Ένα καινούριο βιβλίο κυκλοφόρησε με τον ως άνω τίτλο «Ο Άρχοντας του κάμπου» του συνταξιούχου δασκάλου Μηνά Γ. Παπαδάκη.
Γνωστοί και συνάδελφοι με το συγγραφέα μα και συνταξιδιώτες με τον ίδιο και τη γυναίκα του σε μια πολυήμερη εκδρομή στην Ευρώπη (Ιταλία – Ελβετία) με το Διδασκαλικό Σύλλογο Ηρακλείου πριν αρκετά χρόνια. Ωραίο να έχεις γνώριμους και φίλους ανθρώπους εξαιρετικούς, σαν το ζευγάρι Παπαδάκη, αν και δεν είχαμε πολλές ευκαιρίες τα χρόνια αυτά.
Αιτία προσέγγισης το νέο βιβλίο του «Ο Άρχοντας του κάμπου» που είχε την καλοσύνη να μου το προμηθέυσει ένας άλλος εκλεκτός συνάδελφος που αρθρογραφεί στην εφημερίδα «ΠΑΤΡΙΣ», ο κ. Νίκος Φλεμετάκης, που τον ευχαριστώ από τη θέση αυτή.
Έχοντας, λοιπόν, όπως κάθε Κρητικός, μια ιδιαίτερη αγάπη με το νησί μας την Κρήτη και όταν είδα ότι το βιβλίο είχε σχέση με την παράδοση που λατρεύω και υπηρετώ, ξεκίνησα με κέφι να το μελετήσω, χωρίς να υποψιάζομαι τι συγκινήσεις μού επεφύλασσε η μελέτη του.
Πολλά είναι τα παρόμοια ωραία βιβλία που έχουν γραφτεί με θέμα το νησί μας και την παράδοσή του, μα ένα από τα πολύ εκλεκτά είναι το καινούριο βιβλίο του κ. Μηνά Παπαδάκη που ξεχωρίζει για τη θαυμαστή «αρχοντιά του» που τη φανερώνει ακόμη και ο τίτλος του «Ο Άρχοντας του κάμπου». Με τρόπο φιλόξενο και φιλικό απλώνονται οι σελίδες του, δημιουργώντας συναισθήματα κρητικής ευγένειας και παρουσίας σε όλα τα επί μέρους -άτιτλα- θέματά του.
Δύσκολη αλλά και με πολλή ανθρωπιά η παλαιότερη εποχή. Οι εμπορικές συναλλαγές ήταν συχνές γιατί πάντα υπήρχαν ανάγκες, αλλά από ανάγκη οι πληρωμές δεν γίνονταν αμέσως αλλά όταν είχαν έσοδα από τα εισοδήματα και για αποδείξεις χρεών και δανείων είχαν το «λόγω τιμής» χωρίς ποτέ να απέχουν από την υποχρέωση, χωρίς ποτέ να δείξουν ανεντιμότητα. Διαβάζεις με ευχαρίστηση περιγραφές εθίμων ή γιορταστικών εκδηλώσεων σε μεγάλες γιορτές.
Η παρουσία του παπά στην κοινωνία του χωριού και την εκκλησία είναι επιβλητική και σεβαστή, με το αμυδρό φως χωρίς φωταψίες και μεγάφωνα αλλά δοσμένοι στην ιερή μέθεξη, κοντά στο θεό. Ξεχνούσαν την ανέχεια, τη φτώχεια κι ένιωθαν ένα ανέβασμα στους ουρανούς. Το τρίπτυχο «πίστη, ελπίδα, αγάπη» της χριστιανοσύνης, ήταν στήριγμα κι έβλεπαν κατάματα το θεό.
Χτισμένο το χωριό Μητρόπολη του συγγραφέα σ’ ένα προνομιακό τόπο στην αρχαία Γόρτυνα έδινε στις ανασκαφές ευρήματα που έδειχναν την πρόοδό του από την αρχαιότητα. Μα και οι αγροτικές ασχολίες όπως τα λιομαζώματα έδιδαν τη χαρά της ευλογημένης σοδειάς. Με δείγματα λατρείας του συγγραφέα στη γενέθλια Γη, νιώθεις την περηφάνια και τη χαρά της καταγωγής σου. Αναφέρονται οι ασχολίες σε σειρά όλου του χρόνου και κάθε εποχής.
