Πράγματι τις περισσότερες φορές η σοφία του λαού μας είναι διαχρονική αλλά και πολύ επίκαιρη. Θα συναντήσομε ένα εμπόδιο, όταν κάτι δεν μας πάει καλά και έχει στραβώσει, όταν επιθυμούμε να διορθώσουμε κάτι και περιμένουμε κάποια συμβουλή κάποιου, τότε αυτόματα μας έρχεται στο μυαλό η γνωστή λαϊκή ρήση “τα παράπονά σας στον δήμαρχο!”.
Δίκαια όμως θα μας πει κάποιος, άνθρωπος είναι και αυτός, τι να σκεφθεί και να τι να πρωτοκάνει; Ανεξάρτητα με τη δύναμη και την εξουσία που έχει. Και τότε ο λαός μας είναι έτοιμος πάλι να απαντήσει “όποιος δεν θέλει χτύπους, στο χαρκιδιό δεν πάει”. Ας είναι όμως, αυτά δεν τελειώνουν ποτέ. Το σίγουρο είναι ότι η σοφία του λαού μας είναι μοναδική.
Ομως… η χώρα μας, το νησί μας και γενικά η Πολιτεία του Μεγάλου Κάστρου προσπαθούν να βρουν τον δρόμο τους, μετά από την απελευθέρωση από τους κατακτητές, αν και οι εμφύλιες διαμάχες συνεχίζουν. Η Καστρινή Πολιτεία έχει την τύχη να φιλοξενεί δύο εστίες ανθρωπιάς, δύο εστίες που είναι κοντά στους συνανθρώπους μας.
Το Πανάνειο Δημοτικό Νοσοκομείο Ηρακλείου και το βρεφοκομείο Γεωργίου Α’ Γερωνυμάνη. Δίκαια και αναγκαία η οικονομική στήριξη που επιζητούν από πού αλλού; Φυσικά από τον Δήμο Ηρακλείου. Δικαιολογημένα λοιπόν τα παράπονά τους να τα λένε εγγράφως προς τον δήμαρχο Ηρακλείου. Σας παρουσιάζουμε τα δύο αιτήματα, τα οποία ανέσυρα από το αρχείο του Δήμου Ηρακλείου. Το πρώτο έγγραφο έχει ημερομηνία 27η Φεβρουαρίου 1945 και προέρχεται από τον διευθυντή του Πανανείου Δημοτικού Νοσοκομείου με αποδέκτη τον δήμαρχο Ηρακλείου.
Το περιεχόμενό του είναι το εξής:
“Έχομεν την τιμήν να σας γνωρίσωμεν ότι η προδυμήνου και πλέον εγκριθείσα υπό του Δημοτικού Συμβουλίου υπέρ του νοσοκομείου πίστωσις των δραχμών 100.000 εξηντλήθη ήδη προ πολλού.
Επειδή δε το νοσοκομείον αντιμετωπίζει οικονομικήν αδιέξοδον, όσον αφορά την πληρωμήν των μισθών των υπαλλήλων αυτού και την κάλυψιν των πλέον επειγουσών αναγκών του, παρακαλούμεν υμας όπως εναρεστούμενοι εισηγηθείτε εις το Δημοτικόν Συμβούλιον και ψηφίση σχετικήν πίστωσιν υπέρ του νοσοκομείου ευπειθέστατος, ο διευθυντής του νοσοκομείου”. Αναγκαία λοιπόν η οικονομική ενίσχυση του Πανανείου από την πλευρά του Δήμου.
Και κάτι για την ιστορία του νοσοκομείου το οποίο απορρέει από τον οργανισμό εσωτερικής υπηρεσίας του Πανανείου Δημοτικού Νοσοκομείου Ηρακλείου. Σε δύο άρθρα (50-51) του οργανισμού αναφέρονται τα εξής: “Κατ’ έτος την 27ην Ιουλίου εορτήν του Αγίου Παντελεήμονα καθ’ ην εορτάζει ο φερώμενος εντος του ιδρύματος ναΐσκος, θα τελείται αρχιερατική λειτουργία μετ’ αρτοκλασίας εις μνήμην των αειμνήστων ιδρυτών αυτού Πανανού και Αθηνάς Θεοδουλάκη, θα μνημονεύωνται δε ονομαστικής κατά την Θείαν Λειτουργίαν οι Μεγάλοι Ευεργέται. Η ημέρα αύτη θα θεωρείται ως ημέρα εορτής του νοσοκομείου και το επόμενο άρθρο (51) αναφέρει:
“Εφόσον παραμένει εν τη υπηρεσία ο νυν διευθυντής ιατρός του νοσοκομείου, θα εξακολουθεί παρεχομένη εις τούτου διαμονή και τροφή εκτός του ιδρύματος, θέλει δε εκτελεί εντός των κυρίων αυτών καθηκόντων ως διευθυντού και την υπηρεσίαν εφημερεύοντος ιατρού”. Σχόλιο ουδέν… για το τελευταίο άρθρο… άλλοι καιροί… άλλα ήθη!
Στη συνέχεια για οικονομική βοήθεια προς τον Δήμο Ηρακλείου ακολουθεί και το αίτημα του βρεφοκομείου, ένα μήνα αργότερα, στις 27 Μαρτίου 1945.
“Προς την σεβαστήν Διοικούσαν Επιτροπή του Δήμου Ηρακλείου έχομεν την τιμήν να αναφέρωμεν υμίν τα κάτωθι.
Ως είναι γνωστόν το Βρεφοκομείον Γεωργίου Α. Γερωνυμάκη ιδρυθέν υπό του αειμνήστου ιδρυτού αυτού συνεπλήρωσε μιαν έλλειψιν και εθεράπευσε κοινωνικήν ανάγκην, ήτις προ της ιδρύσεώς του εις πλύστας συνέβαλον τον Δήμον Ηρακλείου φροντίδας και τοσαύτης επιβάρυνεν αυτόν σοβαράς δαπάνας.
Από της ενάρξεως της λειτουργίας του ιδρύματος τούτου ο Δήμος Ηρακλείου αποδεχθείς τον δια της διαθήκης του ιδρυτού εντολήν είχε ψηφίσει προς αυτό ετησίαν επιχορήγησιν ανερχομένην προ του πολέμου εις 500.000 δραχμών. Αυτή δε είναι και η μόνη και σταθερή πρόσοδος αυτού και επί της οποίας κυρίως στηρίζεται η λειτουργία του.
Μετά λύπης αναφέρομεν υμίν ότι το βρεφοκομείον περιήλθεν ήδη εγκαταλειφθέν σχεδόν από πάντων, λόγω της πολιτικής καταστάσεως της χώρας μας εις οικονομικόν αδιέξοδον. Ούτε συνδρομαί φιλανθρώπων δίδονται, ούτε κυβερνητική αρωγή, ούτε εξ ιδίας περιουσίας έχει πρόσοδον τινά τούτο. Τα ολίγα μόνον τρόφιμα άτινα χορηγεί ο Ερυθρός Σταυρός συντηρούσι μόλις το ίδρυμα, αλλά ουδεμίαν άλλη ανάγκη είναι δυνατόν να θεραπευθεί.
Αι θηλάστριαι αι οποίαι μετά τόσων κόπων και φροντίδων εξεβρίσκονται, μικρών μόνον μέρος του μισθού των από του Σεπτεμβρίου 1944 έχουσι λάβε και μη διατρεφόμεναι καλώς, απειλούσια αποχώρησιν της υπηρεσίας.
Υπό τας συνθήκας τούτας λειτουργούν το ίδρυμα έχει απόλυτον ανάγκην σήμερον όπως το ποσόν των 500.000 δραχμών όπερ προπολεμικώς εχορήγη ο Δήμος Ηρακλείου αυξηθή εν τω νέω αυτού προϋπολογισμού 1945-1946 καθ’ ήν αναλογίαν θα αυξηθώσι και αι λοιπαί δημοτικαί δαπάναι και θα προϋπολογισθώσι και οι νέαι πρόσοδοι αυτού.
Το τοιούτον και δίκαιον είναι και συμφέρον εις τον Δήμον, καθόσον, εάν το ίδρυμα ουδαμύθεν άλλοθεν επιχορηγούμενον μοιραίως παύση λειτουργούν, εκτός του ότι τούτο θα είναι γεγονός αντί κοινωνικόν είναι και οικονομικώς πολλαπλασίως επιζήμιον δια τον Δήμον υπόχρεων, όπως αναλάβη την διατροφήν και συντήρησιν και των εκθέτων εκείνων, άτινα ευρίσκονται ήδη εν τω ιδρύματι και εκείνων άτινα τακτικώς και ανελλειπώς δια της διαθήκης δωρεάν και επιχορήγησιν του βρεφοκομείου έχει ήδη νομικώς αναλημμένην υποχρέωσιν δια την λειτουργία αυτού. Πάντως παρακαλούμεν όπως ψηφίσετε μίαν πίστωσιν δια εξόφλησιν ανειλλημμένων υποχρεώσεων κατά το λήγον οικονομικόν έτος 1944-1945”.
Και το αίτημα κλείνει: Μετά σεβασμού, ο διευθυντής Ε. Πρινιανάκης. Τα παράπονα στον δήμαρχο λοιπόν…! Ηράκλειο, μεταπολεμική περίοδος, μετά την απελευθέρωση και από τις 4 του Δεκέμβρη του 1944 έχει διοριστεί διοικούσα επιτροπή με δήμαρχο τον Δημήτριο Χαλκιαδάκη. Τα προβλήματα του Δήμου μας ήταν αρκετά. Ικανοί υπάλληλοι του Δήμου διώχθηκαν, άλλοι θυσιάστηκαν από τους κατακτητές, τα οικονομικά του Δήμου ήταν πενιχρά. Μία πόλη βομβαρδισμένη το Ηράκλειο, με κατεδαφισμένα κτήρια. Υπήρχε όμως η δύναμη, το κουράγιο και φυσικά η ελπίδα των Καστρινών!
Όσο για τα δύο ιδρύματα της πόλης μας, η προσφορά τους υπήρξε μοναδική! Το Πανάνειο και το βρεφοκομείο προσέφεραν πολλά, βοήθησαν, στήριξαν και απάλυναν τον πόνο πολλών συνανθρώπων μας. Τέτοιες μέρες μας πλημμυρίζουν μνήμες και θύμησες, αφού αρκετοί θα περάσουμε σήμερα ν’ ανάψουμε ένα κεράκι στην εορτή του Αγίου Παντελεήμονα του Ιαματικού, του Αγίου Παντελεήμονα του Πανανείου, ενός από τους προστάτες και αγίους θεραπευτές του Μεγάλου Κάστρου.