Ένα από τα πιο ευπώλητα (best sellers) βιβλία στην Ευρώπη τον τελευταίο χρόνο που μας καταδυναστεύει ο κορονοϊός ,είναι το επίκαιρο και εξαιρετικό μυθιστόρημα του βραβευμένου με Νόμπελ Λογοττεχνίας,το 1957, Γάλλου συγγραφέα Άλμπερ Καμύ.
Ο Καμύ(1913-1960) γεννήθηκε στην Αλγερία,σπούδασε στην Φιλοσοφική Σχολή του Αλγερίου και από το 1940 διέμενε στο Παρίσι όπου γνωρίστηκε με τους διανοούμενους Αντρέ Μαρλώ, Αντρέ Ζιντ,Σαρτρ,Πασκάλ,Σιμόν Βέιγ,Λουί Αλτουσέρ,Αραγκόν. Μελέτησε μεταξύ άλλων τον Επίκουρο και τους Στωϊκούς.
Η διπλωματική του εργασία, μάλιστα,έχει τον τίτλο η μεταφυσική του χριστιανισμού και ο νεοπλατωνισμός και πραγματεύεται τις σχέσεις ελληνισμού και χριστιανισμού μέσα από τη σκέψη του Πλωτίνου και του Αγίου Αυγουστίνου.Επισκέφτηκε την Ελλάδα δυο φορές,το 1955 και το 1958.
Τα σημαντικότερα έργα του είναι ο Ξένος,ο μύθος του Σισύφου,ο πρώτος άνθρωπος,ο επαναστατημένος άνθρωπος, η πτώση, πολλά θεατρικά και βέβαια η επίκαιρη ΠΑΝΟΥΚΛΑ, η οποία εκδόθηκε στο Παρίσι το 1947.
Η υπόθεση διαδραματίζεται σε μια υπαρκτή πόλη της Αλγερίας, το Οράν, τη δεκαετία του 1940 και ο αφηγητής περιγράφει λεπτομερέστατα τη μετάδοση της πανούκλας στους ανθρώπους από τα αναρίθμητα μολυσμένα ψόφια ποντίκια,τη δυσκολία παραδοχής της επιδημίας, ενώ κύριο πρόσωπο είναι ένας γιατρός.
Αριστοτεχνική, εντυπωσιακή και πολύ επιτυχημένη λογοτεχνικά αλλά και με ρεαλισμό είναι η απόδοση των βιωμάτων, των σκέψεων,ακόμα και των πιο μύχιων, των συναισθημάτων, της νοσταλγίας των αγαπημένων προσώπων που στερούνταν οι πολίτες λόγω του εγκλεισμού τους,όπως ακριβώς νιώθουμε εμείς ένα χρόνο τώρα.
Παραθέτω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα. Στην αρχή οι άνθρωποι δέχτηκαν να μείνουν αποκομμένοι από τον έξω κόσμο,όπως θα δέχονταν οποιαδήποτε προσωρινή ταλαιπωρία που θα τάραζε μόνο μερικές συνήθει. Όταν, όμως, συνειδητοποίησαν άξαφνα την απομόνωσή τους,κάτω από τη σκέπη του ουρανού, όπου το καλοκαίρι άρχιζε να σιγοκαίει, ένιωσαν αόριστα ότι τούτη η κάθειρξη απειλούσε τη ζωή τους ολόκληρη και μόλις βράδιαζε,η ενεργητικότητα που ξανάβρισκαν μαζί με τη δροσιά τους οδηγούσε μερικές φορές σε πράξεις απελπισίας.
Θα χαρακτήριζε κανείς προφητικό το έργο αυτό καθώς αφηγείται τόσες καταστάσεις και προβλήματα που βιώνουμε εμείς σήμερα π.χ οι επικρίσεις των πολιτών για τα μέτρα που έπαιρναν οι αρχές, τα οποία θεωρούσαν υπερβολικά, η απαγόρευση εξόδου από την πόλη, η κερδοσκοπία, η δεισιδαιμονία,η στάση της Εκκλησίας.
Αξιοσημείωτη είναι η επιρροή ενός χριστιανού ιερέα στους πιστούς, ο οποίος απέδωσε την επιδημία σε τιμωρία του Θεού για την αλαζονεία των ανθρώπων, αμφισβητούσε τη συμβολή της Ιατρικής στην αναχαίτιση της αρρώστιας και ο οποίος νόσησε και πέθανε,αρνούμενος τη θεραπεία.
Ενδιαφέρον, επίσης, είναι το ότι η επιδημία έφερε στο προσκήνιο το σκεπτικισμό, το θρησκευτικό αγνωστικισμό, αμφισβητήσεις, θρησκευτικές αναζητήσεις και αναστοχασμό που δείχνουν τη διαχρονικότητα του μυθιστορήματος.
Συγκλονιστική, ακόμα, είναι, η διήγηση των διαγνώσεων του γιατρού Ριέ ο οποίος είναι ο κεντρικός ήρωας αλλά και αφηγητής, η απομάκρυνση των ασθενών από τα σπίτια τους, η μεταφορά τους στο νοσοκομείο, ο θρήνος των δικών τους που γνώριζαν τις μικρές πιθανότητες επιβίωσης που είχαν. Το δραματικότερο χωρίο του έργου είναι, πάντως η αφήγηση του αργού και βασανιστικού θανάτου ενός μικρού αγοριού.
Τέλος,όπως και στις μέρες μας,τονίζεται ιδιαίτερα η αυταπάρνηση του γιατρών, του νοσηλευτικού προσωπικού γενικότερα αλλά και πολλών εθελοντών που είχαν ριχτεί στη μάχη γιατην αντιμετώπιση της πανούκλας που θέρισε την πόλη αυτή.
*Η Στέλλα Κουσκουμπεκάκη είναι φιλόλογος