Το 1990 ο ΟΗΕ καθιέρωσε την 1η Οκτωβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα της Τρίτης Ηλικίας σε ένδειξη σεβασμού προς τους ηλικιωμένους.
Αυτός ο οφειλόμενος σεβασμός, όμως, από τους νεότερους στους μεγαλύτερους δεν είναι πάντα δεδομένος. Οι κοινωνίες, συχνά, δείχνουν προκατάληψη απέναντι στο γήρας με υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς και ανάρμοστη συμπεριφορά κι αυτό πληγώνει τους ηλικιωμένους και επιβαρύνει την κατάστασή τους.
Αυτά τα στερεότυπα καταλήγουν σε αρνητικά συναισθήματα και διακρίσεις. Επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική υγεία, τις γνωσιακές λειτουργίες και την ευεξία των ηλικιωμένων σε σημείο που μπορεί ακόμα και να αφαιρέσουν χρόνια από τη ζωή τους.
Έρευνα στην Αμερική έδειξε ότι οι άνθρωποι που είχαν θετικά συναισθήματα για το γήρας ζούσαν 7,5 χρόνια περισσότερο από αυτούς που είχαν αρνητικά συναισθήματα.
Επίσης, έδειξε, ότι μια θετική αντίληψη για το γήρας οδηγεί σε ανάκαμψη ακόμα και από σοβαρή ασθένεια. Τα καρδιαγγειακά επεισόδια, η νόσος Αλτσχάιμερ, οι επιδόσεις σε τεστ ακοής, μνήμης, ψυχιατρικές διαταραχές, όπως άγχος, κατάθλιψη, μετατραυματικό στρες, καθώς και αυτοκτονικές σκέψεις έχουν καλύτερη πρόβλεψη και ίαση στους έχοντες θετικές σκέψεις ηλικιωμένους.
Γι’ αυτό και πρέπει, ως κοινωνία, ν’ αντισταθούμε στις υποτιμητικές συμπεριφορές προς όλους, βέβαια, τους ευάλωτους, αλλά και ειδικότερα προς τους μεγαλύτερους. Οι νεότεροι θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι το γήρας συνδέεται περισσότερο με εμπειρία και δυναμική και να μην θεωρούν εκ προοιμίου «ανήμπορο» και «ιδιότροπο» κάθε ηλικιωμένο.
Η δημογραφική γήρανση του δυτικού κόσμου απαιτεί μεγαλύτερη φροντίδα για την τρίτη ηλικία. Τα άτομα, ηλικίας άνω των 65 ετών αντιπροσωπεύουν, σήμερα, στη χώρα μας ποσοστό πάνω από 20% του πληθυσμού και σύμφωνα με τις προβλέψεις το 2030 θα πλησιάσουν το 1/3 του πληθυσμού.
Το στοίχημα για υγιή γήρανση πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα σε όλες τις χώρες επισημαίνει η Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία. Αυτονόητο, βέβαια, είναι ότι οι παρεχόμενες υπηρεσίες πρέπει να βελτιωθούν και να ενισχυθεί ο δημόσιος χαρακτήρας τους.
Στο πλαίσιο αυτό ο ΟΗΕ κήρυξε επίσημα τη δεκαετία 2021- 2030 ως «δεκαετία υγιούς γήρανσης», μια πρωτοβουλία παγκόσμιας συνεργασίας με στόχο τη βελτιστοποίηση της λειτουργικής ικανότητας των ηλικιωμένων και της μακροζωίας, αλλά με υγιή και ευχάριστο τρόπο.
* Η Στέλλα Κουσκουμπεκάκη είναι φιλόλογος, γραμματέας του Συνδέσμου Πολιτικών Συνταξιούχων νομού Ηρακλείου