Οι εκδόσεις Ίκαρος μας προσφέρουν ένα πραγματικά σημαντικό αντιρατσιστικό βιβλίο που απέσπασε τα βραβεία Pulitzer 2020 και Kirkus Prize 2019, βρέθηκε στη μακρά λίστα του US National Book Award 2019 και διακρίθηκε ως ένα από τα δέκα σημαντικότερα μυθιστορήματα της δεκαετίας σύμφωνα με το περιοδικό Time.
Ο μαύρος συγγραφέας Κόλσον Γουάιτχεντ εμπνεύστηκε την πλοκή από την αληθινή ιστορία του Σχολείου Αρρένων Ντόζιερ στο Μαριάννα της Φλόριντα που διάβασε σε εφημερίδα το 2014.
Στο συγκεκριμένο ίδρυμα που λειτούργησε από το 1900 έως το 2011 βρήκαν τραγικό θάνατο περισσότερα από 100 αγόρια ηλικίας από 6 έως 18 ετών. Στο εξαιρετικό αυτό πεζογράφημα, ο έφηβος Έλγουντ Κέρτις είναι ένας μαύρος έφηβος που ζει στο Ταλαχάσι της Φλόριντα στις αρχές της δεκαετίας του 1960.
Οι γονείς του τον έχουν εγκαταλείψει όταν ήταν έξι χρόνων και επομένως τον αναθρέφει η γιαγιά του που εργάζεται σε ξενοδοχείο ως καθαρίστρια και η οποία έχει ως μότο πως η σκληρή δουλειά μπορεί να σε βοηθήσει να ξεφύγεις από τους στραβούς δρόμους της ζωής.
Ο Έλγουντ είναι έξυπνος, αγαπάει τη γνώση και φιλοδοξεί να πάει στο πανεπιστήμιο. Εργατικός, αξιόπιστος, τίμιος και σταθερός, δουλεύει μετά το σχολείο σε κατάστημα με είδη καπνού.
Χαρακτηρίζεται για τον έντονο ιδεαλισμό του και έχει πάθος για τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Κι όμως τη μέρα που θέλει να μεταβεί στο Κολέγιο για να πραγματοποιήσει την εγγραφή του σ’ αυτό, κάνει οτοστόπ σε ένα κλεμμένο αυτοκίνητο, πράγμα που θα τον οδηγήσει ύστερα από μία δίκη κακοδικίας στο αναμορφωτήριο Νίκελ.
Εκεί, οι αξιωματούχοι, κλέβοντας τρόφιμα και προμήθειες, μετατρέπουν το σωφρονιστικό σύστημα σε μία μηχανή κέρδους ενώ οι τρόφιμοι προσφέρουν κάθε είδους χειρωνακτική εργασία. Η μόρφωση είναι υποτυπώδης, οι επόπτες κακοποιούν σωματικά και σεξουαλικά τους μαθητές και το φρικτότερο όλων, όποιος αντιστέκεται μπορεί να δολοφονηθεί.
Φυσικά οι μαύροι μαθητές έχουν χειρότερη μεταχείριση από τους λευκούς, κοιμούνται, προαυλίζονται και σιτίζονται σε διαφορετικούς χώρους και δέχονται κάθε είδους ταπείνωση σχετικά με το χρώμα του δέρματός τους.
Σ’ αυτό το εργοστάσιο παραγωγής πόνου τα αγόρια καταστρέφονται ενώ ο άθλιος ιδρυματισμός στρεβλώνει τον καθένα με τέτοιο τρόπο ώστε στον ελεύθερο κόσμο είναι πλέον αδύνατον να είσαι ένας κανονικός άνθρωπος. Ναρκωτικά, αλκοολισμός, ψυχολογικά προβλήματα και εγκληματικότητα είναι μία συνηθισμένη κατάληξη. Λίγοι ξεφεύγουν.
Θα αντέξει ο Έλγουντ, έχοντας ως στήριγμα την χαρισματική φωνή του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που ηχεί συνεχώς στα αυτιά του, προσφέροντάς του ελπίδα και αξιοπρέπεια; “Ρίξτε μας στη φυλακή, και θα σας αγαπάμε και πάλι…Αλλά να είστε βέβαιοι ότι θα σας εξαντλήσουμε με την ικανότητά μας να υποφέρουμε, και κάποια μέρα θα κερδίσουμε την ελευθερία μας”.
Ο αρκετά κυνικότερος κολλητός του Τέρνερ, τον θεωρεί αφελή διότι ο ίδιος πιστεύει πως ακόμη κι αν αλλάξεις τον νόμο, δεν μπορείς να αλλάξεις το πώς φέρονται οι άνθρωποι μεταξύ τους. Τελικά ποια απ’ τις δύο οπτικές βοηθά περισσότερο σε έναν αγώνα επιβίωσης;
Η ίδια η κατάληξη της ιστορίας, που παίζει χρονικά με το παρελθόν και το σύγχρονο παρόν, θα δώσει την απάντηση στον αναγνώστη.
Ένα σκληρό ανάγνωσμα για την ιστορία της βίας στην Αμερική.