Ο χαρούμενος τρύγος του καλοκαιριού με το άπλωμα της σταφίδας στους οψιγιάδες στα ευλογημένα σουλτανιά αμπέλια. Το δέσιμο του λαού μας με τις παραδόσεις και τους θρύλους του σαν τον προστάτη της Κρήτης Διγενή που αγνάντευε το νησί και τη θάλασσα από την ψηλότερη κορυφή του Ψηλορείτη.
Αναφορά γίνεται και με πονεμένα βιώματα που συνοδεύουν τη ζωή στο πέρασμά της. Περιγράφει τον απύθμενο πόνο των συγγενών στην απώλεια πάνω στην ομορφιά της πρώτης νιότης του και ο αβάσταχτος πόνος της μάνας που τα μεγάλωσε μόνη όταν ο πατέρας πολεμούσε στα βουνά της Αλβανίας και τα σκούρα ρούχα που φόρεσε η μάνα ολοζωής, αλάργο απ’ όλες τις χαρές που απαρνήθηκε.
Διακρίνεις την τρυφερότητα στην ανέχεια και τον πόνο των άλλων, τη χριστιανική συμμετοχή στην απέραντη δυστυχία και τα βάσανα του φτωχού που τύχαινε να φιλοξενηθεί σε ώρα μεγάλης ανάγκης στη φιλόστοργη στέγη.
Πολύπαθος ο πατέρας από τα χρόνια του σκληρού πολέμου μα και με τη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση, μα και μετά, βράχος στις δυσκολίες και ασταμάτητος στις φροντίδες της ζωής με στοργή και υπευθυνότητα. Ξωμάχος αλλά και σωστός Άρχοντας του κάμπου στις κουραστικές του εργασίες.
Σύμμαχος και συνεργάτης ο άξιος παππούς με τις πολύτιμες εμπειρίες που απέκτησε στη μακρά ζωή του συμβούλευε και δίδασκε καλοσυνάτα τα εγγόνια του: Πώς να πλύνουν τα βαρέλια του κρασιού, τα πατητήρια και τα δοχεία με το μούστο που χυνόταν εκεί. Περιγράφεται η χαρούμενη ζωή στα καζάνια το Φθινόπωρο, με την απόσταξη της ρακής το κέφι και το φαγοπότι…
Δίδει στοιχεία λαϊκής ιατρικής όπως το «ξελαίμισμα» όπου οι λαϊκοί γιατροί και γιάτρουσες δίδασκαν στις επόμενες γενιές. Όμορφες στιγμές αναφέρονται με περιστατικά της οικογενειακής ζωής από τα προξενιά και τις γαμηλιώτικες χαρές μα και από τη ζωή ολόκληρη.
Μέσα σ’ όλα αυτά, φυσικά και αβίαστα παρεμβάλλεται μια μικρή δόση χιούμορ που κάνει τη μελέτη του βιβλίου άνετη, ξεκούραστη κι ευχάριστη. Ξεχωριστή γοητεία έχει η συνύπαρξη του παππού Γιωργάκη, η σχέση με τα εγγόνια του η στοργή του σ’ αυτά και η καλή πρόθεση της μετάδοσης των πολύτιμων εμπειριών και των γνώσεών του. Λιτοδίαιτος και ασκητικός όπως ήταν με τη λευκή περιποιημένη γενειάδα του, ενέπνεε μεγάλο σεβασμό και μια μέρα τον ρώτησαν τα εγγόνια πώς κατάφερε κι έφτασε στη μεγάλη αυτή ηλικία και κείνος απάντησε με το δίστιχο:
«Άσκηση και εγκράτεια και στο φαΐ λιτότης
και έγερση εωθινή είναι μακροβιότης».
Με την Κρητική του φορεσιά, με αρχοντιά συμμετείχε στο εκκλησίασμα ή στα πανηγύρια απολαμβάνοντας όλων το σεβασμό….
Εκλεκτέ συνάδελφε και φίλε, κ. Μηνά Παπαδάκη, σε συγχαίρομε για το νέο πνευματικό έργο σου ευχόμαστε κι άλλες παρόμοιες αξιόλογες δημιουργίες.