Η Κρήτη, η ιδιαίτερη πατρίδα μας, πρωταγωνιστεί πάντα στα πεδία των μαχών για την ελευθερία και τη δόξα του Έθνους μας. Το ίδιο κατορθώνει και στις εθνικές αντιστάσεις κατά των βαρβάρων κατακτητών. Αυτή η δραστηριότητα, οι θυσίες και λαμπρότητα, βοηθά τους συμμάχους, εξυμνείται από τους ιστορικούς και θαυμάζεται από τους λαούς της Γης. Σ’ αυτό το μεγαλείο, είναι αποφασιστική η συμμετοχή των Ανωγειανών με τα κατορθώματα και τις θυσίες τους.
Αυτά είναι τα αίτια κι οι ομορφιές των ολοκαυτωμάτων τους. Αυτό φαίνεται στη διαταγή του Γερμανού στρατηγού Μίλερ, διοικητή της Κρήτης στη γερμανική κατοχή: “Επειδή η πόλη των Ανωγείων είναι το κέντρο της αγγλικής κατασκοπείας στην Κρήτη. Επειδή οι Ανωγειανοί εξετέλεσαν τον φρούραρχο του Γενί Γκαβέ και τους οκτώ στρατιώτες της φρουράς του. Επειδή οι Ανωγειανοί εξετέλεσαν το σαμποτάζ της Δαμάστας.
Επειδή εις τ’ Ανώγεια ευρίσκουν άσυλο οι ανταρτικές ομάδες και επειδή εκ των Ανωγείων διήλθαν οι απαγωγείς του στρατηγού Φον Κράιπε, διατάσσομεν την ισοπέδωση τούτων και την εκτέλεση παντός άρρενος Ανωγειανού, εντός του χωριού και πέριξ αυτού εις απόσταση ενός χιλιομέτρου”.
Το ολοκαύτωμα που ακολούθησε προκαλεί φρίκη. Η ανωγειανή όμως σύμπνοια και γενναιότητα βοήθησε να επουλωθούν οι πληγές. Να ξαναχτιστεί η κωμόπολη και να συνεχίσουν οι κάτοικοί της την πορεία της δόξας.
Το καλοκαίρι του 1950, οι Ανωγειανοί Κώστας Κεφαλογιάννης, αντιστασιακός με συμμετοχή στην απαγωγού του γερμανού στρατηγού Κράιπε, έκλεψε την κόρη του οπλαρχηγού Πετρακογιώργη, Τασούλα. Ο Κώστας την αγαπούσε κι όταν πληροφορήθηκε πως θέλουν να την παντρέψουν έκαμε την απαγωγή, με βοηθούς πέντε οπλοφόρους. Πήγαν και κρύφτηκαν σε σπηλιές του Ψηλορείτη.
Ο Πετρακογιώργης, βουλευτής Ν. Ηρακλείου, απαίτησε από τις αστυνομικές αρχές και τον φίλο του, πρωθυπουργό Σοφοκλή Βενιζέλο, να συλλάβουν τον απαγωγέα και να φέρουν πίσω την κόρη του. Χίλιοι δε οπαδοί και φίλοι του ετοίμαζαν εκστρατεία κατά των Ανωγείων.
Οι Ανωγειανοί, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, μόλις το ‘μαθαν, χτύπησαν τις καμπάνες. Όλοι μαζί πήραν θέσεις μάχης. Ο στρατάρχης Παπάγος, μετέπειτα πρωθυπουργός, έστειλε δύο τάγματα για να ενισχύσουν την αστυνομία. Ο πρωθυπουργός κήρυξε στρατιωτικό νόμο στην Κρήτη. Η απαγωγή έγινε πρώτο θέμα στα διεθνή ΜΜΕ. Εκατοντάδες ξένοι δημοσιογράφοι, φωτογράφοι και κινηματογραφιστές πήγαν στην Κρήτη, για να καλύψουν το γεγονός.
Ακόμη κι ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Κυρός Σπυρίδων αναμίχθηκε για συμβιβασμό στην υπόθεση. Δύο χιλιάδες αστυνομικοί και στρατιώτες ερευνούσαν τον Ψηλορείτη. Ο Κώστας και η Τασούλα, μετά από ένδεκα μέρες στις σπηλιές, πήγαν στη Μονή Δισκουρίου και παντρεύτηκαν (εφημ. ΠΑΤΡΙΣ 20-8-2018).
Αυτή η απαγωγή, με πανελλαδική αναστάτωση και παγκόσμιο ενδιαφέρον, δείχνει πολλά, προπαντός όμως τη σύμπνοια και συμπόρευση των Ανωγειανών. Οι σοβαρές υποθέσεις των Ανωγείων είναι εφτασφράγιστο μυστικό. Επιλύονται με τους “σασμούς” και τις αξιοθαύμαστες υπερβάσεις. Τον κρυψώνα του Κεφαλογιάννη και της Τασούλας το γνώριζαν οι περισσότεροι Ανωγειανοί, όμως οι 2.000 άνδρες έψαχναν ένα 10ήμερο άστοχα.
Στο Ενιαίο Γυμνάσιο Ανωγείων, τοποθετήθηκε παλαιότερα γυμνασιάρχης που πηγαινοερχόταν από το Ηράκλειο. Είχε πρόβλημα υγεία και του επέτρεπαν αυτή τη διαδικασία. Ερχότανε με το λεωφορείο της γραμμής, έκανε το μάθημά του, έδιδε οδηγίες κι έφευγε. Όταν πρωτοήρθε, ευρισκόμενος στην αυλή του σχολείου, είδε δύο μαθητές να τσακώνονται. Ήταν ώρα διαλείμματος.
Πιάνει τον έναν και τον ρωτά. Γιατί τσακώνεστε; Εγώ δεν τσακώνομαι, απάντησε. Μα δεν σε κυνηγούσε ο άλλος και γκρεμίστηκες από τα σκαλιά; Όχι, κύριε γυμνασιάρχα, εγώ έκανα άσκηση. Αρνητικά απάντησε κι ο άλλος και οι μαθητές που ρωτήθηκαν
. Όταν με ρώτησε γιατί συμβαίνουν αυτά του εξήγησα. Εδώ υπηρετούμε μια κοινωνία που ο ένας σέβεται και στηρίζει τον άλλο. Όλοι ζουν σαν μια οικογένεια. Δεν υπάρχουν οι προδότες κι οι φθονεροί που προτιμούν να μην έχει νερό μια κοινωνία παρά να το φέρει ο άλλος.
Αυτή την όμορφη ανωγειανή εικόνα, αμαύρωσε το φοβερό έγκλημα, για βοσκοτόπια, στ’ ανωγειανά όρη που έχασε τη ζωή του το παλικάρι Μανώλης Στρατάκης (9-4-2018). Πολλοί πρόβλεψαν αντίποινα και βεντέτα. Βγήκε όμως μπροστά η ανωγειανή ευθύνη.
Ο ανωγειανός πόνος για το κακό που τους βρήκε. Όλοι οι Ανωγειανοί σε συναγερμό για συμφιλίωση. Οι δύο εμπλεκόμενες συγγενικές οικογένειες, ύστερα από μακροχρόνιες και επίπονες προσπάθειες της ηγετικής ομάδας των Ανωγείων, συνυπέγραψαν συμφωνία σιμφυλίωσης. Την αποκάλυψη έκανε ο αγαπημένος μου μαθητής, καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Βουιδάσκης Βασίλειος.
Ο κ. Βουιδάσκης διαδραμάτισε ουσιαστικό ρόλο σ’ αυτή τη σιμφιλίωση και την αποκαλεί “Κοινωνικό Συμβόλαιο Ειρηνικής Συνύπαρξης” και το “Θαύμα των Ανωγείων” (εφημ. ΠΑΤΡΙΣ 11-8-2018).
Είμαι υπερήφανος για τους φίλους μου Ανωγειανούς. Στάθηκα τυχερός που υπηρέτησα ως εκπαιδευτικός στο ενιαίο Σταυράκειο Γυμνάσιό τους. Τυχερός που οργάνωσα και υπηρέτησα τα οικοτροφεία των επιμελών, φτωχών και ορφανών μαθητών και μαθητριών της Κρήτης. Τυχερός που μεγάλωσαν εκεί τα παιδιά μου και γαλουχήθηκαν στον Ανωγειανό Πολιτισμό. Συμμετέχω ολόψυχα στις χαρές και λύπες αυτού του υπέροχου λαού. Εύχομαι κάθε καλό σ’ αυτό τον ένδοξο και μαρτυρικό τόπο.