Η Κρήτη θα είναι η πρώτη περιφέρεια της χώρας στην οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί μεγάλη Άσκηση Σεισμού με την επωνυμία «Μίνωας 2024» άσκηση, που θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Απρίλιο στην Κρήτη, αναμένεται να αποτελέσει τη βάση για τη διενέργεια ασκήσεων αντιμετώπισης σεισμού σε όλη τη χώρα.
«Είναι μια άσκηση πεδίου πλήρους ανάπτυξης, δηλαδή σε όλη την Κρήτη, είναι η μεγαλύτερη που σχεδιάζεται να αναπτυχθεί στον ελληνικό χώρο και ουσιαστικά πρόκειται για την αντιμετώπιση και τη διαχείριση του σεισμικού κινδύνου και όλων των συνοδών φαινομένων τα οποία προκύπτουν απ’ το σεισμικό κίνδυνο».
Πιο συγκεκριμένα, επιχειρείται να ασκηθούν όλοι οι συμμετέχοντες, να ελέγξουν τα σχέδια, να εκπαιδεύσουν ομάδες πληθυσμού και κυρίως κρίσιμες ομάδες όπως οι μαθητές και οι καθηγητές και να εξελιχθεί η άσκηση μέσα από συγκεκριμένα επεισόδια τα οποία θα αναπτυχθούν σε όλη την Κρήτη.
Η άσκηση αποφασίστηκε σε περίοδο ηρεμίας με μοναδικό κριτήριο την πρόληψη και σε δεύτερη φάση τη διαπίστωση και καταγραφή των δυνατών και αδύνατων σημείων, ώστε η Κρήτη να καταστεί μια περιοχή ανθεκτική στον σεισμικό κίνδυνο.
Περίπου 2.000 μηχανικοί εκπαιδεύονται ήδη για την ανάληψη του έργου του προσεισμικού ελέγχου σε όλα τα δημόσια κτίρια, με προτεραιότητα σε σχολεία και νοσοκομεία, διαδικασία που θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε διάστημα ενός έτους. Επόμενος στόχος είναι ο έλεγχος και των ιδιωτικών κτιρίων.
Είναι γνωστό ότι σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, ο Εγκέλαδος (δηλαδή αυτός που θορυβεί, «κελαηδεί» εντός της γης) είναι ένας εκ των Γιγάντων, γιος του Τάρταρου και της Γης, που τους γέννησε για να εκδικηθεί τους γιους της Τιτάνες.
Στη γιγαντομαχία ο Εγκέλαδος ήταν αντίπαλος της Αθηνάς που τον εξουδετέρωσε, τον κατεδίωξε και σκέπασε με το νησί της Σικελίας.
Σύμφωνα με τους αρχαίους μυθιστοριογράφους, ο καταπλακωμένος γίγαντας προσπαθεί να ξεφύγει από το βάρος του και όταν ξυπνάει σείει από καιρού εις καιρό το έδαφος όχι μόνο στη Σικελία, αλλά και σε άλλες περιοχές του Κόσμου, θυμίζοντας μας όμως την παρουσία του και την υποχρέωσή μας να είμαστε πάντα έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τα μελλοντικά του ξυπνήματα που μπορεί να είναι άκρως επικίνδυνα.
Η ετοιμότητα του πληθυσμού θεωρείται απαραίτητη.
Είναι αναγκαίο να εξοικειωθούν οι υπάλληλοι, το προσωπικό, οι ομάδες έκτακτης ανάγκης, οι συναρμόδιοι φορείς, αλλά και το κοινό, στην αντιμετώπιση ενός πραγματικού σεισμού και να συνειδητοποιήσουν τις απαιτούμενες συντονισμένες ενέργειες επέμβασης που προβλέπονται από το Σχέδιο «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ – ΣΕΙΣΜΟΙ» έχει καταστήσει επιτακτική την ανάγκη να μελετηθεί και να σχεδιαστεί και να οργανώνεται, κατά καιρούς και να πραγματοποιούνται «Άσκήσεις Ετοιμότητας Αντισεισμικής Προστασίας».
Την ευθύνη της προετοιμασίας, της οργάνωσης και της εκτέλεσης της ασκήσεως έχει η Περιφέρεια με επιτελική ομάδα:
- Τον ειδικό σύμβουλο σε θέματα Πολιτικής Προστασίας
- Τον προϊστάμενο του Γραφείου Πολιτικής Προστασία.
