“Φέρομεν εις γνώσιν των ευσεβών Χριστιανών ότι τα εγκαίνια του Ιερού Ναού του Αγίου Ενδόξου Αποστόλου Τίτου και πρώτου Ιεράρχου Κρήτης, αρχαίου Μητροπολιτικού Ναου της Νήσου, (τέως τέμενος Βεζύρ Τζαμί) τελεσθήσονται την προσεχή Κυριακήν ττρίτην (3) Μαΐου παρισταμένης ολοκλήρου της Ιεράς Συνόδου της εν Κρήτη εκκλησίας.
Εις την ιεράν ταύτην τελετήν, την από θρησκευτικής και πατριωτικής απόψεως συγκινούσαν τας καρδίας πάντων, έχομεν την πεποίθησιν ότι θέλετε παραστή απαξάπαντες προσδίδοντες εις αυτήν την προσήκουσαν μεγαλοπρέπειαν ανάλογον προς την σημασίαν του γεγονότος προς δοξολογίαν του καταξιώσαντος ημάς εν τω απείρω. Αυτού υπερ ημών ελέει εν Τριάδι υμνουμένου Θεού “ιδείν α οι πατέρες ημών επεθύμησαν ιδείν και ουκ είδον” προς τούτο δε αποστέλλομεν το πρόγραμμα της ιεράς τελετής ίνα λάβητε γνώσιν”.
Μ’ αυτά τα λόγια ο Κρήτης Τίτος Ζωγραφίδης, στις 26 Απριλίου 1925 σε επιστολή του, ενημερώνει τον ευσεβή λαό της Κρήτης για τα εγκαίνια του προαναφερόμενου πια χριστιανικού Ναού!
Ο αείμνηστος Επίσκοπος Πέτρος Τϊτος Ζωγραφίδης, υπήρξε ένας δραστήριος και δημιουργικός Ιεράρχης. Προσέφερε σε όλους τους τομείς, έχοντας στο επίκεντρό του τον Άνθρωπο, την Εκκλησία και την Πατρίδα. Η ιδιαίτερα έντονη δράση που γίνεται αισθητή μέσα από τον πρωτεύοντα ρόλο του ως Αρχιμανδρίτης (1889), ως τοποτηρητής του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο (1917-1920) και μετέπειτα ως Μητροπολίτης Κρήτης (1922-1933). Πολυμαθής, με πλούσια θεολογική μόρφωση και σπάνια φιλολογική κατάρτιση, υπήρξε Σχολάρχης της Ιεράς Σχολής του Χριστού στη Μονή Αγκαράθου (1885-1889), όντας τότε διάκονος και απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Βέβαια, ο Επίσκοπος Πέτρας Τίτος, διακρίθηκε και για την επιμονή και τη δράση του στους αγώνες του ένδοξου Έθνους μας. Υπέδειξε ιδιαίτερα αγωνιστικό ζήλο στην εκδίωξη του τουρκικού ζυγού από την Πατρίδα, αλλά και άσκησε πρωτέυοντα ρόλο στην Επανάσταση και στην οργάνωσή της στην Κρήτη. Υπό την ιεραρχική του δράση, Εκκλησία και Κλήρος επέδρασαν αποφασιστικά στους ελληνικούς αγώνες.
Η τελετή των εγκαινίων υπήρξε λαμπρή, μεγαλοπρεπής και επιβλητική, έτσι όπως θα άρμοζε στο μεγάλο αυτό θρησκευτικό εθνικό γεγονός. Η συμμετοχή των Καστρινών ήταν μεγάλη σ’ αυτό το λαμπρό πανηγύρι. Ακόμα και πολλές χιλιάδες χωρικών παρευρέθηκαν για να συνεορτάσουν. Ποτέ η πολιτεία του Ηρακλείου δεν είδε τοσο μεγάλη σύναξη, παρόμοιαι ήταν φυσικά η εορτή των εγκαινίων του Αγίου Μηνά. Ολόκληρος ο πληθυσμός των προαστίων, όπως κάτοικοι των Αρχανών, καθώς και των χωριών του τέως Δήμου Αγίου Παρασκιών, όπως και των χωριών της επαρχίας του Μαλεβιζίου, συμμετείχαν στον εορτασμό αυτό. Ακόμα και κάτοικοι της Μεσαράς, Καστελλίου Πεδιάδας που μεταφέρονταν με αυτοκίνητα εκείνης της εποχής! Το πρόγραμμα επίσημο με κάθε λεπτομέρεια, όπως μας ενημερώνουν οι πηγές της τοπικής μας ιστορίας. Ο όρθρος εψάλη από τις 6.30 έως τις 8.00 π.μ. και η μεγαλοπρεπής πομπή μετέβη στον Αγιο Τίτο. Χαρακτηριστικό είναι το κείμενο της Νέας Εφημερίδας με ημερομηνία 4.5.1925, του οποίου απόσπασμα σας μεταφέρω:
