Καθημερινά θρηνούμε θύματα της ασφάλτου στη χώρα μας τα περισσότερα των οποίων, καθώς όλοι μας γνωρίζουμε, είναι νέοι άνθρωποι, νέα παιδιά. Πιστεύω πως και σ’ αυτό το θλιβερό φαινόμενο κατέχουμε την πρώτη θέση στην Ευρώπη ή και παγκοσμίως.
Αν είχαμε πόλεμο, έχω τη γνώμη πως θα μετρούσαμε λιγότερα θύματα. Και όλο κλαίμε και αναρωτιόμαστε γιατί. Φταίει το κακό συγκοινωνιακό μας δίκτυο; Φταίνε τα πολλά μας αυτοκίνητα; Φταίνε τα ξενύχτια των νέων μας και τα άφθονα οινοπνευματώδη, που κάθε βράδυ καταναλώνουν στις καφετέριες και σ’ άλλους χώρους; Φταίνε τα ναρκωτικά που πάνε να γίνουν κι αυτά μόδα στην πατρίδα μας; Φταίει η απαιδευσία μας στην κυκλοφοριακή αγωγή και κυρίως η μη τήρηση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας
; Ή φταίνε όλα αυτά μαζί και άλλα ίσως, άλλα λίγα και άλλα πολύ; Το τελευταίο, δηλαδή το όλα μαζί, άλλα λίγο και άλλα πολύ, είναι νομίζω η σωστή απάντηση. Αλλά φαίνεται να ξεχνάμε κι άνε ακόμη πολύ σημαντικό, για να μην πω το σημαντικότερο κακό, όπως νομίζω εγώ: Τον απερίγραπτο εγωισμό μας, όταν πιάνουμε το τιμόνι οποιουδήποτε τροχοφόρου για να το οδηγήσουμε. Βέβαια, αυτό δεν χαρακτηρίζει τους πολλούς, αλλά κάποιους αδιόρθωτους ωρίμους και κυρίως αρκετούς νέους, πολύ νέους και ανήλικα παιδιά.
Όνειρο όλων μας ή των περισσοτέρων από μας είναι να αποκτήσουμε, ακόμη και μεγάλες οικονομικές θυσίες, ρόδα, ένα αυτοκίνητο, μια μηχανή, ένα μηχανάκι, ανάλογα με την ηλικία μας, τα γούστα μας, τις ανάγκες μας, τα γούστα μας, τις ανάγκες μας, την οικονομική μας κατάσταση. Και όταν το αποκτήσουμε, μας αρέσει να συζητάμε και να υπερηφανευόμαστε και μάλιστα μπροστά στα παιδιά μας για την ταχύτητα που μπορεί να αναπτύξει, για το σε πόση ώρα πηγαίνουμε τρέχοντας στα Χανιά ή τη Σητεία και άλλα τέτοια εγωιστικά και ανόητα, ξεχνώντας ότι η ταχύτητα είναι από τα μεθυστικότερα αγαθά, ιδίως για τους πολυ νέους και τα παιδιά.
Τα παιδιά ακούνε και διαμορφώνουν σιγά-σιγά τις ίδιες αντιλήψεις. Μόλις δε αποκτήσουν το ποθούμενο τροχοφόρο, τρέχουν να το επιδείξουν και να μιλήσουν για τα πλεονεκτήματά του έναντι των ομοίων του, που αφορούν την ταχύτητα που αναπτύσσει, το θόρυβο που μπορεί να κάνει η κίνησή του, ώστε να εντυπωσιάζει και να κάνει αισθητό το πέρασμά του μ’ ένα θόρυβο εκκωφαντικό και ανυπόφορο για τους άλλους, λες και περνά πολεμικό υπερηχητικό αεροπλάνο, αφήνοντας πίσω του καυσαέριο τόσο που θα ζήλευε ένα παλιό, σαράβαλο φορτηγό αυτοκίνητο.
Όσοι δε απ’ αυτούς τους νεαρούς θορυβοποιούς αποκτήσουν αυτοκίνητο, φροντίζουν να το εξοπλίσουν αμέσως με ραδιοκασσετόφωνα και μεγάφωνα που βάζοντάς τα να λειτουργούν στη μεγαλύτερη δυνατή ένταση, ξυπνούν και φοβίζουν τα μωρά και τους κουρασμένους κοιμώμενους ανθρώπους, θέτουν σε λειτουργία συναγερμούς σπιτιών και αυτοκινήτων και γίνονται ανυπόφοροι.
Αυτοί όμως πιστεύουν, ιδίως “οι μηχανάκηδες”, πως έτσι θαυμάζονται από τον κόσμο που τους θεάται και τους ακούει, ενώ τους βρίζει και τους μουτζώνει! Επειδή δε πρέπει να επιδείξουν όχι μόνο το τροχοφόρο τους αλλά και τους εαυτούς τους πόσο επιδέξιοι και άφοβοι οδηγοί είναι, τρέχοντας και ελισσόμενοι στην άσφαλτο σαν τρελοί, προσπερνούν ασυλλόγιστα όλα τα προπορευόμενα οχήματα θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή τους και τη ζωή των άλλων.
