Αξέχαστα τα λουκούλεια γεύματα στο σπίτι του μακαρίτη του Δημήτρη μεγάλου ιχθυέμπορου, με την παρέα να έχει γουρλώσει στις καραβιδάρες και τα πιο εκλεκτά θαλασσινά και εκείνος να κάθεται άρχοντας στην κορυφή του τραπεζιού, να απολαμβάνει μερικές φρίσες της ώρας, που τις είχε ψήσει στη σκάρα. Δημητράκη, ποιό είναι το καλύτερο ψάρι; λέει, το φρέσκο.
Το λέει και η παροιμία: Το ψάρι και ο επισκέπτης στις τρεις μέρες αρχίζει να βρωμεί. Όντως το φρέσκο, το ζεστό, το νόστιμο και η παρέα. Τελευταία έχει προστεθεί και το βιολογικό, γιατί τα ορμονιασμένα αγγούρια, κολοκύθια και κάποια άλλα, μετά από μερικές μέρες στο ψυγείο μεγαλώνουν τόσο, που το ανοίγουν και προσπαθούν να φύγουν.
Αν και με το σύγχρονο τρόπο ζωής την πρωτοκαθεδρία την έχει πάρει η νοστιμιά εις βάρος της ποιότητας. Όντως το φαγητό, όπως και κάθε είδους σχέση, εκτός από σωματική ανάγκη, είναι ένα είδος απόλαυσης όλων των αισθήσεων και το πιο σπουδαίο ότι συγκεντρώνονται οι παρέες, οι οικογένειες και συζητούν οτιδήποτε απασχολεί τον καθένα.
Το ξαναζεσταμένο φαγητό, λένε, ότι δεν είναι τόσο νόστιμο, όσο την πρώτη φορά. Δηλαδή τί πρέπει να γίνει: Μήπως “είναι λύση ανάγκης”, “να το φάμε ή να το πετάξομε”; Αν δεν το πετάξεις, δε ζεις, αλλιώς επιβιώνεις. Αν θέλεις να ζήσεις, κάνεις άλλες επιλογές. Ναι, αλλά στο πίσω ξέρεις τί υπάρχει, στο μπροστά, όχι. Θα έχεις αύριο φαγητό έστω και ξαναζεσταμένο; Σκέψου το λογικά, όχι συναισθηματικά.
Όντως με το φρέσκο φαγητό μυρίζει το σπίτι, μυρίζει η γειτονιά, ο περαστικός γλύφεται (νά’χαμε μια μπουκιά) και ανυπομονείς πότε θά’ρθει η ώρα να το απολαύσεις. Η γλώσσα του σώματος δε λέει ποτέ ψέματα.
Με ποιο τρόπο θα κάνομε το φαγητό, τις σχέσεις να είναι πάντα φρέσκο, πώς θα φτάσεις στο σημείο να μη θέλει το φαγητό ξαναζέσταμα; Με αγάπη και φαντασία. Φαντασία είναι ο τρόπος που σκέφτεσαι, τα εκάστοτε υλικά που χρησιμοποιείς στην κατάλληλη στιγμή, η αναλογία των υλικών και το αποτέλεσμα που θέλεις να επιτύχεις. Οι Μικρασιάτες του προσφυγικού Ελληνισμού λένε ότι η γυναίκα με το ένα χέρι κρατεί τον άνδρα της και με το άλλο σαλεύει την κατσαρόλα, δηλαδή ο έρωτας περνά και από το στομάχι.
Η ίδια η ζωή του ανθρώπου είναι οι σχέσεις. Με την επικοινωνία διαμορφώνει διαφόρων ειδών σχέσεις. Για να καταφέρομε να δημιουργήσομε υγιείς σχέσεις, πρέπει να θέλομε να βρούμε την αλήθεια μέσα μας, να γνωρίσομε τον εαυτό μας. Σαν κοινωνικό ον αποζητά την επικοινωνία και τη συντροφικότητα.
Το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μας είναι οι ερωτικές σχέσεις. Το πώς σχετιζόμαστε με ένα σύντροφο. Γιατί μας “ελκύουν” οι “λάθος” άνθρωποι, γιατί δε βρίσκομε αυτό που ψάχνομε, τί λάθος κάνομε, στο πώς επιλέγομε κάποιον, γιατί “πάντα” οι σχέσεις έχουν την ίδια κατάληξη; Η εμπιστοσύνη, η ασφάλεια, η αυτοεκτίμηση και η επικοινωνία παίζουν σοβαρό ρόλο στις σχέσεις.
Οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές καταβολές, γι’ αυτό πρέπει να αφήσει χώρο ο ένας στον άλλο. Δεν υπάρχουν δεδομένα, υπάρχει πάρε-δώσε. Εσύ απομακρύνεις ή φέρνεις πιο κοντά τον άλλον με τις συμπεριφορές σου.
Δυστυχώς σήμερο οι σχέσεις είναι φτωχές από συναίσθημα, αγάπη, επιφανειακές και συμφέροντος. Οι περισσότεροι είναι κλεισμένοι στο μικρόκοσμό τους και αδιαφορούν για τους υπόλοιπους. Μήπως πρέπει να επαναπροσδιορίσομε κάποιες αξίες και σαν άτομα και σαν οικογένεια και σαν κοινωνία και σαν λαός και να ξανακοιτάξομε τους ανθρώπους στα μάτια; Έτσι θα διατηρείται το φαγητό πάντα ζεστό και δε θα χρειάζεται ξαναζέσταμα.
Ουφ … Τσι παντρεμένης το φιλί είναι ξεθυμασμένο σαν το παλιό μαγείρεμα το ξαναζεσταμένο. (Συγγνώμη δεν το λέω εγώ, το λέει ο λαός, απεναντίας, ξέρει τι κάνει).
*Ο Μανώλης Σπανάκης είναι συντ/χος καθηγητής