Πραγματοποιήθηκε, στο τριήμερο 27-29 Σεπτεμβρίου στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Ελλάδος, στην Αθήνα με επιτυχία το 8ο Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης, με μεγάλη συμμετοχή από πανεπιστήμια, παρόχους Ενέργειας, τη βιομηχανία, διεθνείς οργανισμούς, εκπροσώπους κομμάτων, ευρωβουλευτές, πρέσβεις, την ηγεσία του υπουργείου ενέργειας, και μεγάλο πλήθος συνέδρων.
Στο Συνέδριο συζητήθηκαν όλα τα επίκαιρα και σημαντικά θέματα τα σχετικά με την Ενέργεια και τα μέτρα προστασίας του Περιβάλλοντος, με ιδιαίτερη έμφαση στην Οικονομία. Το πρόγραμμα του συνεδρίου ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον και έγινε αναφορά στους προγραμματικούς στόχους της προσεχούς περιόδου, και στην κρισιμότητα των επομένων 7 ετών για την επίτευξη των στόχων για το 2030.
Στο διασυνδεδεμένο δίκτυο της χώρας μας οι εν λειτουργία Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) προσεγγίζουν ήδη τα 11 γιγαβάτ, με λίγο περισσότερα από τα μισά να είναι φωτοβολταϊκά και τα υπόλοιπα αιολικά.
Ας σημειωθεί ότι τον προηγούμενο Μάιο η ηλεκτρική ζήτηση ενέργειας καλύφθηκε κατά το ήμισυ από παραγωγή ΑΠΕ. Η χώρα μας το 2022 ήταν 7η χώρα στον κόσμο στο ποσοστό ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ (ίσο τότε με το 1/3 του συνόλου παραγωγής). Ας σημειωθεί ότι φέτος τον Μάρτιο, για πρώτη φορά, έγινε σημαντική απόρριψη παραγωγής ΑΠΕ, πράγμα που ενισχύει την αναγκαιότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Η διείσδυση των ΑΠΕ στα Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΣΗΕ) απαιτεί εξελιγμένες τεχνολογίες εξ αιτίας των ιδιαιτεροτήτων των ενεργειακών πηγών αυτών. Για παράδειγμα, η αιολική παραγωγή είναι στοχαστική, ενώ η φωτοβολταϊκή παραγωγή είναι περιοδική. Επομένως οι ΑΠΕ είναι μια διαλείπουσα παραγωγή και η αποθήκευση της ενέργειας είναι απαραίτητη για να εξυπηρετείται συνεχώς η ηλεκτρική ζήτηση. Οι μπαταρίες μπορούν να παίξουν ένα όλο-και-πιο-σημαντικό ρόλο στην εξομάλυνση της παραγωγής από τις ΑΠΕ αλλά και στην εξομάλυνση της μεταβαλλόμενης ζήτησης ηλεκτρισμού, με την κάλυψη των αιχμών ζήτησης φορτίου. Ο νόμος για τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης είναι ο Ν. 4951/2022.
Ένας στόχος για την Ελλάδα είναι τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα (ΥΑΠ). Όμως υπάρχει ένα πρόβλημα σε σχέση με την Ανακυκλώσιμη Υπεράκτια Αιολική Παραγωγή (ΑΝΥΑΠ), διότι η αποσυναρμολόγηση των γηρασμένων ανεμογεννητριών, η αποσύνδεση και απομάκρυνση των εξαρτημάτων και η ανακύκλωση των υλικών, είναι ένα σύνθετο και δύσκολο τεχνικό πρόβλημα το οποίο δεν έχει πλήρως μελετηθεί και η βιομηχανία δεν είναι ακόμη έτοιμη να το αντιμετωπίσει.
