Πρόσφατα γνώρισα τη Γιαννιώτισα συγγραφέα και αρχιτέκτονα, Ισμήνη Καρυωτάκη. Μέσα από τα τρία βιβλία της, φυσικά.
Διάβασα, τα βιβλία: «Στους δρόμους» εκδόσεις Το Ροδακιό, «Απόπειρα συνάντησης» εκδόσεις Το Ροδακιό, και το «Φυγόδικος δεν ήμουν» εκδόσεις Ποταμός. Αιτία να την αναζητήσω, ήταν η βράβευσή της το 2023 με το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για το βιβλίο της «Φυγόδικος δεν ήμουν».
Στην αρχή, πριν ξεκινήσω το διάβασμα με τσίγκλησε το επίθετό της, και γιατί ήταν ίδιο με του αυτόχειρα μεγάλου λογοτέχνη, αλλά και γιατί είχε κρητικές ρίζες. Στο βιογραφικό της που συνόδευε τις πρώτες της εκδόσεις, τελείωνε λέγοντας ότι έχει ένα γιο ακροβάτη.
Ωραίες παραινέσεις λοιπόν, για να την γνωρίσω διαβάζοντάς τη. Ηλικία δεν έγραφε, αλλά αυτό έμπαινε σε δεύτερη μοίρα, αν και συνηθίζω να διαβάζω τώρα τελευταία, σύγχρονους και της γενιάς μου Έλληνες και ξένους συγγραφείς.
Το πρώτο βιβλίο που διάβασα ήταν και το καλύτερο. Το βιβλίο «Στους δρόμους» έπρεπε να είχε βραβευτεί κατά μια δεκαετία νωρίτερα.
Το βιβλίο «Φυγόδικος δεν ήμουν» αν και πραγματεύεται την ίδια ιστορία, ίσως να εξηγεί γιατί γράφτηκαν και τα δύο.
Ο αγαπημένος ήρωας, εραστής και μετέπειτα σύζυγος της ηρωίδας, ο Σείριος στο πρώτο βιβλίο και ο Σπήλιος στο δεύτερο, έβαλε να ορκιστεί την ηρωίδα Εριφύλη και μετέπειτα συγγραφέα, ότι θα έγραφε την ιστορία τους. Ίσως αν και νέος, να συναισθανόταν το χαμό του.
Ολοπόρφυρος στα πολιτικά φρονήματα ο Σπήλιος, με φυλακίσεις και βασανιστήρια στο ενεργητικό του, σαγηνεύει τη νεαρή Εριφύλη από οικογένεια συντηρητική και βασιλόφρονα, και μαζί περνάνε λαθραία τα σύνορα και ζουν στο Παρίσι. Ζούνε κλέβοντας τροφή και βιβλία, και τα δύο απαραίτητα για να επιβιώσουν.
Ο Σπήλιος είχε αποφυλακιστεί λόγω ανηκέστου βλάβης υγείας, με πρόβλημα στο μυοκάρδιο.
Στο πρώτο βιβλίο, το οποίο ξεχώρισα κι εγώ, ο τότε εκδότης έπεισε την Ισμήνη Καρυωτάκη τη συγγραφέα, να αποκαλύψει στο τέλος με ένα συνοδευτικό κείμενο τα πραγματικά πρόσωπα του βιβλίου, καθώς επρόκειτο για αληθινή ιστορία, και είχε ήδη γίνει αναφορά σε άρθρο στην εφημερίδα των συντακτών για τα ντοκουμέντα, τα πρόσωπα και τα πράγματα εκείνης της εποχής.
Ο άνδρας της Ισμήνης, ο Καρυωτάκης από το Ηράκλειο με πατέρα και αδελφή μεγαλοδικηγόρους και μητέρα η οποία είχε τελειώσει τη Γαλλική Σχολή, διώχτηκε από το καθεστώς ως αριστερός.
Πέθανε τελικά στο τρίτο επεισόδιο εμφράγματος μυοκαρδίου που έπαθε, έχοντας γυρίσει στην Αθήνα και πάνω που είχε τελειώσει την μετάφραση ενός υπό έκδοση στα ελληνικά γαλλικού βιβλίου. Είχαν αποκτήσει με την Ισμήνη ένα γιο.
Η Ισμήνη Καρυωτάκη μετέφερε ιδανικά στη λογοτεχνία μια πραγματική ιστορία που συγκινεί, διδάσκει, και είναι άξια όλων των τιμών που της δόθηκαν, για μένα ίσως καθυστερημένα.
Ο Αριστείδης Αρχοντάκης είναι συγγραφέας – φυσικός