Πρόσφατα η κοινή γνώμη, πέραν από την δυσμενή οικονομική κατάσταση που καθημερινά βιώνει, βομβαρδίσθηκε, από τα ΜΜΕ, για την ΜΑΥΡΗ ΤΕΤΑΡΤΗ, που ονομάστηκε έτσι λόγω της μεγάλης ΠΤΩΣΗΣ του ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ και ιδιαίτερα ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ και προκλήθηκε πανικός, γιατί θεωρήθηκε προάγγελος εισόδου μας σε νέες περιπέτειες, παρά την με κυβερνητικές θριαμβολογίες και τυμπανοκρουσίες “καθαρή έξοδο” μας από τα Μνημόνια, απόδειξη ότι τόσο οι περίφημες ΑΓΟΡΕΣ, όσο και οι πολυπόθητοι ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ δεν έχουν εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία.
Άλλωστε πότε έχουμε ΠΤΩΣΗ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ; Όταν οι πωλήσεις μετοχών είναι περισσότερες από τις αγορές μετοχών, που σημαίνει ότι οι επενδυτές έχουν, είτε πληροφορίες, αληθινές η ψεύτικες, είτε από διαίσθηση, φόβο για απώλεια ή μείωση των οικονομιών τους και σπεύδουν να τις εξαργυρώσουν έγκαιρα.
Είναι γεγονός ότι την τελευταία εικοσαπενταετία το Χρηματιστήριο έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας.
Η ραγδαία κατακόρυφη άνοδος του Χρηματιστηριακού Δείκτη το 1994, από τις 900 μονάδες στις 4000 και πλέον μονάδες (σήμερα είναι μόλις περί τις 700), με τα μεγάλα και εύκολα κέρδη που προσπόρισε σε μεγάλο τμήμα των επενδυτών, προσέλκυσε το ενδιαφέρον του επενδυτικού κοινού.
Είναι σύνηθες καθημερινό φαινόμενο πολίτες απλοί, της διπλανής μας πόρτας, με ένα κινητό τηλέφωνο, να δίνουν εντολές στον χρηματιστή τους, με ηχηρό τρόπο, να αγοράσει ή να πουλήσει μετοχές.
Είναι άραγε όμως το χρηματιστήριο μοχλός Ανάπτυξης της Οικονομίας, όπως διατείνονται πολλοί υποστηρικτές του ειδικοί ή μη, ή ένας ευκαιριακός τζόγος εύκολου τυχοδιωκτικού πλουτισμού, όπως απαξιωτικά διατυμπανίζουν φανατικοί πολέμιοί του;
Ένα είναι το γεγονός, ότι τα τελευταία χρόνια, μέσω του χρηματιστηρίου, έχουν αντληθεί από ελληνικές επιχειρήσεις κεφάλαια ύψους αρκετά δισ. ευρώ, για τις οποίες αποτέλεσαν το «φιλί της ζωής» και τους έδωσαν προοπτικές εκτόξευσής τους προς τα άνω.
Βέβαια το στοιχείο του τυχοδιωκτισμού εμπεριέχεται, όπως είναι φυσικό, σε ένα βαθμό στο Χρηματιστήριο.
Ορισμένοι επενδυτές προσβλέπουν στη βραχυπρόθεσμη απόδοση των μετοχών τους, δηλαδή προσβλέπουν στην “αρπακτή”…
Όμως αυτή η εξαίρεση δεν αλλοιώνει τον βασικό χαρακτήρα του Χρηματιστηρίου, ως μοχλού ανάπτυξης και επιβεβαιώνει τον κανόνα.
Το επιχειρηματικό περιβάλλον, πράγματι, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα έχει μεταβληθεί ριζικά.
Έτσι το Ελληνικό Χρηματιστήριο, το οποίο είναι το «βαρόμετρο» της οικονομίας μας, δεν μπορούσε παρά να επηρεασθεί από το νέο διεθνές περιβάλλον.
Οι διαρθρωτικές αλλαγές που έγιναν, οφείλονται σε τρεις κύρια λόγους.
-Πρώτον, στην παγκοσμιοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας και των αγορών, δεύτερον στην απελευθέρωση των αγορών χρήματος και κεφαλαίων και τρίτον στην ίδια την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η εισαγωγή του ευρώ, η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς και η χρήση των νέων τεχνολογιών είναι γεγονός ότι έδωσαν νέα ώθηση στην κεφαλαιαγορά της Ευρώπης.
Οι χρηματιστηριακές αγορές παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη χρηματοδότηση των δυναμικών επιχειρήσεων.