Οι Αγορές Ηλεκτρισμού λειτουργούν ήδη μέσα στην περίοδο της ονομαζόμενης Πράσινης Ενεργειακής Μετάβασης. Δηλαδή, στην χρονική αυτή περίοδο που διανύουμε στην οποία πρέπει να υπάρξει προσαρμογή τέτοια, ώστε να πάμε από τα ορυκτά καύσιμα στις ΑΠΕ και να μηδενισθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2050. Στην τρέχουσα περίοδο, γίνονται προσπάθειες για καθαρές μεταφορές, τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα – μια τέτοια εξέλιξη θα έχει οφέλη με την απαλλαγή από τους ρύπους που εκπέμπονται και από τα πλοία. Η ηλεκτρική ενέργεια, το πράσινο υδρογόνο και η αμμωνία μπορούν να χρησιμοποιηθούν προς την κατεύθυνση αυτή.
Στην προσπάθεια της Ανθρωπότητας να αποτρέψει την Κλιματική Αλλαγή ο Ηλεκτρισμός μπορεί να αποδειχθεί ένα καίριο εργαλείο, για πολλούς και διάφορους λόγους. Για να μεγιστοποιηθεί η αξιοποίηση των ΑΠΕ. Για να καθιερωθούν τα έξυπνα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και οι μεταφορές. Για να επιτευχθούν μέγιστοι βαθμοί απόδοσης στις Πόλεις και στη Βιομηχανία. Για θέρμανση-ψύξη με αντλίες θερμότητας. Για την εξομάλυνση στις ημερήσιες καμπύλες ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, με τις διασυνδέσεις ηλεκτρικών δικτύων μεγάλων γεωγραφικών περιοχών. Για την εξασφάλιση ποιότητας, υψηλής απόδοσης και αξιοπιστίας των παροχών ηλεκτρικού ρεύματος με τη λειτουργία έξυπνων δικτύων και μικρο-δικτύων. Τέλος, για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου. Η ενεργειακή επάρκεια και η βιωσιμότητα είναι στόχοι και ο ηλεκτρισμός είναι απόλυτη προτεραιότητα όπως και η οικονομική του προσιτότητα.
Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ελεύθερη διακίνηση των αγαθών μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση παραβιάζεται στην περίπτωση της Ηλεκτρικής Ενέργειας διότι δεν επαρκούν οι διασυνδέσεις μεταφοράς ρεύματος. Επομένως, χρειάζεται να γίνουν, στα επόμενα χρόνια, μεγάλες επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό των δικτύων.
Στις μέρες μας, όπου οι παραγωγοί και οι καταναλωτές μπορούν ως έννοιες να συνενωθούν, αφού και οι καταναλωτές επιτρέπεται να παράγουν ρεύμα αλλά και οι παραγωγοί μπορούν να καταναλώνουν ρεύμα, το ευρύ κοινό αναδεικνύεται σε ένα ρυθμιστικό παράγοντα-κλειδί στη λειτουργία των ηλεκτρικών δικτύων αλλά και των αγορών ηλεκτρισμού. Έτσι, είναι σαφές, ότι υπάρχει μια κρίσιμη Κοινωνική Διάσταση σε όλα αυτά, και οι Ενεργειακές Κοινότητες είναι ένας νέος πολύ σημαντικός θεσμός κοινωνικής παρέμβασης, που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα στοιχείο Ενεργειακής Δημοκρατίας.
Με την κλιματική αλλαγή που επηρεάζει τη Μεσόγειο με δυσανάλογο τρόπο, η προσαρμοστικότητα των πόλεων στις νέες συνθήκες είναι απαραίτητη. Ένας στόχος πρέπει να είναι η εξάλειψη του στόλου των θερμικών αυτοκινήτων από το εσωτερικό των πόλεων. Για την αλλαγή όμως σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα χρειαστούν, στα επόμενα χρόνια, σημαντικές υποδομές.
* Ο καθηγητής Θαλής Μιχ. Παπάζογλου είναι PhD συμμετείχε ως προσκεκλημένος σύνεδρος στο 8ο Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης