Η χώρα μας, στο διάστημα της τελευταίας υπερδεκαετούς πολύπλευρης κρίσης, βίωσε τρομερές καταστάσεις, μνημόνια, μειώσεις μισθών, συντάξεων και αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, κλονίστηκαν κάποιες σταθερές θεωρούμενες έως τότε ακλόνητες, άλλαξαν οι ιδέες των πολιτών για συγκεκριμένα πρόσωπα και φυσικά για πολιτικούς σχηματισμούς, άνθισε γενναία ο λαϊκισμός αφού μεγάλο τμήμα του λαού βρέθηκε σε αδύναμη κατάσταση αδυνατώντας να κατανοήσει και να εξηγήσει ικανοποιητικά τι γινόταν πίσω στα παρασκήνια, η πανδημία του κορονοϊού να βρίσκει πρόσφορο έδαφος για θεωρίες συνωμοσιολογίας οι οποίες έκαναν την εμφάνισή τους στις κοινωνίες για τους γνωστούς λόγους, και κάπως έτσι φτάσαμε έως εδώ σήμερα.
Μαζί με όλα αυτά, σείστηκε συθέμελα και το οικοδόμημα της ιατρικής και της περίθαλψης των πολιτών με τον αφόρητο και πρωτόγνωρο όγκο εργασίας που απαιτούσαν και πίεζαν επιτακτικά οι περιστάσεις να φέρουν εις πέρας οι υγειονομικοί. Τώρα που φαίνεται πως πορευόμαστε προς το τέλος της πανδημίας ή τουλάχιστον έτσι προοιωνίζεται λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα δεδομένα της στιγμής, αναδύεται εκ νέου η ανάγκη διαμόρφωσης νέων κατευθύνσεων στην προσπάθεια αντιμετώπισης των όποιων άλλων κρίσεων ήθελαν ενσκήψει από την υγειονομική κοινότητα, ή γιατί όχι και των ευκαιριών που ανοίγονται.
Η αποκαλούμενη τεχνητή νοημοσύνη είναι μια από αυτές που κάνουν σιγά σιγά την εμφάνισή τους στο διεθνές γίγνεσθαι. Απώτερος στόχος της στον ευαίσθητο χώρο της υγείας, είναι η δημιουργία τράπεζας δεδομένων με τη βοήθεια υπολογιστών όπου θα συγκεντρώνονται οι εξειδικευμένες εξετάσεις και στη συνέχεια η δημιουργία ειδικών αλγορίθμων οι οποίοι θα δίνουν λύσεις ή σωστές κατευθύνσεις για τρέχοντα απαιτητικά προβλήματα που αφορούν τον χώρο της υγείας, με σχετική ασφάλεια και το σπουδαιότερο με εντυπωσιακή ταχύτητα.
Θα μπορούσαμε γρήγορα να αναφέρουμε πολλές απ’ αυτές τις περιπτώσεις που συζητάμε. Τα τελευταία χρόνια οι εξετάσεις γίνονται ολοένα και πιο εξειδικευμένες, πολύπλοκες, ακριβές, που επιτελούνται σε ειδικά κέντρα και όχι καθημερινά και συχνά. Οι εξετάσεις μοριακής βιολογίας και γονιδιακής διερεύνησης των ασθενών και διάγνωση ανάλογων νοσημάτων και η αντίστοιχη θεραπεία εξελίσσονται αλματωδώς, όπως βεβαίως και πολλά άλλα η αναφορά των οποίων ξεφεύγει του παρόντος κειμένου.
Νέες κατατάξεις ασθενειών βρίσκονται ήδη καθ’ οδόν με βάση τα αποτελέσματα των προηγούμενων διαδικασιών. Η χρήση όλων αυτών έρχεται σε βοήθεια πολλών και μικρών περιφερειακών υγειονομικών κέντρων και μονάδων που στερούνται σχετικού εξοπλισμού, όπως και έμπειρου και λίαν εξειδικευμένου προσωπικού.
Η προσφορά τους ανεκτίμητη αφού περιορίζονται εμφανώς τα ιατρικά λάθη και βελτιώνεται η ιατρική περίθαλψη των ασθενών. Θα μπορούσε να έρθει αγωγός και να αποδειχτεί άκρως επωφελής στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των γενόμενων θεραπειών για πληθώρα νοσημάτων, κατά κύριο λόγο κακοήθων νεοπλασιών. Η συγκέντρωση των αποτελεσμάτων μπορούν φυσικά εύκολα αργότερα να δώσουν καινούργιες κατευθύνσεις σε επιλεγμένα θεραπευτικά σχήματα
. Η πανδημία του κορονοϊού, τελευταία, έδωσε έναυσμα για συγκέντρωση μεγάλης ποσότητας βιολογικού υλικού και ιδεών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ερευνητικές διαδικασίες, εμβόλια, φάρμακα και τόσα άλλα πεδία της επιστήμης. Η μεγάλη δυνατότητα που έχουμε σήμερα συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε ειδικούς βιολογικούς δείκτες σε κάθε ασθένεια και επομένως στο μέλλον να δράσουμε στοχευμένα και αποτελεσματικότερα απ’ ότι στο παρελθόν, με εμφανές ευνοϊκό αποτέλεσμα τόσο για τους ασθενείς όσο και για τα ευαίσθητα και παραπαίοντα συστήματα υγείας για τους γνωστούς λόγους.
Μέσα σε όλα εκείνα λοιπόν που έγιναν τελευταία, ας κρατήσουμε για την ώρα και κάτι ελπιδοφόρο. Με τις έννοιες του κακού και του καλού ασχολήθηκαν πάμπολλοι φιλόσοφοι και διατύπωσαν τις προσωπικές τους απόψεις. Όμως ‘το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει και πάντα στο τέλος νικάται’, έλεγε ο δικός μας Νίκος Καζαντζάκης!
* Ο Γιώργος Σχορετσανίτης είναι χειρουργός, διευθυντής του χειρουργικού τομέα στο ΠΑΓΝΗ