Το «τρακτέρ» (tracteur) είναι γαλλική λέξη. Η «επέλαση» των τρακτέρ στην Ευρώπη το τελευταίο διάστημα, ξεκίνησε από τη Γαλλία και κορυφώθηκε με τις «πολιορκίες» του Παρισιού και των Βρυξελλών. Ωστόσο, οι κινητοποιήσεις των αγροτών είχαν ήδη ξεκινήσει από το 2019 στην Ολλανδία, ενώ τον τελευταίο καιρό γενικεύθηκαν σε όλη την Ευρώπη.
Το τρακτέρ, εκτός από σημαντικό αγροτικό εργαλείο, αποτελεί και σύγχρονο σύμβολο αγώνα των ευρωπαίων – και όχι μόνο – αγροτών. Ο αγροτικός κόσμος της Ευρώπης βρίσκεται αυτές τις μέρες σε αναβρασμό. Χιλιάδες τρακτέρ πλημμύρισαν τις τελευταίες εβδομάδες τους δρόμους σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Από τη Γερμανία ως την Ελλάδα και από τη Γαλλία ως το Βέλγιο, όπου οι διαδηλωτές έφτασαν ως το κέντρο των Βρυξελλών για να διαδηλώσουν τα αιτήματά τους. Η ενεργειακή κρίση και το άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς στα ουκρανικά προϊόντα, έχει φέρει πολλούς από αυτούς στα πρόθυρα της οικονομικής εξουθένωσης, η οποία σε συνδυασμό με τις παράλογες συχνά απαιτήσεις της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας για την παροχή των αγροτικών ενισχύσεων, τους οδήγησαν στις διαδηλώσεις και στα μπλόκα των τελευταίων ημερών. Στο στόχαστρό τους βρέθηκε η «Πράσινη Συμφωνία των Βρυξελλών», η οποία αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και ειδικότερα στην αναχαίτιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Όμως το πρόβλημα δεν είναι μόνο γαλλικό, αλλά πανευρωπαϊκό. Από μια δίωρη δράση διαμαρτυρίας σε όλη την Πολωνία, έως μια πολυήμερη «πολιορκία» του Παρισιού, οι αγρότες διαδηλώνουν σε όλη την Ευρώπη από την αρχή της χρονιάς αυτής.
Και μπορεί μεν οι κυβερνώντες στην Ε.Ε. να δείχνουν ότι αιφνιδιάστηκαν από τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις – σε διάρκεια και σε ένταση – των ευρωπαίων αγροτών, όμως στην πραγματικότητα το «έδαφος» ήταν ήδη έτοιμο να τις υποδεχθεί. Μια σπίθα μόνο χρειαζόταν για να ανάψει η μεγάλη φωτιά και να εξαπλωθεί ταχύτατα σε όλη την Γηραιά Ήπειρο.
Τα συσσωρευμένα χρέη των αγροτών που είναι αδύνατον να εξοφληθούν, οι ισχυροί κρίκοι της αλυσίδας της ελεύθερης αγοράς – κυρίως στο λιανεμπόριο – που υπονομεύουν και κατατρώνε το αγροτικό εισόδημα, η αβάσταχτη αύξηση του κόστους παραγωγής, οι φθηνές εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που παρατηρούνται όλο και συχνότερα, έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση ασφυξίας στον αγροτικό κόσμο. Την ίδια ώρα γράφει το «Politico» ότι, «το κεντρικά σχεδιασμένο σύστημα επιδοτήσεων και ενισχύσεων ευνοεί τους μεγαλοαγρότες».
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επιδεινώσει τα πράγματα. Οι πολωνοί αγρότες ήταν οι πρώτοι που βγήκαν στους δρόμους και απέκλεισαν τις συνοριακές διαβάσεις, ήδη από την άνοιξη του 2023. Ωστόσο, οι διαδηλώσεις έχουν σήμερα εξαπλωθεί και τα τρακτέρ «οργώνουν» την Ευρώπη. Στον χορό των κινητοποιήσεων μπαίνουν χώρες με μεγάλο αγροτικό πληθυσμό και σημαντική παραγωγή, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ρουμανία και βέβαια η Ελλάδα. Μια μεγάλη μερίδα αυτών των αγροτών διαμαρτύρεται και διαδηλώνει για το ασφυκτικό πλαίσιο των κανονισμών της Ε,Ε., ενώ ταυτόχρονα παρατηρούν τα κόστη να εκτινάσσονται και τα εισοδήματα να συρρικνώνονται.
Η ιεράρχηση των προβλημάτων μπορεί να διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα, αλλά κοινός παρονομαστής είναι το δυσβάσταχτο κόστος της ενέργειας και των εισροών, σε συνδυασμό με την κατάρρευση των πραγματικών τιμών που λαμβάνουν οι αγρότες για τα προϊόντα τους στις περισσότερες χώρες. Τα αιτήματα είναι πανευρωπαϊκά, αλλά και εθνικά. Στοχεύουν βασικά, στις αυξήσεις των φόρων και τις περικοπές στις αγροτικές επιδοτήσεις.
Στη χώρα μας οι κινητοποιήσεις των αγροτών κλιμακώνονται μέρα με τη μέρα και τα μπλόκα στις εθνικές οδούς της ηπειρωτικής Ελλάδας αυξάνονται. Οι αγρότες μας – νέοι σε ηλικία οι περισσότεροι – αντιδρούν στο αυξημένο κόστος παραγωγής, στις τιμές ενέργειας αλλά και στις αυξήσεις των τιμών στα γεωργικά εφόδια. Στην Θεσσαλία, οι αγρότες ζητούν βοήθεια για να ανταπεξέλθουν από την ολική καταστροφή που βίωσαν μετά τις πλημμύρες του φθινοπώρου, ενώ αρκετοί πληγέντες δεν έχουν λάβει ακόμα τις αποζημιώσεις…
Στην Κρήτη δεν έχουμε ούτε πολλά, ούτε θηριώδη τρακτέρ, αλλά ούτε και διαδηλώσεις. Έχουμε όμως αρκετά αγροτικά αυτοκίνητα 4Χ4, διπλοκάμπινα! Έχουμε επίσης και μελισσοκόμους, που απ’ ότι φαίνεται είναι μάλλον ο μόνος κλάδος του πρωτογενούς τομέα στο νησί, που διαπιστώνει σήμερα πως αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, και γι’ αυτό ενώνει τη φωνή της διαμαρτυρίας του με τους αγρότες της ηπειρωτικής χώρας.
Το πρόβλημα με τις αποζημιώσεις των αγροτών, δεν εντοπίζεται στο σύστημα καταβολής των επιδοτήσεων, αλλά στην φιλοσοφία της νέας «Κοινής Αγροτικής Πολιτικής» (ΚΑΠ) που άλλαξε, ενώ υπάρχουν πολλοί που δεν το πήρανε ακόμα χαμπάρι, και θεωρούν πως το πρόβλημα το δημιούργησε ο πρώην διοικητής του ΟΠΕΚΕΠΕ. Εκεί ακριβώς, στη διαμόρφωση των όρων και των προϋποθέσεων της νέας ΚΑΠ, η χώρα μας δια των εκπροσώπων της ήταν μάλλον απούσα. Οι Έλληνες ευρωβουλευτές, φαίνεται πως κάνουν περισσότερο τουρισμό στην Ευρώπη, παρά που υπερασπίζονται και προωθούν τα συμφέροντα των Ελλήνων πολιτών.
Αμφιβάλω όμως εάν κάποιος από αυτούς έχει μπει στον κόπο να διαβάσει το ακριβές περιεχόμενο της νέας ΚΑΠ, αν βεβαίως δεν βαρέθηκε να το κάνει, όπως είχε γίνει κάποτε και με τα μνημόνια. Η ανοησία – για παράδειγμα – με τα περίφημα «οικολογικά σχήματα» τα οποία αποτέλεσαν όμως την βασική καινοτομία στην διαμόρφωση της νέας ΚΑΠ, με τo καθεστώς της «αγρανάπαυσης» που σκαρφίστηκαν κάποιοι «χαρτογιακάδες» των Βρυξελλών – οι οποίοι δεν έχουν πιάσει ποτέ στα χέρια τους χώμα – να αποτελεί μια ανεφάρμοστη συνθήκη για τη χώρα μας, όπως και για άλλες αγροτικές περιοχές της Ευρώπης, λόγω μορφολογίας του εδάφους. Πήρε άραγε χαμπάρι κανένας από τους Έλληνες ευρωβουλευτές μας αυτήν την καινοτομία, και τι έκανε γι’ αυτό;
Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ κ. Γκεοργκίεβα, προέβη σε αυστηρές συστάσεις προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όταν εκείνες εξήγγειλαν παράταση της στήριξης προς τους αγρότες. Το ΔΝΤ μέμφεται τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για «περιττό συναισθηματισμό» προς τους αγρότες, που αν και αξίζουν κάποιας συμπάθειας ως άνθρωποι, εντούτοις οι κυβερνήσεις δεν θα πρέπει να λησμονούν ότι το ύψιστο καθήκον τους είναι να προστατεύουν την δημοσιονομική πειθαρχία. Πολύ γνωστή άλλωστε σε εμάς η συγκεκριμένη τεχνοκρατική ορολογία, από την εποχή που το ΔΝΤ «έπαιζε τα ρέστα του» στη χώρα μας.
Ωστόσο, ο οικονομικός ορθολογισμός του ΔΝΤ εξαιρεί τους ουκρανούς αγρότες, θεωρώντας για εκείνους αναγκαίο κάθε συναισθηματισμό και επιβάλλοντας την κυκλοφορία των προϊόντων τους στη Δύση κατ’ εξαίρεση χωρίς δασμούς. Επιπλέον, πίεσε την Ε.Ε. να χρηματοδοτήσει με 50 δισεκατομμύρια ευρώ την Ουκρανία για γεωπολιτικούς λόγους. Η όποια υποχώρηση προς τους ευρωπαίους αγρότες δεν θα υπήρχε, αν δεν ζύγωναν οι ευρωεκλογές, στις οποίες το διακύβευμα είναι φλέγον! Αυτό το διακύβευμα κρύβεται πίσω από την παρέμβαση της Κομισιόν για πάγωμα της «Πράσινης Προσαρμογής» για έναν χρόνο, αλλά και των παραχωρήσεων του Μακρόν προς τους Γάλλους αγρότες.
Την ίδια ώρα, η προοπτική σημαντικής ενίσχυσης της Ακροδεξιάς επιστρέφει απειλητικά στην Ευρώπη. Οι μεγάλες κινητοποιήσεις αγροτών σε μια σειρά από χώρες της Ε.Ε. και κυρίως σε Γερμανία και Γαλλία, συνοδεύονται από ένα δυναμικό «παρών» ακροδεξιών πολιτικών σχηματισμών, οι οποίοι, πέντε μήνες πριν από τις ευρωεκλογές, επιδιώκουν να κεφαλαιοποιήσουν σε ψήφους στις κάλπες του Ιουνίου, την δυσαρέσκεια των αγροτών…
Όπισθεν ολοταχώς έκαναν οι ευρωπαίοι στη θέα των τρακτέρ που «εισέβαλαν» στις Βρυξέλλες. Τόσο η πρόεδρος της Κομισιόν, όσο και οι ευρωπαίοι ηγέτες, σπεύδουν τώρα να διαβεβαιώσουν τους αγρότες ότι ακούνε με προσοχή τα αιτήματά τους και υπόσχονται κοινή επαναδιαπραγμάτευση κάποιων πτυχών της «Κοινής Αγροτικής Πολιτικής» και των κλιματικών στόχων της Ε.Ε. Βλέπετε, η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να περιμένει μέχρι και τις ευρωεκλογές. Γιατί, η υπερθέρμανση των μηχανών των τρακτέρ, κρίνεται σήμερα περισσότερο επιβλαβής για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, παρά για το περιβάλλον.