Σ’ ένα άρθρο μας στην εφημερίδα «Πατρίς» της 28.8.2017 εξετάσαμε το σύνολο γεννήσεων και θανάτων στην Κρήτη και στους νομούς της σε σύγκριση με το Σύνολο Χώρας την πενταετία 2011-2015 και δείξαμε ότι, με την εξαίρεση του νομού Λασιθίου, στους υπόλοιπους νομούς και στην Κρήτη συνολικά το σύνολο των γεννήσεων ξεπερνούσε τους θανάτους. Δεν εξετάσαμε όμως τι συνέβη όταν εξετάζουμε χωριστά γεννήσεις και θανάτους κατά υπηκοότητα.
Στις αρχές Οκτωβρίου η Ελληνική Στατιστική Αρχή έδωσε τα στοιχεία για τις γεννήσεις και τους θανάτους τόσο συνολικά όσο και κατά υπηκοότητα, δηλαδή τις γεννήσεις από Ελληνίδες και αλλοδαπές και τους θανάτους Ελλήνων και αλλοδαπών το έτος 2016. Τα στοιχεία αυτά μαζί με τα αντίστοιχα στοιχεία των ετών 2005-2015 από τη βάση δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ μας δίνουν τη δυνατότητα να συγκρίνουμε τις γεννήσεις τους θανάτους και τα φυσική μεταβολή (γεννήσεις μείον θανάτους) την εξαετία των Μνημονίων 2011-2016 σε σχέση με την εξαετία 2005-2010 πριν από αυτά (στην εξαετία αυτή περιλάβαμε το 2010 διότι και το έτος εκείνο, όπως και τα αμέσως προηγούμενα, στο Σύνολο Χώρας οι γεννήσεις ξεπερνούσαν τους θανάτους ενώ από το 2011 και μετά οι θάνατοι ξεπερνούν τιε γεννήσεις). Στο Πίνακα δίνονται τα στοιχεία αυτά για τις δύο εξαετίες.
Ο Πίνακας χωρίζεται καθέτως σε τρία μέρη και στο καθένα δίνονται στοιχεία για την Κρήτη και τους νομούς της και –για σύγκριση– εκείνα για το Σύνολο Χώρας. Στις τρεις πρώτες στήλες δίνονται τα στοιχεία των γεννήσεων από Ελληνίδες, των θανάτων Ελλήνων και της φυσικής μεταβολής Ελλήνων, στις τρεις επόμενες οι γεννήσεις από αλλοδαπές, οι θάνατοι αλλοδαπών και η φυσική μεταβολή αλλοδαπών και στις τρεις τελευταίες το σύνολό τους. Στην 3η στήλη του καθενός μέρους δίνεται η ποσοστιαία μεταβολή των στοιχείων της δεκαετίας 2011-2016 σε σχέση με εκείνα της εξαετίας 2005-2010.
Από τον Πίνακα αυτό φαίνεται ότι την εξαετία 2011-2016 σε σύγκριση με την εξαετία 2005-2010:
-Οι γεννήσεις από Ελληνίδες, από αλλοδαπές και το σύνολό τους μειώθηκαν στην Κρήτη, σε όλους τους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας. Οι μειώσεις από αλλοδαπές ήταν πολύ μεγαλύτερες από εκείνες των Ελληνίδων λόγω της ανεργίας (που είναι μεγαλύτερη στους μετανάστες απ’ ό, τι στους Έλληνες) καθώς και της επιστροφής οικογενειών μεταναστών στις πατρίδες τους. Η μεγαλύτερη μείωση από Ελληνίδες και αλλοδαπές σημειώθηκε στο νομό Ηρακλείου και στο σύνολο τους στο νομό Χανίων. Σε σύγκριση με το Σύνολο Χώρας οι μειώσεις από Ελληνίδες ήταν μικρότερες, από αλλοδαπές ήταν μεγαλύτερες στους νομούς Ηρακλείου και Ρεθύμνης και μικρότερες στους νομούς Λασιθίου και Χανίων και στην Κρήτη.
-Οι θάνατοι Ελλήνων, αλλοδαπών και συνολικά αυξήθηκαν στην Κρήτη και στους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας, με μόνη εξαίρεση τους θανάτους αλλοδαπών στο νομό Ρεθύμνης όπου μειώθηκαν. Οι αυξήσεις στους αλλοδαπούς ήταν πολύ μεγαλύτερες από εκείνες των Ελλήνων. Η μεγαλύτερη αύξηση στους Έλληνες σημειώθηκε στο νομό Ηρακλείου, στους αλλοδαπούς στο νομό Χανίων και στο σύνολό τους στο νομό Ηρακλείου. Σε σύγκριση με το Σύνολο Χώρας οι αυξήσεις ήταν μικρότερες, με μόνη εξαίρεση το νομό Χανίων.
