Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός, λόγω του ότι το κόστος ζωής εκτινάχτηκε στα ύψη. Οι οικογένειες δεν έχουν να πληρώσουν τα ενοίκια των παιδιών τους που σπουδάζουν, οι οικογενειάρχες δεν έχουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού, ο πολύς κόσμος εργάζεται με χαμηλούς μισθούς και οι μεγάλες εταιρείες δεν κερδοσκοπούν απλά, με την έννοια ότι αυξάνουν τις τιμές των ειδών διατροφής σε πολύ μεγάλα ύψη, αλλά αισχροκερδούν. Η κατάσταση αυτή είναι ακόμη πιο έντονη στους αγρότες, καθώς πλήττονται από τις περισσότερο υψηλές τιμές στο κόστος παραγωγής τους, ενώ συγχρόνως οι μεγάλες βιομηχανίες τούς παίρνουν-αγοράζουν πολύ φτηνά τα προϊόντα τους, τα οποία στην συνέχεια τα πουλούν με υπερβολικά μεγάλες τιμές στο ράφι.
Συνέπεια αυτής της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης είναι ο πανευρωπαϊκός ξεσηκωμός των αγροτών, οι οποίοι από τα μπλόκα που εχουν στήσει στους δρόμους, με αναμένες τις μηχανές των τρακτέρ τους, απειλούν να κλείσουν και τις εθνικές οδούς, αν δεν γίνου δεκτά τα παρακάτω βασικά αιτήματά τους:
1ο αίτημα. Η μείωση των αγροτικών επιδοτήσεων.
Οι επιδοτήσεις μειώθηκαν το έτος 2024 κατά 20-30% κατά μέσον όρο στους αγρότες, όπως προκύπτει από τα χρήματα που πήραν, από την νέα ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική). Μειώθηκε κατά 130 εκατομμύρια τουλάχιστον, όπως λέγεται, ο πυλώνας ένα, που έχει να κάνει με τις αγροτικές επιδοτήσεις, και μεταφέρθηκαν χρήματα στον Πυλώνα Δύο (ο πυλώνας δύο είναι τα λεγόμενα προγράμματα). Αυξήθηκε δηλαδή ο πυλώνας δύο και πήγαν περισσότερα χρήματα σε χρηματοδοτήσεις υποδομών που έχουν να κάνουν με τον πρωτογενή τομέα.
Για τον παραπάνω λόγο, διώχθηκε η προηγούμενη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (ΥπΑΑΤ) που ευθύνεται γι’ αυτές τις μειώσεις, και ορίστηκε νέα διοίκηση στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Άλλαξε, έτσι, η κατανομή των χρημάτων που έγινε στους αγρότες.
Το βασικό πρόβλημα με την νέα ΚΑΠ, όμως, όπως λένε ειδικοί, είναι ότι έχει μειωθεί σε πάνω από 200-250 εκατομμύρια το κονδύλι της βασικής.
2ο αίτημα. Αναπλήρωση του επιδόματος της πράσινης ενίσχυσης.
Μέχρι το έτος 2023 δίνονταν το επίδομα της πράσινης ενίσχυσης, το γνωστό ως «Πρασίνισμα». Αυτό, από το έτος 2024 καταργήθηκε. Αυτό το παραπάνω επίδομα ήταν τα μισά χρήματα από εκείνα που δίνονταν ως βασική ενίσχυση.
Από το έτος 2023, σχεδιάστηκε ένα οικολογικό σχήμα για να αναπληρώσει την πράσινη ενίσχυση, που έχει σχέση με τα οικολογικά, αλλά αυτό δεν περπάτησε καθόλου μέχρι τώρα.
3ο αίτημα. Η μεγάλη αύξηση του κόστους παραγωγής που δεν αφήνει κανένα περιθώριο κέρδους στους αγρότες.
Έχουν αυξηθεί πάρα πολύ η ενέργεια, τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα, οι ζωοτροφές, οι σπόροι κ.λπ., γενικά το κόστος της αγροτικής παραγωγής. Οι αγρότες δεν έχουν κανένα περιθώριο κέρδους.
4ο αίτημα. Επιστροφή του πετρελαίου κίνησης.
Για την επιστροφή πετρελαίου να διευκρινίσουμε ότι ισχύουν τα εξής:
Ανάλογα με τι δηλώνουν οι αγρότες στην Αίτηση του ΟΣΔΕ, τους επιδοτεί το κράτος.
Παράδειγμα: Αν κάποιος έχει π.χ. 10 στρ. καλαμπόκι, δικαιούται π.χ. δέκα λίτρα πετρέλαιο για τα καλλιεργητικά έξοδά του (κίνηση τρακτέρ, λειτουργία αντλίας κ.λπ.).
