Ο Αρίστος, τύπος εριστικός, στην παρέα μας στο καφενείο, φώναζε οργισμένος.
– Εματιάξανε την κατσίκα μου! Και δεν κατεβάζει γάλα… Ποιος κερατάς το έκανε… Έχω κάποιες υποψίες… Θα βεβαιωθώ… Και τότε θα λογαριαστούμε.
– Στάσου, ρε Αρίστο, επενέβη ο Ανέστης. Πιστεύεις εσύ ότι μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο; Να κοιτάξει κάποιος, με ζήλεια όπως λες, την κατσίκα σου και να την επηρεάσει με την ματιά του τόσο, ώστε να την κάνει να μην κατεβάζει πια γάλα;
– Κι αμ’ ίντα! Η γιαγιά μου η μακαρίτισσα μου έλεγε ότι στην εποχή της εζούσε στο χωριό μια ζηλιάρα που όλους τους εμάτιαζε. Και την κόρη της Αφροδίτης – γειτόνισσά της ήτονε, πολύ όμορφη κοπελιά – την εμάτιαξε. Κι αρρώστησε κι επόθανε…
– Αυτά είναι απαράδεκτα. Πολιτισμένοι άνθρωποι δεν πρέπει να σκέφτονται έτσι. Δεν πρέπει να τα πιστεύουν αυτά. Ματιάσματα και ξεματιάσματα δεν είναι για ανθρώπους σοβαρούς. Η κατσίκα σου μπορεί να χρειάζεται κτηνίατρο.
– Εσείς οι πολιτισμένοι, οι μορφωμένοι, που δεν πιστεύετε, θα καταστρέψετε τελικά τον κόσμο. Μας-ε θεωρείτε αφελείς εμάς που πιστεύουμε στη βασκανία. Όμως και η εκκλησία μας παραδέχεται τη βασκανία…
– Αρίστο, εδώ το πράμα χοντραίνει. Άπιστος δεν είμαι. Όμως να σου εξηγήσω. Ο άνθρωπος δεν θέλει, δεν του είναι ευχάριστο να αισθάνεται ότι οι άλλοι τον παρακολουθούν και τον κρίνουν. Π. χ. όταν εσύ κάνεις κάτι και κάποιοι σε παρακολουθούν αν το κάνεις σωστά, αισθάνεσαι ελεγχόμενος και δυσαρεστείσαι και τελικά τα χάνεις. Γι’ αυτό ο μαθητής δεν θέλει, την ώρα που γράφει το διαγώνισμά του, να στέκεται ο καθηγητής επάνω από το κεφάλι του και να κοιτάζει τι γράφει.
Τα χάνει. Ακόμη και το περπάτημά σου μπορεί να μπερδέψεις, όταν σε παρακολουθούν οι άλλοι. Κι εσύ, αν κάνεις κάτι δύσκολο, π. χ. προσπαθείς να βελονιάσεις μια κλωστή, και κάποιοι σε παρακολουθούν έτοιμοι να σε κρίνουν και να γελάσουν αν δεν τα καταφέρεις, τα χάνεις.
Την επίδραση αυτήν της ματιάς την αισθάνεται και ο ομιλητής , όταν βγαίνει να μιλήσει σε ακροατήριο, και ο τραγουδιστής, όταν πρωτοβγαίνει να τραγουδήσει, και ο ηθοποιός, όταν ανεβαίνει στην σκηνή να παίξει τον ρόλο του. Αυτοί το ονομάζουν «τρακ». Γενικώς, όταν σε παρακολουθούν σε αυτό που κάνεις, επηρεάζεσαι. Και μπορεί και να τα χάσεις. Αυτό παρεξηγήθηκε. Αυτό είναι το μάτιασμα. Αυτό ογκώθηκε, μεγαλοποιήθηκε στον νου μερικών και παρουσιάζεται από αυτούς σαν κακή μαγεία. Και σε μερικούς κατάντησε και αρρώστια.
– Άρρωστος εγώ δεν είμαι. Τόσος κόσμος πιστεύει στο μάτιασμα. Κουζουλοί και αμόρφωτοι είναι όλοι αυτοί; Μάλλον εσύ είσαι άπιστος Θωμάς. Και δεν πιστεύεις πράματα ολοφάνερα…
Ο Ανέστης σηκώθηκε, προσποιήθηκε ότι ήθελε να πάει στην τουαλέτα. Όμως πλησίασε στο ταμείο τον καφετζή, πλήρωσε τον λογαριασμό της παρέας, κρυφά, και έφυγε. Σιχαινόταν τους καβγάδες.