Ενισχύουν την πρόσβαση σε επιχειρηματικά κεφάλαια, που διασφαλίζουν χρηματοδοτική σταθερότητα στις επιχειρήσεις.
Η χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σήμερα εξαρτάται κύρια από το βραχυχρόνιο τραπεζικό δανεισμό.
Έτσι βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση έναντι των αμερικανικών επιχειρήσεων.
Ο αριθμός των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο εταιρειών, βοηθά στην αποδέσμευση του τραπεζικού συστήματος από τη μονοδιάστατη από αυτό χρηματοδότηση των εταιρειών.
Δημιουργείται με τον τρόπο αυτό για τις επιχειρήσεις καλύτερη κεφαλαιουχική διάρθρωση και για τις τράπεζες υγιέστερο χαρτοφυλάκιο.
Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε χρηματιστηριακά κεφάλαια.
Μεταξύ των άλλων ωφελημάτων οι εταιρείες αυτές δημιουργούν αναλογικά τις περισσότερες θέσεις εργασίας και έτσι καταπολεμάται η ανεργία που αποτελεί τη μάστιγα της εποχής.
Κεντρικός στόχος είναι η ανάπτυξη ενός δικτύου κεφαλαιαγορών, ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις νέων τεχνολογιών.
Οι συναλλαγές στα ευρωπαϊκά Χρηματιστήρια γίνονται σε ευρώ. Ο ρόλος των κεφαλαιαγορών έχει ενισχυθεί, καθώς οδήγησε η εισαγωγή του Ευρώ σε μεγαλύτερη διαφάνεια και αποτελεσματικότητα.
Η Ευρώπη σήμερα χρειάζεται μια νέα γενιά επιχειρηματιών. Επιχειρηματίες με όραμα, με κατάρτιση, που θα βασίζεται σε νέες μεθόδους διακίνησης και θα αξιοποιούν τη συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων.
Οι επιχειρήσεις βρίσκονται στο επίκεντρο της προσπάθειας, για την ενίσχυση της αγωνιστικότητας και της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας, για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και συνθήκες γενικότερης ευημερίας και κατοίκων της Ευρώπης και όχι βέβαια στην ευημερία των 2/3.
Στη χώρα μας το Χρηματιστήριο έχει αποδειχθεί ότι είναι ένας θεσμός που, παρά τις όποιες ατέλειες του, έχει να προσφέρει πολλές δυνατότητες στην ελληνική οικονομία. Ο ρόλος του Χρηματιστηρίου, όμως, είναι οριοθετημένος και φυσικά δεν πρέπει να υπερεκτιμάται ο ρόλος του αυτός.
Πρέπει δε να εδραιωθεί περισσότερο τόσο σε «βάθος», όσο και «πλάτος», για να είναι πιο ανθεκτικό στις όποιες κερδοσκοπικές επιθέσεις κάποιων <<ραντιέρηδων>> τυχοδιωκτών. Πρέπει να αντανακλά καλύτερα την ευρωστία και το δυναμισμό των επιχειρήσεων και να συμπεριλάβει όσο γίνεται περισσότερους κλάδους της οικονομίας.
Η ποντοπόρος, παραδείγματος χάρη, εμπορική ναυτιλία δεν πρέπει και δεν είναι δυνατόν να απουσιάζει από το ελληνικό Χρηματιστήριο.
Το ελληνικό Χρηματιστήριο πρέπει να θωρακιστεί ακόμα, ώστε να δημιουργεί αίσθημα σιγουριάς και ασφάλειας για τους επενδυτές.
Μόνον έτσι θα διεκδικήσει αποτελεσματικά το μεγάλο κομμάτι των αποταμιεύσεων των πολιτών, καθώς και των επενδυτικών κεφαλαίων του εξωτερικού. Η ύπαρξη δε των “κάπιταλ κοντρόλς“ ευνοεί, μάλλον, την ψηφιακή αγορά μετοχών στο Χρηματιστήριο, με την ελπίδα αβγατίσματος των χρημάτων τους, καθότι αυτά είναι μπλοκαρισμένα και λιμνασμένα στις τράπεζες και το “ζεστό” χρήμα είναι δυσεύρετο.
Η προστασία των επενδυτών πρέπει να αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα. Και σε αυτό το σημείο υπάρχει μεγάλη ευθύνη των εποπτικών Αρχών του Χρηματιστηρίου, οι οποίες πρέπει σαφώς να ενισχύσουν παραπέρα.
