Τίποτε δεν μας κακοχαρακτηρίζει περισσότερο στα μάτια των τουριστών από τα σκουπίδια μας. Παντού πεταμένα στη φύση, φύρδην μίγδην στους δρόμους και σε κάδους που υπερχειλίζουν, σε παράνομες χωματερές και στην τόσο υπέροχη θάλασσα. Εικόνες τριτοκοσμικές. Υπάρχουν όμως μέρη στην Ελλάδα όπου γίνεται ολιστική διαχείριση και μηδενισμός των προς ταφή στερεών αποβλήτων: σε ξενοδοχεία!
Ο νόμος 4819 /2021 επέβαλε από την 1/1/2023, ειδικά για τα ξενοδοχεία άνω των 100 κλινών, την εφαρμογή του συστήματος «Πληρώνω-όσο-Πετάω» στα δημοτικά τέλη καθαριότητας. Αντί, δηλαδή, να χρεώνονται τα ξενοδοχεία με βάση την επιφάνεια των κτηρίων τους, όπως γίνεται σε όλες τις άλλες επιχειρήσεις, να χρεώνονται με βάση τις ποσότητες των λεγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων.
Κι ενώ οι Δήμοι της χώρας υποχρεούνταν να προετοιμαστούν άμεσα ήδη από την ψήφιση του νόμου το 2021, η συντριπτική πλειοψηφία δεν έπραξε τίποτε. Αντιθέτως, πολλά ξενοδοχεία συμμορφώθηκαν.
Σε μελέτη που διενεργήσαμε μεταξύ ξενοδοχείων εδώ στο Λασίθι, βρήκαμε επιχειρήσεις που μετρούσαν ενδελεχώς για χρόνια, είχαν ηλεκτρονικές ζυγαριές στις κουζίνες για τη μέτρηση των τροφικών αποβλήτων σε πραγματικό χρόνο, κι έκαναν διαλογή στην πηγή σε πάνω από 20 διαφορετικά ρεύματα αποβλήτων.
Στη συνέχεια, με ιδιωτικές εταιρείες διαχείρισης και μεταφορών, εξειδικευμένες η καθεμία σε συγκεκριμένα ρεύματα υλικών, κατέληγαν προς επεξεργασία στα κατάλληλα εργοστάσια, πολλά από τα οποία βρίσκονται στην Κρήτη.
Ο Δήμος παραλάμβανε μόνον ένα μικρό κλάσμα, ούτε 10% κατά βάρος, που αφορούσε τα λεγόμενα υπολείμματα, δηλαδή τα βρόμικα ή/και μολυσμένα. Με τον τρόπο αυτό είχαν τεθεί οι βάσεις για να ανατραπεί η τριτοκοσμική εικόνα της χώρας.
Η μελέτη παραδόθηκε προς ενημέρωση και ως βοήθεια στον Δήμο Αγ. Νικολάου με σκοπό να εξηγηθεί επακριβώς η εφαρμογή του «Πληρώνω-όσο-Πετάω». Σε κάθε περίπτωση ήταν νομική υποχρέωση του Δήμου η συμμόρφωσή του από καιρό, προς όφελος όλων.
Αφενός, ο Δήμος θα εξοικονομούσε εκατομμύρια από τα καύσιμα των απορριμματοφόρων, τους μισθούς υπαλλήλων και από τα τέλη ταφής στους ΧΥΤΑ, ενώ αφετέρου τα ξενοδοχεία θα εξοικονομούσαν αρκετά από τα τέλη για να δύνανται να πληρώνουν τις ιδιωτικές εταιρείες διαχείρισης και μεταφορών.
Δυστυχώς, όμως, με αιτιολογίες όπως αυτή του «αν βάλω τέτοιο σύστημα, οι πολίτες θα τα πετάνε στα ρυάκια», το δημοτικό συμβούλιο ψήφισε μια παρά το νόμο χρέωση δημοτικών τελών με βάση την επιφάνεια των ξενοδοχείων, σαν να μην υπήρχε αντίθετη και ρητή απαγορευτική διάταξη νόμου.
Και σαν να μην έφθανε αυτό ψηφίστηκε επιπλέον αύξηση των συντελεστών για όλους τους δημότες, με καθαρά εισπρακτική λογική, ενώ στην πραγματικότητα χιλιάδες τόνοι αποβλήτων από τα ξενοδοχεία εκτρέπονται ήδη από ταφή.
Εν κατακλείδι, αν εφαρμόζαμε τους νόμους που ψηφίζουμε, η χώρα μας δεν θα είχε την τριτοκοσμική εικόνα που βλέπουν οι τουρίστες και όλοι εμείς οι δημότες. Και, προφανώς, δεν αναφέρομαι μόνο στην καθαριότητα. Αλλά ειδικά στην καθαριότητα έχουμε μεγάλους παραγωγούς, τα ξενοδοχεία, που βρίσκονται ήδη στην κορυφή του κόσμου.
Και αντί να υιοθετούμε τις πρακτικές τους και να εφαρμόζουμε τους νόμους, εκλέγουμε δημοτικά συμβούλια που τους αγνοούν κυνικά και συνεχίζουν τις καταδικασμένες πρακτικές του παρελθόντος. Μήπως είχε δίκιο εκείνος ο δημοτικός σύμβουλος που είπε «ο πολίτης δεν έχει την παιδεία για να εφαρμόσει τον νόμο;». Θέλω να πιστεύω πως είχε άδικο και πως ο πολίτης θα του το αποδείξει.
Ο Φώτης Κοκοτός είναι μηχανικός περιβάλλοντος, μέλος Δ.Σ. του ΣΕΤΕ και του Συνδέσμου Ξενοδόχων Λασιθίου