Πριν λίγα χρόνια θρηνήσαμε πολλά θύματα από το τσουνάμι που εκδηλώθηκε στην Ιάβα εξαιτίας πολύ δυνατού σεισμού. Τις τελευταίες εβδομάδες ανησυχούμε όλοι με τις σεισμικές δονήσεις στη Σαντορίνη και την Αμοργό, όπου υπάρχει φυσικά και το ηφαίστειο στου οποίου την έκρηξη αποδίδεται ακόμη και η καταστροφή των μινωικών ανακτόρων.
Ανησυχούν και οι ειδικοί επιστήμονες και η πολιτική ηγεσία παίρνει προληπτικά μέτρα και πολλοί κάτοικοι απομακρύνονται από την περιοχή, γιατί η σεισμολογία αδυνατεί ακόμα να κάνει ακριβείς προβλέψεις για παρόμοια χαοτικά φαινόμενα.
Έτσι αποκτά επικαιρότητα η περιγραφή ενός αντίστοιχου καταστροφικού φαινομένου, που συνέβη στο χώρο ανάμεσα στις βόρειες Σποράδες και την Εύβοια την άνοιξη του 426 π.Χ. Το τσουνάμι αυτό περιγράφει με ακρίβεια ο ιστορικός Θουκυδίδης. Σε πρόχειρη μετάφραση δίδουμε το κείμενό του.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι με τα μέσα και τις δυνατότητες που τότε διέθετε δίδει μια εξαίρετη ερμηνεία του φαινομένου απολύτως επιστημονική και έγκυρη σύμφωνα και με τις σημερινές επιστημονικές απόψεις. Πόσες ανοησίες και φοβίες κυριάρχησαν τότε εξαιτίας της άγνοιας και της θρησκοληψίας φαίνεται από τη στάση των Πελοποννησίων που, ενώ ήταν έτοιμοι για εισβολή στην Αττική, ανέβαλαν την επίθεση, γιατί θεώρησαν ότι ήταν «κακώς οιωνός».
Το αρχαίο κείμενο είναι γοητευτικό, ιδιαίτερα πυκνό και φυσικά δεν μεταφέρεται. Οι αναγνώστες ας αναζητήσουν το πρωτότυπο. Δυστυχώς δεν έπλασε νέα λέξη για το φαινόμενο αυτό και υποχρεωτικά χρησιμοποιούμε την ιαπωνική λέξη.
«Την επόμενη χρονιά οι Πελοποννήσιοι και οι σύμμαχοί τους προχώρησαν μέχρι τον Ισθμό για να εισβάλουν στην Αττική. Αρχηγός ήταν ο Άγις, γιος του Αρχίδαμου, βασιλιάς των Λακεδαιμονίων. Έγιναν, όμως, πολλοί σεισμοί, η θάλασσα στις Ροβιαίς της Εύβοιας, αφού αποσύρθηκε από την ξηρά που υπήρχε τότε, δημιούργησε τεράστιο κύμα που πλημμύρισε ένα μέρος της πόλης.
Αργότερα τα νερά υποχώρησαν, αλλά παραμένει ακόμα και σήμερα θάλασσα ένα μέρος που ήταν στεριά. Οι άνθρωποι που δεν κατόρθωσαν να τρέξουν στα υψώματα πέθαναν. Όμοια πλημμύρα έγινε στην Αταλάντη νήσο, απέναντι από τους Οπούντιους Λοκρούς και παρέσυρε ένα μέρος του φρουρίου και το ένα από τα δύο πλοία που είχαν ανασυρθεί στη στεριά, το κατέστρεψε.
Στην Πεπάρηθο (1) έγινε παρόμοια δημιουργία κύματος, δεν πλημύρισε όμως μετά τη στεριά. Ο σεισμός γκρέμισε τμήμα του τείχους και το πρυτανείο και μερικά σπίτια. Αιτία του φαινομένου θεωρώ το εξής:
Στο επίκεντρο ο σεισμός απωθεί τη θάλασσα με την αιφνιδιαστική επιστροφή των νερών δημιουργεί την πλημμύρα. Χωρίς σεισμό έχω την άποψη ότι παρόμοιο φαινόμενο δεν είναι δυνατόν να συμβεί»
1 Σημερινή Σκόπελος