Δεν γνωρίζω με ποια ακριβώς κριτήρια απονέμουν το Νόμπελ Ειρήνης, αφού πολλά ερωτηματικά εγείρει το παρελθόν και οι δράσεις πολλών από τους τιμηθέντες με το ύψιστο αυτό τίτλο. Αυτό που γνωρίζω είναι ποιοι πραγματικά αξίζουν αυτό τον τίτλο, και είναι οι παλιοί τεχνίτες του οροπεδίου Λασιθίου, οι οποίοι κατάφεραν κάτι ασύλληπτο και μοναδικό σε ολόκληρο το κόσμο.
Κατάφεραν τις οβίδες των βαλκανικών πολέμων να τις μεταφέρουν από τα πεδία των μαχών στο οροπέδιο Λασιθίου και να τις μετατρέψουν σε χρήσιμα και παραγωγικά εξαρτήματα που χρησίμευαν για την άντληση του νερού. Οι ντόπιοι μάστορες έκοβαν τη μύτη της οβίδας και το κυλινδρικό μέρος του κάλυκα το σφυρηλατούσαν και διαμόρφωναν τη μορφή και το σχήμα της αντλίας εξού και το όνομα ‘’κάλυκας’’ που ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται στην περιοχή.
Το κράμα κατασκευής της οβίδας αποδείχθηκε ιδανικό υλικό όσον αφορά την πίεση και την τριβή που δέχεται από την παλινδρομική κίνηση του εμβόλου, και επιπλέον επιδεικνύει μεγάλη αντοχή στο χρόνο με αποτέλεσμα πολλές αντλίες να βρίσκονται ακόμα και σήμερα σε λειτουργία.
Επιπλέον μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων, οι ντόπιοι μάστορες εκμεταλλεύτηκαν τα σίδερα από τα κατεστραμμένα στρατιωτικά οχήματα και έφτιαξαν πύργους ανεμόμυλων για την άντληση των υδάτων. Με κοπίδι, σφυρί και μπόλικο ιδρώτα, έκοβαν τα μεγάλα σίδερα από το σασί των στρατιωτικών αυτοκινήτων και δημιουργούσαν τις κατάλληλες σιδερογωνιές όπου έφτιαχναν τον κορμό, τον πύργο του ανεμόμυλου!
Δυο φονικά όπλα που σκορπούσαν τον φόβο και τον τρόμο κατά την διάρκεια των δυο παγκοσμίων πολέμων, γίνονται στα χέρια των μαστόρων του οροπεδίου Λασιθίου τα ιδανικά εξαρτήματα ενός αψεγάδιαστου μηχανήματος, αξιοποιώντας το κατά τα άλλα χαμηλό αιολικό δυναμικό της περιοχής, δημιουργώντας το πρώτο και μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στον κόσμο!
Ο αντλητικός ανεμόμυλος του οροπεδίου Λασιθίου αποδείχθηκε μια τεχνικά βέλτιστη κατασκευή, μια τοπική ευρεσιτεχνία, η οποία ήταν άριστα προσαρμοσμένη στις συνθήκες τις περιοχής και πλήρως συνυφασμένη με την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων. Η εξάπλωση του αντλητικού ανεμόμυλου υπήρξε ραγδαία και η φήμη του ξεπέρασε τα στενά όρια του γενέθλιου τόπου του, προσφέροντας αδιάκοπα τις υπηρεσίες του, ξεδιψώντας γη και ανθρώπους σε όλη την οικουμένη!
Τιμής ένεκεν λοιπόν… το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, στους παλιούς τεχνίτες του οροπεδίου Λασιθίου, που κατά τα προηγούμενα χρόνια μετέτρεπαν τα φονικά όπλα σε τεχνήματα -έργα τέχνης. Και λέω οι παλιοί Λασιθιώτες γιατί εμείς οι νεώτεροι ουδεμία σχέση φαίνεται να έχουμε με τους προγόνους μας… αφού εμείς το μόνο που κάνουμε είναι να βλέπουμε τα δημιουργήματά τους να αργοπεθαίνουν!
Με αυτές τις σκέψεις εμφορούμαι, κατά τη διάρκεια της αναστήλωσης που εκτελείται αυτή την περίοδο από τον Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου, σε συνεργασία με τους κατά τόπους πολιτιστικούς συλλόγους. (Ανεμόμυλος κατασκευασμένος από το σασί στρατιωτικού γερμανικού οχήματος και αντλία από οβίδα προβόλου όπλου – ΦΩΤΟ).
* Ο Γεώργιος Εμμ. Χατζάκης είναι μηχανολόγος μηχανικός