Τα όσα συντελούνται στο Βενιζέλειο και ευρύτερα στα νοσοκομεία της Κρήτης σηματοδοτούν την αφετηρία της ολικής κατάρρευσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Μέρα με τη μέρα διαμορφώνεται μια διαλυτική πραγματικότητα, ικανή να αποσυνθέσει τη συνοχή και την αποτελεσματικότητα της δημόσιας υγείας. Τα χρόνια που πέρασαν ήταν, όντως, δύσκολα. Ως λαός και ως κοινωνία δοκιμαστήκαμε από την οικονομική κρίση και στη συνέχεια από την πανδημία.
Έχει, όμως, πολύ μεγάλη σημασία τώρα που βγαίνουμε από την κρίση αυτή και αγωνιούμε να περάσουμε σε ένα νέο καθεστώς, να ανοίξουμε μια νέα σελίδα, να λειτουργούν όλες εκείνες οι εγγυήσεις της κοινωνικής συνοχής και της φροντίδας προς τον πολίτη, ο οποίος θα βρεθεί στην ανάγκη να ζητήσει υπηρεσίες σε νοσοκομειακό επίπεδο από το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Αλλά όταν τις ζητήσει, πρέπει να μπορεί να τις βρει σε ένα επίπεδο αξιόπιστο, αξιοπρεπές, λειτουργικό και αποτελεσματικό.
Η πραγματικότητα, όμως, είναι αποκαρδιωτική. Η Ελλάδα παραμένει μια χώρα με τις μεγαλύτερες υποχρηματοδοτήσεις του συστήματος υγείας. Εξετάζοντας το πρότυπο χρηματοδότησης των δαπανών υγείας, τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα παρατηρούμε μια σημαντική συρρίκνωση των δημοσίων δαπανών υγείας με αντίστοιχη αύξηση των ιδιωτικών δαπανών. Η μετακύληση αυτής της δαπάνης από το δημόσιο τομέα στις τσέπες των Ελλήνων πολιτών έφερε ένα επιπλέον μεγάλο βάρος στα ελληνικά νοικοκυριά δημιουργώντας σημαντικές καταστροφικές δαπάνες.
Οι παραπάνω μειώσεις των δημοσίων δαπανών επηρέασαν αναπόφευκτα την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας αυξάνοντας τις ανικανοποίητες ανάγκες για υγειονομική περίθαλψη. Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι η Ελλάδα καταγράφεται ως η 1η χώρα, στην οποία οι πολίτες έχουν ανεκπλήρωτες ανάγκες υγείας, λόγω φτώχειας, μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, την ίδια στιγμή που είμαστε στην 3η υψηλότερη θέση, ως προς τις ιδιωτικές δαπάνες υγείας. Έχουμε, δηλαδή, ένα από τα πιο ιδιωτικοποιημένα και ακριβά συστήματα υγείας, μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., μια πραγματικότητα που βιώνουν καθημερινά εκατομμύρια ασφαλισμένοι, μέσα από την αύξηση της συμμετοχής στα φάρμακα και την αντίστοιχη αύξηση στο κόστος για την τέλεση ιατρικών πράξεων στον ιδιωτικό τομέα.
Συγκρίνοντας τις ανικανοποίητες ανάγκες σε συνδυασμό με τις δημόσιες δαπάνες υγείας στις 27 χώρες της ΕΕ, η Ελλάδα κατατάσσεται στην ομάδα των ανατολικών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία) με τις χαμηλότερες δαπάνες υγείας και τις υψηλότερες.
Η υγεία στην Ελλάδα κοστίζει και κοστίζει πολύ ακριβά. Και δυστυχώς η πολιτική επιλογή της κυβέρνησης είναι στραμμένη στην περαιτέρω ενίσχυση του ιδιωτικού κλάδου υγείας.
Η πραγματικότητα αυτή αποτυπώνεται σε όλες τις διαστάσεις της, στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο. Ένα νοσοκομείο που αν και εξυπηρετεί χιλιάδες κατοίκους του Ηρακλείου, που δέχεται ασθενείς και από άλλους νομούς της Κρήτης, λειτουργεί σε οριακές καταστάσεις, ύστερα από τις αλλεπάλληλες παραιτήσεις ιατρών σε κρίσιμες κλινικές. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στις αρχές Αυγούστου παραιτήθηκαν δύο γιατροί, μια παθολόγος και μια αιματολόγος στο Τμήμα Αιμοδοσίας, συνθήκη που έθεσε σε συναγερμό τη διοίκηση του νοσοκομείου, καθώς η συγκεκριμένη κλινική λειτουργεί πλέον με τρεις ιατρούς.
Το κλίμα που επικρατεί στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο αποκαλύπτεται τις τελευταίες ημέρες. Ένας Υπουργός με μια «καταδρομικού τύπου» επίσκεψη. Μια καρατόμηση των δύο διοικητών. Η ανάθεση της προσωρινής διοίκησης σε ένα στέλεχος του νοσοκομείου. Η αιφνιδιαστική παραίτησή του λίγες μέρες μετά.
Με εντέλλεσθε, με σκληρές ανακοινώσεις του Υπουργού, με πολιτικές κόντρες που οδήγησαν σε παραίτηση και τον Υποδιοικητική της 7ης Υγειονομικής Περιφέρειας, χιλιάδες ασθενείς στο Ηράκλειο παραμένουν εγκλωβισμένοι σε μια λίστα χειρουργείων που αυξάνεται καθημερινά ελλείψει ιατρών και αναισθησιολόγων.