Η διάδοση της χρηματιστηριακής συνείδησης ως μοχλούς ανάπτυξης της υγιούς οικονομίας και κατ’ επέκταση βελτίωσης της ευημερίας της χώρας είναι καλοδεχούμενη.
Καθήκον, όμως, της πολιτείας είναι η πλήρης και υπεύθυνη ενημέρωση των αποταμιευτών, προκειμένου να έχουν πλήρη συναίσθηση των πιθανών αποδόσεων, αλλά και των κινδύνων των επενδύσεών τους σε μετοχές.
Η όποια άνθηση του ελληνικού Χρηματιστηρίου δεν θα προέλθει, βέβαια, από «παρθενογένεση».
Είναι αποτέλεσμα της θετικής πορείας της ελληνικής οικονομίας και του υγιούς και σταθερού οικονομικού περιβάλλοντος που δυστυχώς δεν υπάρχει.
-Πρώτος όρος για τη σταθερή και ανοδική πορεία του Χρηματιστηρίου είναι η μακροοικονομική σταθερότητα της χώρας.
Η ευρωπαϊκή κατεύθυνση της οικονομίας μας, με την ένταξή μας στην ΟΝΕ, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την προστασία της μέσα σε ένα ασταθές μακροοικονομικό και χρηματοοικονομικό διεθνές περιβάλλον.
Πάντα βέβαια υπάρχει ο κίνδυνος που μπορεί να προέλθει από μία διεθνή χρηματιστηριακή αναταραχή, που γνωρίζουμε ότι μπορεί να επηρεάσει στην ελληνική οικονομία.
Μια αναταραχή στο Χονγκ-Κόνγκ μπορεί να επηρεάσει, με την αρχή του πετάγματος της «πεταλούδας», το ελληνικό Χρηματιστήριο και κατ’ επέκταση την ελληνική οικονομία.
-Δεύτερος όρος είναι η σταθερή πορεία ανάπτυξης των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών εταιρειών, γεγονός που θα διασφαλίσει τη σταθερή χρηματιστηριακή τους πορεία.
Προϋπόθεση είναι η ύπαρξη οράματος, στρατηγικής και βέβαια επενδύσεων, σε συνδυασμό με σκληρή δουλειά, αποφασιστικότητα και φαντασία.
-Τρίτος όρος είναι η ύπαρξη πολιτικής σταθερότητας και κοινωνικής συνοχής της χώρας που είναι, δυστυχώς, ζητούμενο.
Η διεθνής εμπειρία μάς δίδαξε ότι η ραγδαία άνοδος των εθνικών χρηματιστηρίων έχει πολλές φορές προκαλέσει κοινωνικές εκρήξεις. Ο γρήγορος πλουτισμός μέσω του Χρηματιστηρίου δημιούργησε νέες τάξεις νεόπλουτων και διεύρυνε τις κοινωνικές ανισότητες.
Η όξυνση αυτή των κοινωνικών αντιθέσεων οδηγεί σε δοκιμασία την οικονομία και πολλές φορές έχει σαν αποτέλεσμα την αυτοαναίρεσή της μέσα από μία χρηματιστηριακή κρίση.
Ισχυρό Χρηματιστήριο στην Ελλάδα προϋποθέτει δυναμικές επιχειρήσεις. Δυναμική επιχείρηση είναι όχι μόνο η δυναμική επενδυτικά, αλλά και εκείνη που διαθέτει αντίληψη κοινωνικής ευθύνης.
Μία ισόρροπη ανάπτυξη του Χρηματιστηρίου και του τραπεζικού συστήματος διασφαλίζει την καλύτερη δυνατή πρόσβαση των επιχειρήσεων στις πηγές χρηματοδότησής τους.
Το Χρηματιστήριο μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη αξιοποίηση των επενδυτικών ευκαιριών, τόσο στον ελληνικό όσο και στον ευρύτερο βαλκανικό, μεσογειακό αλλά και στο χώρο του Εύξεινου Πόντου.
Η συμμετοχή δε της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι από τη θέση του ισότιμου εταίρου, σίγουρα συμβάλλει στην επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής σταθερότητας, γεγονός που βοηθά στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των ιδιωτών και θεσμικών επενδυτών, Ελλήνων και ξένων, στο Ελληνικό Χρηματιστήριο, του οποίου το μέλλον, εφόσον υπάρξουν οι προϋποθέσεις που προανέφερα, πράγμα όχι εύκολο λόγω του υψηλού μας χρέους και της αμφιλεγόμενης “καθαρής εξόδου” από τα Μνημόνια, μπορεί να καταστεί ευοίωνο.