είχαν δημοσιοποιήσει τότε και σχετικούς χάρτες όπου, γύρω-γύρω από την Ελλάδα υπήρχαν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα υδρογονανθράκων, όπως στην Ιταλία, την Αλβανία, το Μαυροβούνιο, τη Λιβύη και την Αίγυπτο. Πως είναι λοιπόν δυνατόν, οι γύρω από εμάς περιοχές να διαθέτουν υδρογονάνθρακες κι εμείς όχι;
Οι επιστήμονες τότε προέβαιναν σε σειρά ανακοινώσεων, υπερασπιζόμενοι την πεποίθησή τους για ισχυρότατη πιθανότητα ύπαρξης μεγάλων έως και τεράστιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή μας. Επίσης, είχαν δημιουργηθεί μεγάλες προσδοκίες και για πιθανά κοιτάσματα νότια και δυτικά της Κρήτης.
Οι υδρογονάνθρακες λοιπόν φαντάζουν σήμερα, περισσότερο από ποτέ, ως πολύτιμος δυνητικός θησαυρός, που μπορεί να δώσει λύση μια κι έξω στο μεγάλο ενεργειακό πρόβλημα της χώρας μας. Ταυτόχρονα όμως με τις ελπίδες μας, δεν καλλιεργούμε και αυταπάτες πως η «Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων Α.Ε.» θα είναι εκείνη που θα δρέψει τους καρπούς των ερευνών που πρόκειται να διεξαχθούν.
Το πιθανότερο είναι να ακολουθήσει μια σειρά από χρονοβόρες και εξαντλητικές διαδικασίες με τις απαιτούμενες νομοθετικές πρωτοβουλίες, που θα περιορίζουν το παρόν νομικό πλαίσιο, προς όφελος βεβαίως – βεβαίως των κολοσσών του πετρελαίου που προφανώς θα διεκδικήσουν – και θα εξασφαλίσουν – για πάρτη τους τη μερίδα του λέοντος. Σε κάθε περίπτωση όμως, ο δρόμος αυτός είναι μονόδρομος για τη χώρα μας, αν λάβουμε μάλιστα υπόψη μας και την διεθνή συγκυρία, με την εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, οι οποίες επιδεινώθηκαν σημαντικά εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.
Έχει υποχρέωση η Πολιτεία απέναντι στη χώρα και την οικονομία της, αλλά κυρίως απέναντι στις ερχόμενες γενιές, να εξαντλήσει κάθε προσπάθεια αναζήτησης υδρογονανθράκων, λαμβάνοντας βεβαίως πάντα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας του ήδη επιβαρημένου με μολύνσεις φυσικού περιβάλλοντος, έως ότου η τεχνολογία μας επιτρέψει να παράγουμε ενέργεια χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Μέχρι τότε όμως θα συνεχίσουμε να ζούμε σε ρυθμούς «Μεγάλης Εβδομάδας», με στερήσεις, νηστείες και προσευχές, αναμένοντας τη λύτρωση… Καλή Ανάσταση!