Άλλοτε πάλι μαζεύονται κάμποσοι και αρχίζουν τους μεταξύ τους αγώνες ταχύτητας και όποιον πάρει ο χάρος και όποιου αντέχουν τ’ αυτιά. Άρρωστε και αδίστακτε εγωισμέ, συ που είσαι ο μεγαλύτερος τύραννος και δυνάστης της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας της ανθρώπινης ψυχής, το νερό, ο αέρας και η τροφή κάθε επίδσειξης, ματαιοδοξίας και μιας, χωρίς τέλος, αιχμαλωσίας του νου, των σκέψεων και ενεργειών κάποιων ανθρώπων.
Συ που σπρώχνεις στο ξεγύμνωμα και στη χλεύη όλους εκείνους που κομπάζουν “χωρίς να τους αξίζει” και τους παραδίδεις περίγελα στην ανθρώπινη κοινωνία, που μαζί με το συμφέρον είστε οι γεννήτορες των περισσότερων δεινών στον κόσμο ολόκληρο. Πότε επιτέλους θα παραχωρήσεις τη θέση στου στην ταπεινόττηα και τη σύνεση, στην ωριμότητα και τη λογική;
Κάποτε είπα σ’ έναν αστυνομικό που συνάντησα εδώ, στην οδό ΕΟΚ της πεταλοειδούς λεωφόρου του Ηρακλείου: Γιατί δεν εμφανίζεστε εδώ; Ελάτε, ιδίως τα βράδια, και θα συλλάβετε όσους ταραξίες της ασφάλτου και της κοινής ησυχίας θελήσετε. “Κύριέ μου”, μου απάντησε αυτός, “όταν τους κάμεις σήμα να σταματήσουν, όχι μόνο δεν σταματούν αλλά αναπτύσσουν όση ταχύτητα μπορούν, για να ξεφύγουν.
Αν τους κυνηγύσουμε, τρέχουν σαν τρελοί να απομακρυνθούν, οπότε υπάρχει άμεσος κίνδυνος να σκοτωθούν ή να σκοτώσουν με τις απίστευτες ταχύτητες που αναπτύσσουν. Αν συμβεί ατύχημα, ξέρετε σε ποιους θα ρίξουν αποκλειστικά την ευθύνη; Σ’ εμάς τους αστυνομικούς και μόνο. Να γιατί αποφεύγουμε την ΕΟΚ και κάθε ΕΟΚ του Ηρακλείου, αν και γνωρίζουμε την κατάσταση”.
Τι να γίνει λοιπόν; Προληπτικά: Να θεραπευτούν, νομίζω, τα προβλήματα που διατυπώθηκαν ως ερωτήματα στην αρχή αυτού του άρθρου και ιδίως εκείνο της κυκλοφοριακής αγωγής, ώστε να συνειδητοποιήσουμε όλοι, από μικρής ήδη ηλικίας, ότι το οποιοδήποτε τροχοφόρο είναι εργαλείο χρήσιμο και απαραίτητο στη ζωή μας και όχι μέσο επίδειξης και εντυπωσιασμού των άλλων. Βέβαια, τα προληπτικά αυτά μέτρα απαιτούν χρόνο, υπομονή και χρήμα, για να φέρουν αποτέλεσμα.
Κατασταλτικά: Πιστεύω ότι μια αντιμετώπιση των αρνητικών συμπεριφορών των οδηγών και των παραβάσεών τους της προαναφερθείσας μορφής, θα είναι ίσως πιο αποτελεσματική, αν πάρει την ακόλουθη μορφή: Όποιος απ’ αυτούς εντοπίζεται να αναπτύσσει απαγορευμένη ταχύτητα μέσα στην πόλη ή να διαταράσσει με απαγορευμένους θορύβους την κοινή ησυχία και ηρεμία, να μην κυνηγιέται από τους αστυνομικούς.
Να καταγράφεται όμως η πινακίδα του και η παράβασή του τοπικά και χρονικά. Στη συνέχεια, το τροχοφόρο του να οδηγείται σε καλά περιφραγμένο και φυλασσόμενο χώρο του δημοσίου (μάντρα) όπου θα παραμένει ακίνητο για όσο χρόνο τού καταλογιστεί.
Επιπλέον, να του επιβάλεται ένα υπολογίσιμο πρόστιμο που θα πληρώνει ο παραβάτης, όταν λήξει ο χρόνος ακινησίας του τροχοφόρου και θελήσει ο κάτοχός του να το ξαναπάρει. Σε περίπτωση επανάληψης της αρνητικής συμπεριφοράς ή παράβασης, οι προβλεπόμενες ποινές να είναι πολύ μεγαλύτερες. Για δε τα ενοικιαζόμενα, να ζητούνται και να σημειώνονται σε ειδικό μητρώο της επιχείρησης τα στοιχεία των ενοικιαστών από την αστυνομική τους ταυτότητα.
Ο ενοικιαστής να είναι ενήλικος και να έχει το απαιτούμενο δίπλωμα οδήγησης, είτε πρόκειται για αυτοκίνητα ή για μηχανές και μηχανάκια. Εδώ χρειάζονται ειδικές διατάξεις και οι επιβαλλόμενες ποινές να βαρύνουν τους οδηγούς-παραβάτες και όχι τα ενοικιαζόμενα τροχοφόρα.
* Ο Μανώλης Ροδιτάκης είναι τέως εκπαιδευτικός και ειδικός πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών