Δεν υπάρχει χωριό για χωριό, που να μην έχει τη γιορτή του. Καλούν ντόπιους και παραθεριστές να γευτούν τα προϊόντα τους, να ξεφαντώσουν, με το αζημίωτο. Ίσως έχει γίνει μόδα, που τείνει να γίνει παράδοση.
Αν και τα χρόνια μου δεν έχουν προχωρήσει τόσο, ωστόσο έχω μνήμες από πανηγύρια σε χωριά, που γιόρταζαν κατά παράδοση τότε τους Αγίους τους. Γίνονταν το ίδιο ξακουστά γλέντια, τα σπίτια άνοιγαν τις πόρτες κι έκαναν το τραπέζι αφιλοκερδώς, για χάρη του Αγίου, στους επισκέπτες απ’ τα γύρω χωριά, που κι αυτοί επιφυλάσσονταν σαν έρθει η σειρά τους να ανταποδώσουν.
Τώρα δεν έχει Αγίους η γιορτή, γιορτάζεται το «Άγιο καλιτσούνι», η «Άγια Σφακιανή πίτα», το «Άγιο μπουρέκι», κι ό,τι μπορεί να επινοήσει η φαντασία των συλλόγων. Όλα στο βωμό του κέρδους.
Αυτό βέβαια ξεφεύγει, κατά τη γνώμη μου, απ’ την παράδοση και την πολυδιαφημισμένη φιλοξενία που ορίζει σα δεις ξένο κάτι να τον φιλέψεις όσο φτωχός και να ‘σαι. Ένα φρέσκο σύκο, ένα τσαμπί σταφύλι, έτσι γινόταν από ανθρώπους περήφανους, που παρά τη φτώχεια τους κρατούσαν άξια τις παραδόσεις, τιμώντας έτσι την ιστορία του τόπου τους.
* Ο κ. Αριστείδης Γ. Αρχοντάκης είναι φυσικός-συγγραφέας.