Ογδόντα χρόνια πριν στο Μεγάλο Κάστρο… Πιο συγκεκριμένα, τέλη του 1939. Ετοιμασίες, προσδοκίες, ελπίδες για το καλωσόρισμα της νέας χρονιάς. Μιας χρονιάς που θα σημαδέψει την ιστορία του Έθνους μας, που θα βάλει σε περιπέτειες τον λαό αφού θα έχουμε τον πόλεμο του σαράντα. Ποιος όμως προέβλεπε κάτι τέτοιο; Ούτε και οι πιο απαισιόδοξοι! Παρόλα αυτά όμως, η ζωή στην πολιτεία του Μεγάλου Κάστρου κυλάει ήρεμα, εξάλλου περίοδο εορτών διανύουμε και οι άνθρωποι ήταν, και έτσι έπρεπε να είναι, χαρούμενοι και ευτυχισμένοι. Περίοδος εορτών λοιπόν, μέρες χαράς και ανταλλαγής δώρων.
Τέτοιες εικόνες και στιγμές μας παρουσιάζει η τοπική ηρακλειώτικη εφημερίδα “Η ΔΡΑΣΙΣ”. Μας προτρέπει από πού να πάρουμε τα δώρα της Πρωτοχρονιάς ακόμα και τα δώρα τα οποία θα μας φανούν χρήσιμα: “Οι τρόφιμοι του ορφανοτροφείου θερμώς ευχαριστούσι την λέσχην Ηρακλείου, διότι εκλήθησαν και παρευρέθησαν εις το χριστουγεννιάτικον δέντρον της λέσχης και εμοιράσθησαν εις αυτάς ωραία παιχνίδια και γλυκά”. Σίγουρα αυτές οι μέρες είναι μέρες παιδιών, από τα οποία δεν μπορούμε να στερούμε μια τέτοια χαρά, την οποία θα τους δώσουν τα πρωτοχρονιάτικα δώρα. “Προσεχώς κυκλοφορεί και πωλείται εις τα βιβλιοπωλεία Αλεξίου και Αλικιώτη το καταλληλότερο δώρον δια παιδιά. Πρόκειται δια το νέον παιδικόν βιβλίον της συμπολίτιδος συγγραφέως, Έλλης Στυλιανού Αλεξίου, “Χοντρούλης και Πηδικτή”. Η χάρις και η ευγένεια του περιεχομένου αμιλλάται προς την εξαισίαν εικονογράφησιν και την ποιότητα του χάρτου και γενικώς προς την αρτίαν εμφάνισιν του βιβλίου”.
Οι ευχές είναι απλόχερες τούτες τις μέρες: “Η Ακρόπολις του Μπαλτζάκη εύχεται στην πολυπληθή πελατείαν της ευτυχισμένο τον καινούργιο χρόνο. Νίκος Μπαλτζάκης”. Οι τιμές είναι ασυναγώνιστες εις το “Κρυστάλ” του Ιωάννου Μυλωνάκη: “Κρύσταλα, πορσελάνες, επιτραπέζια επάργυρα σκεύη, ασύγκριτα, μοναδικά των πλέον φημισμένων ευρωπαϊκών εργοστασίων εις το “Κρυστάλ” Ιωάννου Μυλωνάκη. Θα αποτελέσουν και πάλιν τα ωραιότερα και χρησιμώτερα δώρα των ημερών. Τιμαί ασυναγώνισται”. Τούτες τις μέρες το ντύσιμο πρέπει να είναι ανάλογο και τα καταστήματα ΓΡΑΙΚΗ δεν χάνουν την ευκαιρία να ειδοποιήσουν: “Η μεγαλυτέρα των επιτυχία. Παρά την δύσκολον διεθνή κατάστασιν κατορθώσαμεν κατόπιν μεγάλων ενεργειών εν Αθήναις του ημετέρου κ. Αριστομένη Γραίκη να παραλάβωμεν την μεγάλην παραγγελίαν μας ΚΑΜΠΑΡΝΤΙΝΩΝ ΜΠΑΛΑΣΚΑ καθώς και μεγάλην ποσότητα κασμηριών και παλτών, Αγγλικών και Ελληνικών. Επίσης μεγάλην συλλογήν ετοίμων παλτών με παλαιάς τιμάς”. Φυσικά, η προμήθεια καλών ποτών και ειδικότερα καλού κρασιού έπρεπε να γίνει από το πρατήριο Α. Μπετεινάκη, το οποίο βρισκόταν στην πλατεία Αρκαδίου ή Χεϊτάνογλου (όπως την ήξεραν οι περισσότεροι Καστρινοί).
Τέτοιες μέρες… που η πόλη ζούσε στους δικούς της εορταστικούς ρυθμούς.