Όσο η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας αρνείται να αντιληφθεί την ουσία του προβλήματος, τόσο το ΕΣΥ θα καταρρέει. Και ο πυρήνας του προβλήματος εντοπίζεται στα μισθολογικά ζητήματα, καθώς οι θέσεις ιατρών στο δημόσιο, είναι μη ελκυστικές, τη στιγμή που οι ιδιωτικές κλινικές προσφέρουν σαφώς υψηλότερες αμοιβές. Οι ελπίδες ότι θα βρεθούν ιδιώτες ιατροί να καλύψουν τα λειτουργικά κενά του δημοσίου θα αποδειχθούν για ακόμα μια φορά φρούδες, όσο το Υπουργείο δεν δίνει μια ολοκληρωμένη απάντηση στα μισθολογικά ζητήματα της ιατρικής και νοσηλευτικής κοινότητας.
Το Υπουργείο Υγείας, ή δεν αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος ή αδυνατεί να δώσει λύσεις, στηρίζοντας τη λειτουργία του έβδομου μεγαλύτερου νοσοκομείου της Ελλάδας, ενός νοσοκομείου που εξυπηρετεί καθημερινά χιλιάδες Ηρακλειώτες.
Με την καλή προαίρεση ιδιωτών αναισθησιολόγων, οι οποίοι δυνητικά, θα δεχθούν να στελεχώσουν τη λειτουργία των χειρουργείων στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο, θα αντιμετωπίσει η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, το μείζον θέμα που ταλαιπωρεί χιλιάδες ασθενείς στο Ηράκλειο τους τελευταίους μήνες. Οι εμβαλωματικού τύπου παρεμβάσεις του Υπουργού σε καμία περίπτωση δεν λύνουν το πρόβλημα της υποστελέχωσης των νοσοκομείων.
Σε λίγους μήνες, με βεβαιότητα, θα συζητάμε ξανά για το ίδιο ζήτημα, το οποίο όχι μόνο δεν θα περιοριστεί, αλλά με αυτές τις πολιτικές πρωτοβουλίες, είναι σχεδόν βέβαιο ότι μετά τα χειρουργεία στο Βενιζέλειο θα καταρρεύσουν λειτουργικά και άλλες κλινικές των νοσοκομείων της Κρήτης. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μαζική μετακίνηση ιατρών από το Ε.Σ.Υ. προς τον Ιδιωτικό Τομέα, γεγονός που φαίνεται ότι αγνοεί το Υπουργείο Υγείας και γι΄αυτό το λόγο ο Υπουργός δεν μπόρεσε να απαντήσει από το Ηράκλειο, για το τι θα γίνει σε περίπτωση που οι fast track προκηρύξεις κηρυχθούν άγονες, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα. Στην πράξη θα ακυρωθούν και οι δύο δεσμεύσεις του Υπουργού, καθώς οι ιδιώτες ιατροί -λόγω μισθολογικών ζητημάτων- επιλέγουν τον Ιδιωτικό Τομέα, αλλά και οι προκηρύξεις που προανήγγειλε δεν θα φέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και ο Πρόεδρος Νίκος Ανδρουλάκης παρουσίασε στη Νάξο, τις εθνικές προτεραιότητες για το ΕΣΥ.
Αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού του ΕΣΥ με κάλυψη των πραγματικών αναγκών με μόνιμο προσωπικό, με σύγχρονα οργανογράμματα, με αναθεώρηση του συστήματος αμοιβών, με ένταξη των υγειονομικών του ΕΣΥ στα βαρέα – ανθυγιεινά. Λειτουργία ανεξάρτητου μηχανισμού αξιολόγησης για την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας και, τέλος, ολοκληρωμένος ψηφιακός μετασχηματισμός.
Ανάπτυξη του τομέα δημόσιας υγείας ως ολοκληρωμένης δημόσιας υπηρεσίας, με ισχυρές δομές σε κάθε περιφέρεια της χώρας. Διαμόρφωση ενιαίου συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας υπό δημόσια εποπτεία, με τη δημιουργία τοπικών δικτύων ολοκληρωμένων υπηρεσιών σε όλη τη χώρα και υπηρεσίες οικογενειακής ιατρικής.
Εκσυγχρονισμός των δημόσιων νοσοκομείων, με αξιοκρατική επιλογή διοικητών, ολοκληρωμένους προϋπολογισμούς, ολοήμερη λειτουργία, δυνατότητα συμβάσεων με ασφαλιστικές εταιρείες και χωροθέτηση που να ανταποκρίνεται στις πληθυσμιακές αλλαγές.
Δημιουργία σύγχρονων μονάδων περίθαλψης εκτός νοσηλευτικών ιδρυμάτων, όπως κέντρα χρόνιων παθήσεων, μονάδες ημερήσιας νοσηλείας, δημόσια κέντρα αποκατάστασης.
Η κατάσταση που επικρατεί στο Βενιζέλειο αποκαλύπτει τη φθορά του επιτελικού κράτους. Για εμάς επιβεβαιώνει μια πολιτική σταθερά: ότι το κοινωνικό κράτος δεν είναι φιλανθρωπία. Δεν είναι απλώς κοινωνική αλληλεγγύη. Είναι θεμελιώδες δικαίωμα.
* Ο Φραγκίσκος Παρασύρης είναι βουλευτής Ηρακλείου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής