Τον Αύγουστο του 1944 τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής προχώρησαν σε ένα φοβερό ναζιστικό πογκρόμ στην Κρήτη και σε άλλα μέρη της πατρίδας μας, διαπράττοντας μερικά από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Απολύτως ενδεικτικά: τα Ολοκαυτώματα των Ανωγείων και των χωριών του Κέντρους Ρεθύμνου, οι μαζικές δολοφονίες αμάχων στα χωριά Σάρχος, Γέργερη, Σοκαράς, Δαμάστα, Μάραθος και Σκούρβουλα Ηρακλείου, Παλαιά Ρούματα, Τοπόλια Κισσάμου, Κακόπετρος και Μαλάθυρος Χανίων, η μεγάλη κύκλωση της Εμπάρου, τα Μπλόκα στην Κοκκινιά, το Βύρωνα, το Δουργούτι και την Καλλιθέα, οι μαζικοί τουφεκισμοί στην Αθήνα και τη Λάρισα, η καταστροφή του Καρπενησίου, η δολοφονική επιδρομή στη Λακωνία και την Τσαριτσάνη και δεκάδες ακόμη μαζικά εγκλήματα διέπραξε η ναζιστική Γερμανία και οι θλιβεροί συνεργάτες της τον τελευταίο θερινό μήνα της Κατοχής.
Χιλιάδες νεκροί, λεηλατημένα και ολοσχερώς κατεστραμμένα χωριά, πένθος, ορφάνια και προσφυγιά ήταν το αποτέλεσμα του δολοφονικού σεληνιασμού του γερμανικού στρατού Κατοχής, λίγο πριν ξεψυχήσει το τέρας του ναζισμού.
Ο στόχος του Γ’ Ράιχ ήταν ξεκάθαρος: να εκδικηθεί τον ελληνικό λαό για την Αντίστασή του και να προετοιμάσει την ασφαλή αποχώρηση του γερμανικού στρατού κατοχής από την Ελλάδα. Όμως στην Κρήτη η Βέρμαχτ δεν αποχώρησε τον Οκτώβριο του 1944.
Μετά από μία επαίσχυντη συμφωνία με τους Βρετανούς, η γερμανική κατοχή του νησιού παρατάθηκε για αρκετούς μήνες καθώς οι ηττημένοι Γερμανοί στρατιώτες και αξιωματικοί συγκεντρώθηκαν στον θύλακο των Χανίων υπό τον τίτλο «Οχυρά Θέσις Κρήτης», όπου παρέμεναν ως ένοπλοι «αιχμάλωτοι» επιδιδόμενοι στη δολοφονία και τρομοκράτηση Ελλήνων έως και τον Ιούνιο του 1945, ένα και πλέον μήνα μετά την κατάρρευση του Γ’ Ράιχ!
Αυτές τις μέρες πραγματοποιούνται πλήθος εκδηλώσεων μνήμης σε όλη την Ελλάδα και ιδίως στην Κρήτη από μαρτυρικούς Δήμους, Ενώσεις Θυμάτων Κατοχής, πολιτιστικούς συλλόγους, με τη στήριξη του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, για να τιμηθούν τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας: δρόμοι θυσίας και αθλητικές συναντήσεις, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, ημερίδες και συνέδρια, με τη δημιουργική συμμετοχή πολλών νέων και αξιόλογων ανθρώπων δίνουν άλλο χρώμα και ενδιαφέρον στις κλασικές εκδηλώσεις μνήμης και προσελκύουν διαρκώς μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Σε πείσμα της κεντρικής εξουσίας και της πολιτικής ελίτ των Αθηνών που, εκουσίως ή μη, προωθούν τη λήθη, ο λαός της Κρήτης κι ο ελληνικός λαός στο σύνολό του επιμένει να μη λησμονεί την Ιστορία του, προσπαθεί να τη μεταλαμπαδεύσει στη νέα γενιά, επιμένει να αγωνιά και να αγωνίζεται για Μνήμη, Ειρήνη και Δικαιοσύνη!
Άλλωστε, ο αγώνας για Αντίσταση, Ελευθερία και Ανθρώπινη Αξιοπρέπεια είναι ταυτόσημος με την Κρήτη, ταυτόσημος με την Ελλάδα. Η πατρίδα μας αντιστάθηκε στους φασίστες εισβολείς του Μουσολίνι και πέτυχε στο μέτωπο της Αλβανίας την πρώτη νίκη της Αντιφασιστικής Συμμαχίας, πριν ακόμη αυτή συγκροτηθεί αναγκάζοντας τον Τσώρτσιλ να δηλώσει το περίφημο ότι «οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες».
Ακολούθησε ο παλλαϊκός ξεσηκωμός της Μάχης της Κρήτης, που άλλαξε τα δεδομένα του πολέμου φέρνοντας στο προσκήνιο της Ιστορίας το κίνημα της Λαϊκής Αντίστασης και προετοίμασε την τελική νίκη εναντίον του φασισμού. Κι ύστερα ήρθε η Κατοχή.
Μα όχι η Άλωση. Όπως υπογραμμίζει ο Ιωάννης Πυργιωτάκης «η γη πατιέται μα το φρόνημα μένει αδούλωτο. Κατακτούνται τα εδάφη, μα η ψυχή δεν αιχμαλωτίζεται, δεν φυλακίζεται, δεν κατακτάται. Η ψυχή μένει και παραμένει αδούλωτη κι ελεύθερη κι ανυπόταχτη και θαρραλέα, έτοιμη να αντισταθεί».
Η πατρίδα μας έχει την υπερηφάνεια ότι πρωτοστάτησε στον αγώνα ενάντια στον φασισμό και μαζί με κάποιες ακόμη χώρες (Σοβιετική Ένωση, Γιουγκοσλαβία, Πολωνία, Τσεχοσλοβακία, κ.α.), σήκωσε στους ώμους της την τιμή ολόκληρης της Ευρώπης!
Παρά την προσπάθεια που καταβάλλουν παλαιότεροι και νεότεροι αναθεωρητές της Ιστορίας να μας πείσουν ότι, τάχα, η Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα ήταν ασθενική και δεν απασχολούσε, καν, τους Γερμανούς φτάνοντας, μάλιστα, στο σημείο να δηλώσουν ότι, άκουσον άκουσον, ήταν περισσότεροι οι Έλληνες που συνεργάστηκαν με τους κατακτητές απ’ όσους αντιστάθηκαν (!) τα γεγονότα διαψεύδουν τους συκοφάντες, καθώς στην Ελλάδα αναπτύχθηκε ένα ρωμαλέο και μαζικό αντιστασιακό κίνημα, που ανέπτυξε σπουδαία και πολύμορφη αντιστασιακή δράση: στην πόλη και το βουνό, με την ένοπλη αλλά κυρίως την άοπλη αντίσταση με θαυμαστά επιτεύγματα:
- Με την ανατίναξη των γραφείων της ναζιστικής δωσιλογικής οργάνωσης ΕΣΠΟ από την ΠΕΑΝ, στις 20 Σεπτεμβρίου 1942 αποτράπηκε η προσέλκυση Ελλήνων εθελοντών, για να πολεμήσουν στο πλευρό της Βέρμαχτ στο Ανατολικό Μέτωπο·
- Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην οποία ματαιώθηκε η πολιτική επιστράτευση, χάρη στην μεγαλειώδη διαδήλωση του λαού της Αθήνας στις 5 Μαρτίου 1943, και σώθηκε η νεολαία μας από τα κάτεργα του Χίτλερ·
- Χάρη στην κινητοποίηση συνολικά τριών εκατομμυρίων πολιτών και την αιματοβαμμένη διαδήλωση που οργάνωσε το ΕΑΜ στις 22.7.1943 στην Αθήνα, αποτράπηκε η κατάληψη ολόκληρης της Μακεδονίας από τους Βούλγαρους.
- Ενώ, είναι εντυπωσιακό ότι στις εκλογές του 1944 που οργάνωσε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) για την εκλογή Εθνικού Συμβουλίου, παρά το φοβερό κίνδυνο που εγκυμονούσε η συμμετοχή σ’ αυτές, ψήφισαν 1,5 εκατομμύριο πολίτες, συμπεριλαμβανομένων, για πρώτη φορά, των γυναικών και των νέων από δεκαοκτώ ετών, χωρίς, μάλιστα, να μπορέσουν να ψηφίσουν οι κάτοικοι της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, της Κρήτης (γιατί δεν έφτασε εγκαίρως η προκήρυξη των εκλογών) και μερικών ακόμη νησιών!
Και, επιπλέον, η δράση της Εθνικής Αντίστασης «εγκλώβισε» μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις του Άξονα στην Ελλάδα στερώντας τες από κρίσιμα μέτωπα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρει ο Γιάννης Σκαλιδάκης, στην Κρήτη την Άνοιξη του 1943 σημειώθηκε η μεγαλύτερη πυκνότητα κατοχικών στρατευμάτων στην Ευρώπη σε σχέση με τον πληθυσμό!
Η Κρήτη γνώρισε σε υπερθετικό βαθμό την κτηνωδία του ναζισμού: καταναγκαστική εργασία σε μεγάλη έκταση, μπλόκα, φυλακίσεις, βασανιστήρια, κλοπές, μαζικούς τουφεκισμούς – εν ψυχρώ δολοφονίες αμάχων, Ολοκαυτώματα, λεηλασία και καταστροφή, κήρυξη των πιο εύφορων περιοχών ως απαγορευμένη ζώνη ώστε να αποκοπούν οι λιμοκτονούντες κάτοικοι από τα μέσα επιβίωσή τους, απαγόρευση επιστροφής στα καμένα χωριά τους, εκτοπισμός και προσφυγιά.
Δεν είναι τυχαίο ότι το 1/3 των αναγνωρισμένων μαρτυρικών χωριών της πατρίδας μας είναι στην Κρήτη. Αλλά η Μεγαλόνησος δεν κάμφθηκε! Αντιστάθηκε με νύχια και με δόντια στη βία και αυθαιρεσία του κατακτητή, πολέμησε από την πρώτη έως την τελευταία μέρα εναντίον της κατοχής και παρέδωσε στην ανθρωπότητα σπουδαία μαθήματα γενναιότητας, ήθους και αδούλωτου πνεύματος.
Η Αντίσταση δεν ήταν απλά χρέος, αλλά στην περίπτωση του κρητικού λαού και κάθε λαού που σέβεται την Ιστορία του και εμφορείται από δημοκρατικά ιδεώδη και ανθρωπιστικές αξίες ήταν και η μοναδική επιλογή. Επιλογή τιμής και υπερηφάνειας, επιλογή ευθύνης και αξιοπρέπειας. Όπως το λέει η περίφημη μαντινάδα, «στο μετερίζι της ανθρωπιάς και της τιμής το χρέος, εκεί θα στέκω να πατώ κι ας είμαι ο τελευταίος».
Σε πείσμα των αναθεωρητών της Ιστορίας, σύμφωνα με τους οποίους για τα αποτρόπαια ναζιστικά εγκλήματα δεν ευθύνονται τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής και οι συνεργάτες τους, αλλά η Εθνική Αντίσταση και οι «παράλογες», «απερίσκεπτες», «αχρείαστες» και «μάταιες» ενέργειές της, ή όσων θέλουν να βλέπουν παντού δωσίλογους και (σχεδόν) πουθενά τον αντιστεκόμενο λαό, δεν θα επιτρέψουμε τη λήθη και την παραχάραξη της Ιστορίας μας.
Ο αγώνας μας για τις γερμανικές οφειλές είναι συνέχεια του αγώνα της Εθνικής Αντίστασης, είναι αγώνας για Μνήμη και Δικαιοσύνη, για την ανάκτηση της Εθνικής μας Ανεξαρτησίας, αγώνας για Δημοκρατία και Ειρήνη.
Η Κρήτη κι ολόκληρη η Ελλάδα επέλεξε το φως και όχι το σκοτάδι, την Ελευθερία και όχι τη δουλεία, την Υπερηφάνεια και όχι την υποτέλεια, τη Δημοκρατία και όχι την τυραννία, την Αντίσταση και όχι την Υποταγή. Παρέχοντας σε όλους μας ένα φωτεινό παράδειγμα αξιοπρέπειας και αγώνα σε μία γκρίζα εποχή!
Ο δρ. Αριστομένης Ι. Συγγελάκης, είναι συγγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα