Έχουν εκλείψει οι ηθικές αξίες οι οποίες γαλουχούν τους νέους και διαμορφώνουν έναν κόσμο με ενεργούς και άξιους πολίτες. Χωρίς αυτές δεν μπορεί να σταθεί όρθια μια κοινωνία.
Απόρροια αυτής της αναξιότητας, η παράνοια των εποχών, η παγκόσμια ανηθικότητα και κατάπτωση. Τραγωδίες, παραφρονήσεις τις οποίες συνεχώς έχουμε μπροστά μας. Οι αξίες, πέραν των άλλων, καλλιεργούν το πνεύμα της συλλογικότητας, της αλληλοκατανόησης, της αλληλεγγύης και προάγουν την κοινωνική συνοχή. Αίρεται το πνεύμα του ατομικισμού. Ικανό παράδειγμα οι παλαιότερες εποχές που παρά τα δεινά τα οποία βίωσε αυτός ο τόπος, επέζησε χάριν των αξιών, της αλληλεγγύης και προσφοράς.
Σήμερα ζούμε σε μια βαθιά κρίση αξιών. Ο εγωκεντρισμός και η αναλγησία διαπερνούν το αξιακό σύστημα του σύγχρονου πολίτη, ο οποίος είναι ικανός να μετέλθει σε κάθε μέσο ακόμη και αθέμιτο, προκειμένου να ικανοποιήσει τους σκοπούς του.
Οι άνθρωποι στη συντριπτική τους πλειονότητα ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους, για την οικονομική και κοινωνική άνοδό τους.
Το κέρδος είναι ο στόχος της ζωής τους, ενώ πολλοί δεν απορρίπτουν το παράνομο κέρδος και την κερδοσκοπία. Οι ηθικοί κανόνες παραβλέπονται, ενώ οι νομικοί κανόνες αντιμετωπίζονται με αδιαφορία, γιατί σ’ αυτόν τον τόπο όλα βολεύονται και τακτοποιούνται χωρίς σοβαρές κυρώσεις.
Ζούμε σε μια εποχή που ο ατομικισμός και η προσπάθεια για την απόκτηση χρημάτων κυριαρχούν στη ζωή μας. Οι άνθρωποι ενδιαφέρονται μόνο για την ικανοποίηση των ποικίλων αναγκών τους και αδιαφορούν για όλους τους άλλους πάσχοντες και μη.
Η ελεημοσύνη που δίνουν, όταν και όσοι την δίνουν, είναι ένα γεγονός χωρίς σημασία, μια μάλλον μηχανική κίνηση, υστερόβουλη και ανούσια. Οι χορηγίες που παρέχουν ιδιώτες και συνήθως επιχειρήσεις, έχουν έντονο τον χαρακτήρα της διαφήμισης και προβολής των ίδιων και των επιχειρησιών τους. Άλλωστε πολλές χορηγίες δίνονται για να εξυπηρετείται ένας στενός κύκλος, χωρίς οικονομική ανάγκη ή βοήθεια.
Ο εγωκεντρισμός, η αλαζονεία και το προσωπικό συμφέρον δεν απαντούνι μόνο σε άτομα αλλά και στα μεγάλα κράτη αναπτυγμένα και πλούσια τα οποία δεν παρέχουν βοήθεια οικονομική ή τεχνολογική στις φτωχές, υποανάπτυκτες χώρες του πλανήτη αλλά παρέχουν επισιτιστική βοήθεια, ψίχουλα, ενώ εξαντλούνται σε υποσχέσεις και εξαγγελίες για το μέλλον.
Δυστυχώς η σκληρότητα και η αναλγησία αυτή αφορούν δισεκατομμύρια ανθρώπους, από τους οποίους ένα μεγάλο ποσοστό και μάλιστα παιδιά δεν κατορθώνουν να επιβιώσουν.
Η κατάσταση γίνεται εφιαλτική, όταν αναλογιστεί κανείς τι διέπει τις διακρατικές σχέσεις και τις κινήσεις στην παγκόσμια σκακιέρα.