Την χρηματική τιμή που αντιστοιχεί π.χ. για τα 10 λίτρα επιδότηση, την βάζει αυτόματα το Υπουργείο Οικονομικών μέσα στο σύστημα του ΟΣΔΕ και αυτή τρέχει-καθορίζεται από μόνη της στην ηλεκτρονική καταχώρηση της Αίτησης.
Άρα, μόνον ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης πετρελαίου, δίνεται-επιστρέφεται πίσω στους αγρότες από τα πετρέλαια που απαιτούνται για καύσιμο των αντίστοιχων καλλιεργειών τους. Αυτό νοείται σήμερα ως επιστροφή πετρελαίου, δηλαδή νοείται η επιστροφή μόνον του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και όχι η επιδότηση του ίδιου του πετρελαίου κίνησης των αγροτικών τους μηχανημάτων.
5ο αίτημα. Επιδότηση μόνον των Συνδεδεμένων Ενισχύσεων, ή αλλιώς ζητούν την σύνδεση της επιδότησης με την πραγματική παραγωγή στη γεωργία και με το ζωικό κεφάλαιο στην κτηνοτροφία.
Όσοι παράγουν και είναι πραγματικοί αγρότες και κτηνοτρόφοι, μόνον αυτοί πρέπει να παίρνουν τις επιδοτήσεις. Αυτή η σύνδεση της παραγωγής με την επιδότηση λέγεται Συνδεδεμένη Ενίσχυση.
Το αίτημα των αγροτών, λοιπόν, είναι οι παραγωγοί να πληρώνονται με βάση την πραγματική τους παραγωγή, ή αλλιώς οι επιδοτήσεις τους να είναι άμεσα συνδεδεμένες με την παραγωγή.
6ο αίτημα. Συγκράτηση της ακρίβειας και καταπολέμηση της φτώχειας.
Τα εισοδήματα των αγροτών και των κτηνοτρόφων τους τα τρώει η αύξηση της ειδών καθημερινότητας και διατροφής. Η φτώχεια αυξάνεται υπερβολικά στους αγρότες, αλλά και στην μικρομεσαία τάξη. Οι άνθρωποι τρέχουν ξανά στην λαϊκή το μεσημέρι, για να μαζέψουν από τους κάδους τα προϊόντα που πετάνε οι έμποροι και οι λιανοπωλητές για να τα φάνε.
Ενώ οι ίδιοι οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι δίνουν πολύ φτηνά τα προϊόντα τους, αυτά καταλήγουν στο ράφι σε τελείως υπερβολικά μεγάλες τιμές, όπως είναι το γάλα, το ελαιόλαδο, η φέτα κ.λπ. Έτσι, ενώ οι δείκτες της Χώρας ευημερούν και η χώρα μας παίρνει επαίνους για την σύγκλιση του χρέους της, όμως στην πραγματικότητα ευημερούν μόνον οι πλούσιοι, ενώ οι φτωχοί και οι μικρομεσαίοι γίνονται φτωχότεροι.
7ο αίτημα. Η Θεσσαλία, ειδικότερα, δεν πήρε κανονικά τις αποζημιώσεις για τα αγροτικά προϊόντα, για το φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, που απώλεσε.
Δεν εξοφλήθηκαν οι αποζημιώσεις στην Θεσσαλία. Τα δάνεια τρέχουν, ρεύματα απλήρωτα, ενοίκια απλήρωτα, οι άνθρωποι δεν έχουν να φάνε γιατί δεν πήραν τις αποζημιώσεις τους.
Οι Θεσσαλοί αγρότες δεν μπορούν να διαχειριστούν τα χρέη τους. Ένα μεγάλο ποσοστό από τους αγρότες της Θεσσαλίας εγκαταλείπει την γεωργία. Για το υψηλό κόστος παραγωγής.
Οι αγρότες εκεί δεν έχουν σπίτι, έχουν ακόμη νερά κάτω από τα κρεββάτια τους, δεν έχουν να πληρώσουν φροντιστήρια στα παιδιά τους, δεν έχουν να δουλέψουν κάπου αλλού, δεν έχουν να φάνε κ.λπ.
Οι αγρότες ζητούν να μάθουν το ύψος των αποζημιώσεων που θα τους δοθούν, ώστε να προετοιμαστούν για να προμηθευτούν τα καινούργια εφόδια ενόψει της νέας καλλιεργητικής περιόδου. Δεν γνωρίζουν δηλαδή ακόμη τι να αγοράσουν σε λιπάσματα, σε σπόρους, σε άλλα εφόδια, κι επιφυλάσσονται επειδή δεν ξέρουν τι χρήματα θα τους δοθούν. Αυτά είναι τα πιο βασικά από τα αιτήματα των Αγροτών έχοντας αιχμή του δόρατος του αγώνα τους τα μπλόκα… Ακούει κανείς;
*Ο Δημήτρης Κων. Σαρρής είναι πρώην υφυπουργός, γγα, νομάρχης Ηρακλείου