Ασυνήθιστη η πρωτοχρονιάτικη κίνηση, με το καταναλωτικό κοινό να ενισχύεται και με τους χωρικούς να συρρέουν προκειμένου να προμηθευτούν τα αναγκαία τους ψώνια. Τα αρτοποιεία βρίσκονταν στη διάθεση όλων εκείνων που επιθυμούσαν να προμηθευτούν βασιλόπιτες και γλυκά για τις γιορτές. Πυρετώδεις ήταν και οι προπαρασκευές στις μεγάλες αίθουσες της Εθνικής Οργάνωσης Νέων Αρρένων για τη γιορτή της βασιλόπιτας που θα γινόταν στις 10 το βράδυ της παραμονής του νέου έτους. Ανάλογη ήταν η κίνηση και στο αρωματοπωλείο Γεωργαντά με τα μικροσκοπικά και ωραιότατα δώρα. Γενικότερα τα καταστήματα των δώρων δεν υστέρησαν, αφού η μέρα το καλούσε. Επίσης απαραίτητη ήταν η έκκληση στους φιλανθρώπους συμπολίτες μας, για να ενισχύσουν το ίδρυμα του βρεφοκομείου, αφού οι πόροι του δεν επαρκούσαν. Αυτό όμως που λάμβανε χώρα αυτές τις μέρες ήταν η γιορτή του Πατριωτικού Ιδρύματος υπέρ των απόρων παιδιών. Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα της εφημερίδας “Η ΔΡΑΣΙΣ” με ημερομηνία 31η Δεκεμβρίου 1939.
“Την 10ην πρωινήν της χθες εγένετο εν τω Θεάτρω Πουλακάκη με πολλήν επιτυχίαν η ετησία εορτή των απόρων παιδιών υπό του Πατριωτικού Ιδρύματος. Η εορτή εγένετο παρουσία των απόρων και μη παιδιών των δημοτικών μας σχολείων, των επισήμων και πλήθους κόσμου.
Το πρόγραμμα όπερ εξετελέσθη με πολλήν τάξιν και επιτυχίαν περιελάμβανε τον Ύμνον της 4ης Αυγούστου τον οποίον ετραγούδησαν μικραί μαθήτριαι “τον πανηγυρικόν” τον οποίον απήγγειλε με ωραίαν απόδοσιν η μαθήτρια Ιωνία Παπαδούλη, το “θούριον της 4ης Αυγούστου” άσμα εκτελεσθέν υπό σκαπανισσών εν στολή υπό την Δ/σιν της ομαδάρχου Δίδος Δανάης Μαρκίδου, τον “Μύλον” υπό σκπανισσών “Στον βασιλιά μας” απαγγελία υπό Ιωνίας Παπαδούλη, “Η Ελληνική σημαία” άσμα υπό φαλαγγιτισσών”. “Η Πατρίδα” υπό φαλαγγιτισών. “Στον Κυβερνήτη μας” απαγγελία υπό του σκαπανέως Εμμ. Ξανθάκη. ο “Τυχερός περιβολάρης” σκηνικό παιχνίδι υπό του Τάκη Καφετζάκη και άλλων μαθητών. “Κλασικός χορός” υπό φαλαγγιτισσών με αρχαϊκάς ενδυμασίας, ο “Καινούργιος χρόνος” διάφορα δίστιχα και ο Ύμνος της Νεολαίας.
Τα διάφορα μέρη του προγράμματος της εορτής είχον διδάξη αι διδασκάλισσαι Σγουράκη, Σφακιανάκη, Αλέξη, Βενέρη και Κ. Παπαδάκη.
Μετά το πέρας της εορτής προσεφέρθησαν εις τα άπορα και μη παιδιά γλυκίσματα ειδικώς παρασκευασθέντα. Δια την ωραίαν αυτήν εορτήν που οργανώνει κατ’ έτος το Πατριωτικόν μας ίδρυμα είναι άξιαι θερμών συγχαρητηρίων τόσον αι κυρίαι και δ/ες της επιτροπής του ιδρύματος, όσον και όλοι εκείνοι οίτινες συμβάλλουν καθ’ οιονδήποτε τρόπον, εις την επιτυχίαν του θεαρέστου έργου του”.
Άλλες εποχές… άλλοι καιροί και άλλα ήθη! Όπως και σήμερα, έτσι και τότε, οι… γιορτές ένωναν τους ανθρώπους. Αλλά και οι άνθρωποι τις περίμεναν με μεγάλη λαχτάρα και πολλή χαρά. Τους δινόταν η ευκαιρία να σμίξουν, να μιλήσουν, να εκφραστούν και να διασκεδάσουν. Από τη στήλη μας σας ευχόμαστε ολόψυχα χρόνια πολλά και καλή χρονιά!