Με τον τίτλο αυτό κυκλοφόρησε πρόσφατα το βιβλίο του εκπαιδευτικού κ. Ζαχαρία Καλοχριστιανάκη, που αναφέρεται στην παλαίφατη Ιερά Μονή Κουδουμά, καθώς και την πλησιόχωρη περιοχή της.
Πρόκειται για ένα σημαντικής αξίας πόνημα, που φωτίζει πολύπλευρα την περιοχή και συμβάλλει αποτελεσματικά στην ανάδειξη της μέχρι τώρα ανερεύνητης και ιστορικά ανεκμετάλλευτης πλευράς της.
Η ερειπωμένη μέχρι τώρα μονή των Τριών Ιεραρχών στη θέση Λουσούδι των Καπετανιανών ανταποκρίθηκε στο σωστικό χτύπημα της αρχαιολογικής σκαπάνης, αποκαλύπτοντας το πραγματικό της πρόσωπο. Έφερε έτσι στο φως πολλά μυστικά, τα οποία κρατούσε επίμονα και για πολλούς αιώνες μόνο για τον εαυτό της.
Το ανασκαφικό και αναστηλωτικό έργο που με ζήλο συντελέστηκε, ανέδειξε μεταξύ των άλλων και μια εξέχουσα πνευματική μορφή του τέλους του 14ου αιώνα. Πρόκειται για τον ιερωμένο λόγιο Ιωσήφ Φιλάγρη, ιδρυτή της μονής αυτής, που αν και βρισκόταν μακριά «εν γη ερήμω και αβάτω και ανύδρω», εξελίχθηκε σε κιβωτό γνώσης και στυλοβάτη παιδείας.
Στο χώρο αυτό είχε ως μοναχός εγκαταβιώσει ο Φιλάγρης, διδάσκοντας γραμματική, αριστοτελική κυρίως φιλοσοφία, αστρονομία, κείμενα πατέρων της εκκλησίας, γνώμες σοφών, παροιμίες, δογματική και αντιρρητικά κείμενα καθώς και στοιχειώδη ιατρική. Λειτουργούσε δηλαδή ως σπουδαίο κέντρο Γραμμάτων και Παιδείας. Δικαιολογημένα λοιπόν ο Πανεπιστημιακός καθηγητής Αθανάσιος Παλιούρας γράφει ότι: «θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το πρώτο Ελληνικό Πανεπιστήμιο». Το πλούσιο έργο που άφησε ο Φιλάγρης φιλοξενείται σήμερα στη Βιβλιοθήκη της Ρώμης, το Βρετανικό Μουσείο κ.α.
Καταφαίνεται από τα παραπάνω και είναι γνωστό ότι το προϊόν των αρχαιολογικών ανασκαφών παίρνει τη δική του αξία, όταν ανακοινωθεί με ειδικό βιβλίο στο κοινό. Αυτό συντελέστηκε με το βιβλίο του συγγραφέα κ. Καλοχριστιανάκη, που κυκλοφόρησε γραμμένο με πολύ μεράκι, αγάπη και αρμονική γλωσσική ομοιομορφία. Συνοπτικά αποδίδεται στην αγγλική, γερμανική και ρωσική γλώσσα.
Το εξαίρετο φωτογραφικό υλικό που χρησιμοποιείται δίνει τη δική του αισθητική διάσταση στο βιβλίο.
Η σπουδαία αυτή συμβολή του βιβλίου των 288 σελίδων στην ανάδειξη της τοπικής ιστορίας, περιποιεί ξεχωριστή τιμή στον συγγραφέα, την Ιερά Μονή Κουδουμά, καθώς και τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη της περιοχής, που «πολυειδώς και πολυτρόπως» συμπαραστάθηκαν στη νέα και ωφέλιμη αυτή έκδοση.
*Ο Γιώργος Παναγιωτάκης είναι συγγραφέας – ιστορικός ερευνητής