Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να γνωρίσει κανείς τη φετινή Γαλλίδα νικήτρια του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας Αννί Ερνώ, από το να διαβάσει το μικρό αυτοβιογραφικό της πόνημα “Το γεγονός”. Θέμα του το ξανά επίκαιρο ζήτημα των εκτρώσεων, ύστερα μάλιστα από την παράλογα αναχρονιστική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, η οποία δίνει τη δυνατότητα στις Πολιτείες να απαγορέψουν την άμβλωση.
Μεταφερόμαστε λοιπόν στη Ρουέν του 1963, όπου η εικοσιτριάχρονη φοιτήτρια λογοτεχνίας Αννί, μένει έγκυος από μία περιστασιακή σχέση. Αποφασίζει άμεσα να διακόψει την κύηση, καθώς γι’ αυτήν είναι αδιανόητο να κρατήσει ένα ανεπιθύμητο παιδί, το οποίο θα την εμποδίσει να πραγματοποιήσει όλα της τα όνειρα και αυτόματα θα την κατατάξει στην αναπόφευκτη μοίρα της εργατικής τάξης, από την οποία θέλει να αποδράσει με τη βοήθεια της μόρφωσης, αφού ανύπαντρη μητέρα ισοδυναμεί με κοινωνική αποτυχία. “Αυτό” και “αυτό το πράγμα” γράφει στο ημερολόγιό της και θέλει πάση θυσία να το ξεφορτωθεί.
Φυσικά οι εκτρώσεις είναι παράνομες, οι γιατροί που θα τολμούσαν να τις πραγματοποιήσουν αντιμετώπιζαν το ενδεχόμενο της φυλάκισης και της απαγόρευσης ασκήσεως επαγγέλματος και έτσι πολλές γυναίκες κατέφευγαν σε εμπειρικές μαίες ή νοσοκόμες, θέτοντας τις περισσότερες φορές τη ζωή τους σε κίνδυνο.
Στην απεγνωσμένη αναζήτηση λύσης, η συγγραφέας έρχεται αντιμέτωπη με έναν συντηρητικό γυναικολόγο που εν αγνοία της και μη σεβόμενος την επιλογή της, της χορηγεί ένα ενέσιμο φάρμακο για να μην μπορέσει να αποβάλει. Φτάνει μάλιστα στο σημείο να χρησιμοποιήσει από μόνη της βελόνες πλεξίματος αλλά και να καταπονήσει το σώμα της μέσα από τα σπορ, μήπως και επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αξιοσημείωτο είναι το ότι συζητώντας το πρόβλημά της με φίλους και φίλες, τους προκαλεί τρόμο και σοκ, δεδομένου ότι όλοι γνωρίζουν ότι μια τέτοια ιστορία μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο.
Βιώνοντας για τρεις ολόκληρους μήνες τις ναυτίες και τις ζαλάδες της εγκυμοσύνης, έχοντας χάσει πλήρως τον προσανατολισμό της στις σπουδές της και νιώθοντας φόβο και μοναξιά, έρχεται τελικά να την σώσει σαν από μηχανής θεός, μία νοσοκόμα από τις φτωχότερες συνοικίες του Παρισιού, όπου για δύο φορές επεμβαίνει επώδυνα με έναν καθετήρα. Τη δεύτερη φορά, η ηρωίδα θα τον κρατήσει μέσα της για πέντε μέρες μέχρι να αποβάλει στις τουαλέτες της φοιτητικής εστίας, μην αποφεύγοντας όμως την εισαγωγή της στο νοσοκομείο, κινδυνεύοντας να πεθάνει από ακατάσχετη αιμορραγία.
Το πεζό αυτό περιγράφει αριστοτεχνικά τα ήθη και τα έθιμα της εποχής, τον συντηρητισμό της Γαλλίας, τη φοιτητική ζωή της περιόδου με τα σχετικά ακούσματα, αναγνώσματα και θεάματα αλλά και τον ταξικό ρατσισμό που βίωναν οι γυναίκες από την εργατική τάξη. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του γιατρού στο νοσοκομείο που αρχίζει να αντιμετωπίζει την Αννί πιο ανθρώπινα, όταν αντιλαμβάνεται ότι είναι φοιτήτρια και όχι εργάτρια ή πωλήτρια.
“Το γεγονός” εκδόθηκε το 2000 και όσο παράδοξο κι αν ακούγεται η συγγραφέας εξομολογείται: “Σήμερα ξέρω ότι μου χρειαζόταν εκείνη η δοκιμασία, εκείνη η θυσία για να νιώσω την επιθυμία ν’ αποκτήσω παιδιά. Για ν’ αποδεχτώ τη βιαιότητα της αναπαραγωγής μες στο κορμί μου και να γίνω, με τη σειρά μου, ένα πέρασμα για τις επερχόμενες γενιές”.
Στο βιβλίο βασίζεται η συγκλονιστική ταινία της Οντρέ Ντιουάν που τιμήθηκε με τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας 2021.