Εξαιτίας των παραπάνω διαφορών τόσο στη μείωση των γεννήσεων όσο και στην αύξηση των θανάτων ανάμεσα στους νομούς της Κρήτης και στο Σύνολο Χώρας την εξαετία 2011-2016 σε σύγκριση με την εξαετία 2005-2010 (βλέπε το τμήμα του Πίνακα με τίτλο φυσική του πληθυσμού (γεννήσεις μείον θάνατοι):
-Στους Έλληνες στους νομούς Ηρακλείου και Ρεθύμνου οι γεννήσεις ξεπερνούσαν τους θανάτους και τις δύο εξαετίες, αλλά με μεγάλη μείωση τη δεύτερη εξαετία.. Αντίθετα στους νομούς Λασιθίου και Χανίων οι θάνατοι ξεπερνούσαν τις γεννήσεις και τις δύο εξαετίες και τη δεύτερη εξαετία η διαφορά ήταν πολύ μεγαλύτερη στο νομό Χανίων. Στην Κρήτη η υπεροχή των γεννήσεων έναντι των θανάτων που υπήρχε την πρώτη εξαετία μετατράπηκε σε υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων τη δεύτερη.
Πολύ χειρότερη ήταν η κατάσταση στο Σύνολο Χώρας δεδομένου ότι τόσο την πρώτη όσο και τη δεύτερη εξαετία οι θάνατοι ξεπερνούσαν τις γεννήσεις με αποτέλεσμα τη δωδεκαετία 2005-2016 οι θάνατοι Ελλήνων ήταν κατά 259.810 περισσότεροι από τις γεννήσεις από Ελληνίδες.
-Στους αλλοδαπούς στην Κρήτη και στους νομούς της καθώς και στο Σύνολο Χώρας σημειώθηκε μεγάλη μείωση της υπεροχής των γεννήσεων έναντι των θανάτων. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στο νομό Ηρακλείου. Σε σχέση με το Σύνολο Χώρας η μείωση στους νομούς Ηρακλείου και Χανίων και στη Κρήτη ήταν μεγαλύτερη. Τελικά τη δωδεκαετία 2005-2016 οι γεννήσεις από αλλοδαπές ξεπέρασαν τους θανάτους αλλοδαπών κατά 181.718.
-Στο σύνολο (Έλληνες και αλλοδαπούς) οι γεννήσεις ξεπερνούσαν τους θανάτους και τις δύο εξαετίες τους θανάτους στην Κρήτη στους τρεις από τους τέσσερις νομούς, αλλά τη δεύτερη εξαετία η διαφορά ήταν πολύ μειωμένη. Στο νομό Λασιθίου οι θάνατοι ξεπερνούσαν τις γεννήσεις και τις δύο εξαετίες και τη δεύτερη εξαετία η διαφορά ήταν τριπλάσια της πρώτης. Στο Σύνολο Χώρας οι γεννήσεις ξεπερνούσαν, έστω και λίγο τους θανάτους την πρώτη εξαετία, τη δεύτερη, όμως, οι θάνατοι ξεπερνούσαν τις γεννήσεις και σε απόλυτους αριθμού η υπεροχή αυτή υπερτριπλάσια της υπεροχής των γεννήσεων έναντι των θανάτων την πρώτη εξαετία. Τελικά τη δωδεκαετία 2005-2016, χάρη στην υπεροχή τω γεννήσεων έναντι των θανάτων των αλλοδαπών συνολικά στο Σύνολο Χώρας οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 78.092.
Η υπεροχή του συνόλου των θανάτων έναντι των γεννήσεων την εξαετία 2011-2016 σε συνδυασμό με τη νέα μετανάστευση είχε ως αποτέλεσμα, όπως είδαμε στο άρθρο μας της 28.8.17, για πρώτη φορά μετά το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, μείωση του πληθυσμού της χώρας. Αυτή η «πληγή» στον πληθυσμό, που την προκάλεσε η εφαρμογή των εξοντωτικών μέτρων των τριών Μνημονίων, είναι πολύ βαθύτερη από εκείνη στην ελληνική οικονομία και, δυστυχώς, είναι πολύ δύσκολο, ακόμα και μακροχρόνια, να κλείσει. Η ευθύνη γι’ αυτές τις «πληγές» βαρύνει όλες, χωρίς εξαίρεση, τις κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης για τις οποίες, όμως, κανένα από τα κόμματα που κυβέρνησαν και κυβερνούν την Ελλάδα δεν αισθάνεται την ανάγκη να απολογηθεί στον ελληνικό λαό.
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.