Του Δημήτρη Χ. Σάββα
Κατά τον ιστορικό Δ. Γατόπουλο, στη νέα πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, την Αθήνα, μόλις οι νέοι βασιλείς Όθωνας και Αμαλία εγκαταστάθηκαν στο δεύτερο προσωρινό τους παλάτι, έκαναν την εμφάνισή τους αρχικά κάποιες γυναίκες, αρκετές θα λέγαμε, που ο Γατόπουλος τις χαρακτηρίζει “περιοδεύουσες”. Με άλλα λόγια, άρχισε το παράνομο εμπόριο λευκής σαρκός που είχε και αυτό εκείνα τα χρόνια την ιστορία του στην Ελλάδα. Παράλληλα βέβαια εμφανίζεται και ο τζόγος, προερχόμενος από το εξωτερικό, το παιχνίδι δηλαδή με τα χαρτιά της τράπουλας. Δύο βαθιές κοινωνικές πληγές που έκρυβαν πολλούς κινδύνους κυρίως για τη νεολαία. Όλα αυτά υποβοηθήθηκαν από την ύπαρξη των πολλών καφενείων που υπήρχαν από τότε αλλά και των αρκετών “κρασοπουλειών τα οποία είχαν μείνει ελεύθερα από την αστυνομία. Όμως μια μέρα τα πράγματα έφθασαν στο απροχώρητο και γι’ αυτό η Αμαλία πήρε πρωτοβουλίες, προσπαθώντας να σταματήσει το κακό. Για να μην προκαλέσει αντιδράσεις χώρισε την οικογενειακή χαρτοπαιξία από τον παράνομο τζόγο. Με αυτή δεν υπήρχαν μεγάλοι κίνδυνοι. Μπορεί μερικοί να έπαιζαν με χρήματα αλλά τα ποσά δεν ήταν και τόσο μεγάλα.
Για τις “περιοδεύουσες” η τακτική της Αμαλίας ήταν αρκετά έξυπνη. Συνεννοήθηκε με τις αστυνομικές Αρχές και καλέσανε αυτές τις “κυρίες” που προέρχονταν κυρίως από Σμύρνη, Αίγυπτο, λέγοντάς τους πως έπρεπε να υποδείξουν αν είχαν κάποια συγγενικά τους πρόσωπα στην Αθήνα προκειμένου να τα επισκεφθούν. Πού να βρεθούν αυτά όμως; Αυτές ήρθαν για άλλου είδους επισκέψεις… Και φυσικά η απέλασή τους ήταν εύκολο πράγμα, όπως και έτσι έγινε. Επανέρχομαι όμως στο φαινόμενο της χαρτοπαιξίας. Εκατό χρόνια αργότερα, μετά τον πόλεμο του σαράντα, και συγκεκριμένα τον Δεκέμβρη του 1947, το χαρτοπαίγνιο φουντώνει στην Αθήνα και οι κερδοσκόποι είναι πρώτοι ανάμεσα στους θαμώνες των λεσχών, στις οποίες παίζονται εκατομμύρια κάθε μέρα. Στα κέντρα διασκεδάσεως επίσης πολύς κόσμος κάθε βράδυ τα “σπάει” κατά τρόπο προκλητικό! Αυτή η ιστορία ξεπερνάει κάθε όριο και η κυβέρνηση προβληματίζεται σε βαθμό που την οδηγεί να λάβει αποφασιστικά μέτρα. Τούτες τις μέρες κυκλοφορεί η πληροφορία ότι ο υπουργός Δημόσιας Τάξεως Κων/νος Ρέντης πρόκειται να εισηγηθεί σχέδιο νόμου “περί κλεισίματος των χαρτοπαικτικών λεσχών και περιορισμού των κέντρων διασκεδάσεων σχετικά με τη λειτουργία τους”. Είναι ένα μέτρο επιβεβλημένο, που η κυβέρνηση πρόκειται να πάρει και σκέφτεται να μειώσει την εντύπωση που επικρατεί και είναι σε βάρος του αθηναϊκού λαού, ότι δηλαδή ενώ η Ελλάδα διέρχεται μια από τις πιο κρίσιμες φάσεις της ιστορίας της, η πρωτεύουσα ζει αμέτοχη στο δικό της κόσμο. Γίνεται μεγάλη συζήτηση για τα μέτρα, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει και μεγάλη πίεση των ενδιαφερόμενων επιχειρηματιών για τη μη εφαρμογή του νόμου πριν από τις γιορτές.
Η κυβέρνηση προβληματίζεται. Δεν θέλει και να δημιουργήσει προβλήματα γι’ αυτό ενώ οι χαρτοπαικτικές λέσχες εξακολουθούν να λειτουργούν, ανακοινώνεται στις 18 Δεκεμβρίου ότι δεν επιτρέπονται οι χορευτικές επιδείξεις, όπως και τα διάφορα άσματα, καθώς και η παραμονή γυναικών για κονσομασιόν. Οι χοροί και τα κέντρα θα μπορούν να λειτουργούν ως εστιατόρια. Το ίδιο ανακοινώθηκε ότι θα ισχύει και για τις κοσμικές ταβέρνες, ενώ απαγορεύεται και η διοργάνωση δημόσιων χορών από συλλόγους, σωματεία, οργανώσεις και ιδιώτες, αλλά επιτρέπεται μόνο η διοργάνωση χορών για φιλανθρωπικούς σκοπούς, μετά από απόφαση των υπουργών Δημόσιας Τάξεως και Πρόνοιας. Τέλος αναφερόταν ότι στα χοροδιδασκαλεία θα έπρεπε να γίνονται μόνο μαθήματα. Ωστόσο, ο περίφημος αυτός νόμος, που θα περιόριζε την προκλητική ζωή της πρωτεύουσας, ατονεί. τα κέντρα διασκέδασης λειτουργούν κατά τη διάρκεια των εορτών και οι εφημερίδες γεμίζουν από διαφημίσεις των “ρεβεγιόν”. Συγχρόνως αυτές τις μέρες επιβάλλεται βαρύτατη φορολογία 33% στα κέντρα πολυτελείας και το “νταμπλ ντ’ οτ” ορίζεται γύρω στις 25.000 δραχμές, το κρασί δε ως μπουκάλι προσφέρεται 12.000 δραχμές περίπου.
Στα μπαράκια ο φόρος είναι μικρότερος, περίπου 20%. Ο κόσμος παρ’ όλα αυτά δεν το βάζει κάτω. Διασκεδάζει τις παραμονές λες και δεν συμβαίνει τίποτα. Στην Αιόλου τοποθετούνται οι παραδοσιακοί πάγκοι των μικροπωλητών με τα παιχνίδια και τα μπαλόνια τα εορταστικά, η αγορά είναι γεμάτη. Ψωνίζουν όλοι για το καλό, αρκετοί είναι εκείνοι που στολίζουν το χριστουγεννιάτικο δέντρο, παρ’ όλο που οι αρμόδιες Αρχές ζήτησαν έγκαιρα τη βοήθεια των Αθηναίων, προκειμένου να μην κοπούν χριστουγεννιάτικα δέντρα. Η εορταστική ατμόσφαιρα έχει βέβαια γύρω της τη σκιά ενός εμφυλίου, βαραίνει από συγκλονιστικά γεγονότα που συμβαίνουν τέτοιες μέρες. Πρώτα πρώτα αποφασίζεται η διακοπή της έκδοσης των κομμουνιστικών εφημερίδων “Ριζοσπάστης” και “Ελεύθερη Ελλάδα”. Ενώ αρχίζει μεγάλη επίθεση των ανταρτών στην Κόνιτσα, ο Μάρκος Βαφειάδης ανακοινώνει στις 23 του Δεκέμβρη του 1947 τον σχηματισμό “προσωρινής κυβέρνησης”. Μια ημέρα πριν, γίνεται ένας μεγάλος έρανος για τον στρατό και οι Αθηναίοι ανταποκρίνονται με απλοχεριά. Πιστέυουν ότι τα χρήματα αυτά θα πιάσουν τόπο. Υπάρχουν ανάγκες. Όλοι ήθελαν να βοηθήσουν τέτοιες μέρες, μέρες με ανάμεικτα συναισθήματα. Η μάχη στην Κόνιτσα έχει δημιουργήσει ένα κλίμα αρκετά ευνοϊκό υπέρ του στρατού. Άλλες εκείνες οι εποχές. Με ιδιαίτερη σκληρότητα αλλά και με πολλαπλή ανθρωπιά και σίγουρα από τις πιο δύσκολες στιγμές που πέρασε ο λαός μας!