Το «ηθικό πλεονέκτημα» ούτε κληρονομείται, ούτε είναι «ιδεοληπτικό θέσφατο», αλλά δοκιμάζεται, καθημερινά, στο αμόνι ενός κοινά αποδεκτού «Κώδικα Αξιών».
Ηθικοί άνθρωποι και πολιτικοί υπάρχουν σε όλους τους χώρους και σίγουρα δεν αποτελούν ούτε μονοπώλιο, ούτε προνόμιο καμιάς παράταξης.
Όμως η όποια πατριωτική προσφορά στο παρελθόν, κάποιων δημοκρατικών, φιλολαϊκών, παράτολμων, ηθικών, ανιδιοτελών, προοδευτικών αγωνιστών δεν μπορεί να αποτελέσει την κολυμπήθρα του Σιλωάμ, καθαίροντας τα όποια λάθη και τις αδυναμίες των μεταγενέστερων, που επικαλούνται, ίσως πλέον εκ του ασφαλούς, τις αγωνιστικές περγαμηνές των και τις θυσίες τους, διεκδικώντας, σαν να έχουν κάποιο κληρονομικό δικαίωμα, το «ηθικό πλεονέκτημα» για τους εαυτούς τους.
Όλοι οι πολιτικοί κρίνονται στα αμόνι ενός κοινά αποδεκτού «Αξιακού Κώδικα».
Όσοι, όμως, επιχειρούν να αντικαταστήσουν τον «Αξιακό Κώδικο» με «ιδεολογικό θέσφατο», κινούνται με ιδιοτέλαια.
Δεν έχουν το ανάστημα ούτε να συμψηφίζουν ούτε να χρωματίζουν την ηθική, προσαρμόζοντας την στα μέτρα της εξουσίας που απολαμβάνουν.
Άλλωστε, το «ηθικό πλεονέκτημα» όχι μόνο δεν κληρονομείται και δεν χαρίζεται, αλλά μόνο κατακτιέται, καθημερινά, στο «αμόνι» της καθημερινής πρακτικής, με την στάση τους σε σοβαρά πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά και εθνικά ζητήματα με τελικό κριτή τον Λαό…
Η «πολιτική ηθική» είναι τρόπος να ζεις, να συμπεριφέρεσαι, να πολιτεύεσαι και όχι τρόπος να καλύπτεις τις ανεπάρκειες και τα λάθη χρησιμοποιώντας τον μανδύα ενός «κληρονομημένου» ηθικού πλεονεκτήματος.
Είναι γνωστό και αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι μέσα στο νέο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον έχει ξεσπάσει μια, πρωτοφανής σε έκταση, γενικευμένη κρίση, με οικονομικά αλλά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, με όλες τις δυσμενείς συνέπειες για τις Εθνικές Οικονομίες, καθώς και το φυσικό και δομημένο περιβάλλον.
Οικονομίες κρατών κλυδωνίζονται, κολοσσοί τραπεζικοί και ασφαλιστικοί καταρρέουν, βιομηχανίες πτωχεύουν και εκατομμύρια εργαζομένων χάνουν τις εργασίες τους, εκτινάσσοντας την ανεργία στα ύψη και το φάσμα της φτώχειας και των κλιματικών αλλαγών προβάλλει απειλητικά.
Παγκόσμια βιώνεται μία πολιτική και ηθική κρίση από την μεταπολίτευση μέχρι σήμερα…
Η ποικίλλων αιτίων και πολλαπλών επιπτώσεων αυτή κρίση, που δίδει την εικόνα μιας γενικής παρακμής, έχει επηρεάσει και την χώρα μας.
Με τις θεμελιακές αυτές έννοιες της ασχολήθηκε ένας από τους μεγαλύτερους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, ο Αριστοτέλης στο έργο του: «Ηθικά Νικομάχεια».
Κατά τον μεγάλο αυτό Σταγειρίτη, βασικός στόχος της Πολιτικής, ως η ύψιστη ανθρώπινη τεχνική της οργανωμένης κοινής συμβίωσης των πολιτών, πρέπει να είναι η επίτευξη της Ευημερίας τους, μέσω των αρχών και των αξιών της Πολιτικής και Ανθρώπινης Ηθικής.
Επίσης, ο Απολλώνιος Ρόδιος, ένας από τους επτά σοφούς (296-215 π.Χ.) έλεγε με πικρία ότι « εκείνοι που ξεχωρίζουν την Πολιτική από την Ηθική, ποτέ δεν θα καταλάβουν ούτε την μία ούτε την άλλη», καυτηριάζοντας την πολιτική συμπεριφορά και δράση ανθρώπων της εποχής του.
Για τον Απολλώνιο και για κάθε έντιμο σκεπτόμενο άνθρωπο υπήρχε μία αδιάσπαστη σχέση και ταύτιση μεταξύ της πολιτικής ενέργειας και των ηθικών αρχών, ώστε του ήταν αδιανόητο να φανταστεί την Πολιτική ξέχωρα από την Ηθική.
Η άποψη όμως αυτή του Ρόδιου σοφού, είναι δυστυχώς ζητούμενο και στην σύγχρονη πολιτική ζωή του τόπου.
Έτσι, διαπιστώνουμε ότι στην εποχή μας το Ηθικό Στοιχείο στην πολιτική συμπεριφορά και δράση, συστηματικά αγνοείται και ολοένα παραμερίζεται δίνοντας την θέση του στις εκάστοτε πολιτικές σκοπιμότητες και τα ατομικά οφέλη.
Είναι συνηθισμένο φαινόμενο το «Πρέπον» να αντικαθίσταται με κυνισμό με το «Σκόπιμο».
Οι πολιτικές διακηρύξεις κομμάτων διαπνέονται από ένα φλύαρο ιδεαλισμό στην πράξη μένουν γράμμα κενό και υποτάσσονται συχνά σε «κανόνες» πολιτικού αμοραλισμού.
Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής πρακτικής που τείνει να γίνει ο κανόνας, είναι η εδραιωμένη αντίληψη των πολιτών ότι η Πολιτική και Ηθική δεν έχουν σχέση μεταξύ τους, η βασική της αρχή είναι ότι «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».
Γεγονός πολύ επικίνδυνο για την Δημοκρατία, γιατί η Πολιτική ως συμμετοχή των πολιτών στην διαχείριση των κοινών, που αποτελεί βασικό στοιχείο της, σε μία τέτοια εξέλιξη απαξιώνεται και υποβαθμίζεται, πολίτες οδηγούνται στην ιδιώτευση, γεγονός που ρίχνει νερό στον μύλο των πάσης φύσεως εχθρών της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ που καραδοκούν.
Όλη αυτή η προσπάθεια για την ευημερία ενός λαού δεν επιτυγχάνεται, βέβαια, με τον «αυτόματο πιλότο».
Χρειάζεται σκληρός και συνεχής αγώνας από το σύνολο των Πολιτών.
* Ο Δημ. Κων. Σαρρής είναι π. ΓΓΑ, υφυπ/ργός, νομάρχης Ηρακλείου