- Τον Τομέα Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (Τ.Α.Σ.Π.).
Για τη διεξαγωγή της άσκησης να οργανωθεί πλήρως το Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας και θα στελεχωθεί σύμφωνα με τις προβλέψεις του Σχεδίου «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ».
Κρίνεται απαραίτητη μία γενική αναφορά στο σενάριο και στη διεξαγωγή της Ασκήσεως, προκειμένου να συνειδητοποιήσουμε το περιβάλλον ενός έντονου σεισμικού φαινομένου με δυσμενείς συνέπειες από καταρρεύσεις κτιρίων – τραυματισμούς, αποκλεισμούς, εγκλωβισμούς, που το γνώριμο δομημένο περιβάλλον του Ηρακλείου μας μάς παρέχει λόγω:
1) Των παλαιών πετρόκτιστων κτισμάτων στο χώρο της εντός τειχών πόλεως.
2) Των στενών και δαιδαλώδους μορφής δρομολογίων που υπάρχουν στο κέντρο της πόλεως.
3) Της άναρχης αυθαιρέτου δόμησης, που υφίσταται στην περιαστική περίμετρο της πόλεως και της αδυναμίας καθορισμού βαθμού επικινδυνότητας, αφού δεν γνωρίζουμε τον βαθμό εφαρμογής του Εθνικού Αντισεισμικού Κανονισμού.
4) Της έλλειψης ανοικτών χώρων, όπου μπορεί να καταφύγει ο πληθυσμός και να του παρασχεθούν οι απαραίτητες φροντίδες πρόνοιας και υγείας.
5) Του εντόνου κυκλοφοριακού προβλήματος που αντιμετωπίζει σήμερα το Ηράκλειο.
6) Της συγκέντρωσης στον κεντρικό πολεοδομικό ιστό της πόλεως του συνόλου σχεδόν των υπηρεσιών και φορέων που καλούνται να επωμισθούν το βάρος της αντιμετώπισης τόσων έντονων και δύσκολων καταστάσεων, όπως είναι οι συνέπειες ενός ισχυρού σεισμού, αλλά και της αδυναμίας εξευρέσεως κατάλληλων χώρων διασποράς από όπου θα συνεχίσουν το έργο τους για το συντονισμό όλων των εμπλεκομένων φορέων & υπηρεσιών.
Για τους παραπάνω λόγους, καθίσταται πιο επίκαιρη από ποτέ η απόλυτα τεκμηριωμένη πρόταση της ΝΑΗ (2003-2006) για ανέγερση ενός σύγχρονου Διοικητικού Μεγάρου στην θέση Σκαλάνι, με αντισεισμική θεμελίωση (με εφέδρανα) σε οικόπεδο 25 στρεμμάτων που παραχωρήθηκε δωρεάν, τότε, από το Υπουργείο Γεωργίας στη ΝΑΗ, για τον σκοπό αυτό. Με την ανέγερση του νέου αυτού Διοικητηρίου αφενός θα συγκεντρωθούν οι διάσπαρτες Υπηρεσίες της Περιφέρειας αλλά το κυριότερο θα συστεγαστούν εκεί, σε ένα πολυτελές αλλά και απόλυτα αντισεισμικό κτίριο, έξω από τον ιστό της πόλης, όλες οι υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας (Πυροσβεστική, Διασώστες, Ερυθρός Σταυρός Ασθενοφόρα κ.λπ) ώστε αφού είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε με τους σεισμούς να υπάρχει δυνατότητα άμεσης επέμβασης των δυνάμεων διάσωσης για την διάσωση του πληθυσμού,ενώ τώρα αν, ο μοί γένοιτο, συμβεί στην πυκνοκατοικημένη πόλη ένας σεισμός πάνω από 6 ρίχτερ, οι στενοί δρόμοι της παλαιάς πόλης θα μπλοκαριστούν, από τα προϊόντα των καταρρεύσεων και θα εμποδίζουν την διέλευση πυροσβεστικών οχημάτων ασθενοφόρων κ.λπ. με όλες τις αυτονόητα τραγικές συνέπειες… και τότε ποιός θα σώσει ποιόν;
* Ο Δημήτρης Κ. Σαρρής είναι τ. υφυπουργός, ΓΓΑ, νομάρχης Ηρακλείου