Τα κράτη διαγκωνίζονται και ξιφουλκούν για την κυριαρχία και την κηδεμόνευση ολοκλήρου του πλανήτη. Άδικες αποφάσεις, αποτρόπαια εγκλήματα κλονίζουν την πίστη στην ίδια την ανθρώπινη φύση, με στόχο το κέρδος και την διεύρυνση των σφαιρών επιρροής των ισχυρών χωρών. Παράλληλα, το χάσμα ανάμεσα στις πλούσιες δυτικές χώρες και τις υποανάπτυκτες χώρες της Αφρικής της Μέσης Ανατολής καθίσταται αγεφύρωτο. Ο στυγνός ανταγωνισμός αντικατοπτρίζεται στην καθιερωμένη εξωτερική πολιτική των χωρών που διαφεντεύουν τον πλανήτη και ρυθμίζουν τις τύχες της ανθρωπότητας. Ο εγωκεντρισμός, η αλαζονεία, η ιδιοτέλεια είναι τα κυρίαρχα και ψευδοπρότυπα της εποχής τόσο στις διαπροσωπικές όσο και στις διακρατικές σχέσεις που καταστρατηγούν κάθε γραπτό και άγραφο νόμο.
Μέσα σε αυτόν τον άναρχο, αδιάφορο και εγωιστικό κόσμο, όπου οι περισσότεροι μάχονται για την καλοπέρασή τους και το χρήμα, ανθεί, παρά τις αντιξοότητες και την πνευματική ένδεια, το πνεύμα της προσφοράς, της αλληλεγγύης, που χαρακτηρίζεται από συνειδητή προαίρεση, από ανιδιοτέλεια και περίσσευμα ψυχής λίγων ατόμων.
Αυτοί οι λίγοι δεν κυνηγούν τις προσωπικές ικανοποιήσεις και τον πλούτο αλλά από εσωτερική παρόρμηση επιθυμούν να βοηθήσουν τον συνάνθρωπο, χωρίς αντάλλαγμα ή συναλλαγή. Προσφορά πηγαία και αυθόρμητη. Χαρακτηριστικά αλτρουϊσμού σε αντιδιαστολή με τον εγωκεντρισμό, την ιδιοτέλεια, τα κυρίαρχα πρότυπα της εποχής, ψευδοπρότυπα, τα οποία αμβλύνουν τη διάθεση για αρωγή.
Ο εθελοντισμός δεν κάμπτεται από τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες, είναι κοινωνικά ωφέλιμος, στοχεύει στην ελάττωση του ανθρώπινου πόνου, της δυστυχίας και θέτει τις βάσεις για κοινωνική συνείδηση.
Οργανωμένη προσφορά υπάρχει προφανώς σε κάθε χώρα χωρίς να κινείται σε διεθνή επίπεδα. Και στον τόπο μας βέβαια συμβαίνει αυτό από ομάδες ιδιωτών που προσφέρουν πολλά στους συνανθρώπους τους χωρίς αντάλλαγμα ή αμοιβή.
Αλλά η οργάνωση της προσφοράς σε τοπικό ή διεθνές επίπεδο δεν μπορεί να συγκριθεί με το μη οργανωμένο, με το πηγαίο, το προσωπικό πνεύμα προσφοράς, που εκδηλώνεται μόνο του από εσωτερική παραίνεση. Πνεύμα αληθινής προσφοράς, ελεύθερο, αγνό χωρίς να επιζητεί συμμαχητές, οργάνωση, βοήθεια ή καθοδήγηση. Δρα χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις, δεν χρειάζεται τυμπανοκρουσίες γιατί στόχος δεν είναι η προβολή αλλά η ουσιαστική βοήθεια στον πάσχοντα συνάνθρωπο.
Το πνεύμα αυτό της προσφοράς, το πηγαίο, το σιωπηλό, το μεμονωμένο, το ανεξάρτητο, που φωλιάζει στα σωθικά του πιο ταπεινού πολίτη, που δεν χρειάζεται την παρότρυνση τρίτου για να εκδηλωθεί, αυτό είναι το ιδεώδες, το ακαταμάχητο, το ηθικό.
Αυτό το αυθεντικό, το ασύγκριτο πνεύμα προσφοράς αποτελεί με τις ανάλογες προϋποθέσεις μια μεγάλη δύναμη ελπίδας για τον σύγχρονο κόσμο. Αυτό είναι το θείο δώρο, αυτό πρέπει να τυχαίνει του θαυμασμού μας.
Αυτό αξίζει να μιμηθούμε.
* Ο Πέτρος Ζωάκης είναι τέως προϊστάμενος προσωπικού ΟΤΕ Κρήτης και γενικών διοικητικών θεμάτων στην Περιφέρεια Κρήτης