“Η παρέλασις της πομπής κατά το ορισθέν δρομολόγιον, υπήρξε κατά πάντα μεγαλοπρεπής και επιβλητική. Οι επίσκοποι Κρητης φέροντας τας χρυσοκεντήτους αρχιερατικάς αμφιέσεις των, περιεστοίχιζον τον Σεβασμ. Μητροπολίτην όστις έφερεν δια την χειρών του επί μικρού δίσκου, τα άγια λείψανα εν ω ο λοιπός κλήρος προεπορεύετο προηγουμενων των εξαπτερύγρων, των λαβάρων και της μουσικής παιανιζούσης. Μετά τον κλήρον ηκολουθησαν οι επίσημοι, έχοντες επικεφαλής τον Γεν. Διοικητήν κ. Παρίτσην, τον Νομάρχην κ. Λυδάκην και τον Δήμαρχον κ Βογιατζάκην πάντας εν επισήμω περιβολή. Εκατερωθεν της πομπής ήτο η στρατιωτική παράταξις με όλην την δύναμην του ενταύθα συντάγματος εις αξιωματικούς και οπλίτας. Εφιπποι αξιωματικοί προηγούμενοι διήνοιγον την δίοδον εις την πομπήν δια μέσου των χιλιάδων του λαού όστις είχε καταλάβη ασφυκτικώς πάσας τας οδούς δι ων θα διήρχετο η πομπή. Καθ’ όλην την διαδρομήν ετηρήθη απόλυτος τάξις παρά τον μεγάλον συνωστισμόν του πλήθους.
Ο διοικητής της χωροφυλακής κ. Σκορδούλης αυτοπροσώπως επιβλέπων εντός και εκτός του Ναού με τους αξιωματικούς του, κατώρθωσ εκαι διηνοίγησαν δίοδον εντός του ναού, εις τρόπον ώστε ο κόσμος προσήρχετο εν τάξει, ήναπτε την λαμπάδα του επροσκύνει την εικόνα και παρέμεινεν ή εξήρχετο του ναου. Με πολλήν ευγένειαν και προθυμίαν εβοήθησαν δια την τάξιν εν τω Ναώ και οι ναύται του Λιμεναρχείου μας. Οι πρόσκοποι των δύο ομάδων της πόλεως μας συνέβαλον δια της συμμετοχής των εις την μεγαλοπρέπειαν της τελετής και εις την τήρησιν της τάξεως. Κατά την πομπήν περιεστοίχιζον την κλήρον, εν τω Ναώ δε εσχημάτισαν στίχους και συνεκράτησαν τον κόσμον εις την τάξιν. Τα σπρωξίματα και αι αταξίαι που παρατηρούνται εις ταας εκκλησίας εν ημέραις γενικού εκκλησιάσματος δεν παρετηρήθησαν κατά τα χθεσινά εγκαίνια μολονότι χιλιάδες λαού εισήλθον κατά την λειτουργίαν εντός αυτού.
Από απόψεως εισπράξεων το Ταμείον του Ναου ικανοποιήθη. Ο κόσμος και ιδία ο πτωχόκοσμος εισέφερεν όσον η οικονομική του κατάστασις του επέτρεπεν.
Η Χήρα Δεληβασίλη, μήτηρ των αδελφών Δεληβασίλη, κατέθεσεν εις τον δίσκον της εκκλησίας δραχμάς 500 εδωρήσατο δε μίαν εικόνα της Αγίας Παρασκευής μετρίου μεγέθους με ολόκληρον σειράν αργυρών αφιερωμάτων, 5 οκάδας ελαίου, μιαν ολόκληρον και τρία πρόσφορα.
Ο κ. Γεώργιος Περδικάρης εδώρησεν εις την εκκλησίαν πολυτελή μεγάλον τάπητα σημαντικής αξίας, όστις ετοποθετήθη εις το Ιερόν προ της ωραίας πύλης. Και άλλοι ευσεβείς Χριστιανοί κατέθεσαν διάφορα άλλα αφιερώματα”.
Τέτοιες μέρες… στο Μεγάλο Κάστρο, στον ιερό Ναό του Αγίου Τίτου που κατακλυζόταν από πλήθος κόσμου, καστρινούς και μη, για να προσκυνήσουν την εικόνα του. Στον ιερό Ναό του Αγίου Τίτου, που την πρώτη εβδομάδα καθημερινά τελούνταν και μια αρχιερατική λειτουργία από επισκόπους της Εκκλησίας της Κρήτης.