Είδα κάπου πρόσφατα ένα σύνθημα γραμμένο σε τοίχο και μου τράβηξε την προσοχή:
«Ο πλούσιος πρόσφυγας λέγεται επενδυτής. Ο φτωχός πρόσφυγας λέγεται λαθρομετανάστης». Οι τοίχοι, βλέπετε, λένε πάντα την αλήθεια..!
Όταν πριν από λίγα χρόνια, περνούσε τα ελληνικά σύνορα ο πρώτος πρόσφυγας, προερχόμενος από την εμπόλεμη ζώνη της Συρίας, δεν φανταζόταν ίσως κανένας μας, την διάρκεια, την έκταση, αλλά κυρίως της ένταση του προβλήματος που μόλις είχε αρχίσει τότε να διαφαίνεται!
Σήμερα, λίγα μόλις χρόνια μετά, η κατάσταση τείνει να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Η Ελλάδα έχει υποδεχθεί φέτος 45.600 άτομα. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων από τις χώρες της Μεσογείου, αλλά και από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Μόνο μέσα στον Σεπτέμβριο οι αφίξεις των προσφύγων δια μέσου θαλάσσης ξεπέρασαν τις 10.200 άτομα. Από αυτούς, οι 4800 και πλέον πρόσφυγες έφτασαν μόνο στη Λέσβο.
Το 2015, το 75% των προσφύγων που περνούσαν τα σύνορα της χώρας μας ήταν Σύριοι που εγκατέλειπαν απεγνωσμένα τον τόπο τους για να γλιτώσουν από τη φρίκη του πολέμου. Σήμερα όμως, ένα μεγάλο ποσοστό εισερχομένων, που σύμφωνα με τον πρωθυπουργό ανέρχεται στο επίπεδο του 50%, είναι Αφγανοί και Πακιστανοί, που καταφθάνουν μέσω οργανωμένων κυκλωμάτων διακινητών, αλλά και μετανάστες από την Υποσαχάρια Αφρική, από τη Σομαλία, το Κονγκό και από άλλες γειτονικές χώρες.
Η Αξιωματική Αντιπολίτευση από την άλλη πλευρά υποστηρίζει ότι, η κυβέρνηση διεξάγει εκστρατεία ευθείας παραπληροφόρησης για το προσφυγικό, προκειμένου να μετατρέψει το πρόβλημα, από προσφυγικό σε μεταναστευτικό.
Υπάρχει όμως διαφορά ανάμεσα στις δύο αυτές έννοιες και γι αυτό γίνεται και ο θόρυβος.
Οι πρόσφυγες φεύγουν από τη χώρα τους επειδή διώκονται, ενώ οι μετανάστες φεύγουν οικειοθελώς. Αυτό όμως είναι η θεωρία, γιατί στην πράξη, τα κράτη είναι ελεύθερα να δηλώσουν ότι δεν δέχονται κανέναν μετανάστη, με εξαίρεση αυτούς που βρίσκονται ήδη στη χώρα.
Απεναντίας, δεν είναι δικαίωμά τους να πουν ότι δεν δέχονται πρόσφυγες που δικαιούνται άσυλο, καθώς αυτό παραβιάζει την συνθήκη της Γενεύης και το Ευρωπαϊκό δίκαιο.
Το αίτημα όμως για άσυλο είναι πάντα ατομικό. Αν κάποιος ζητήσει άσυλο, δεν σημαίνει ότι είναι κατ’ ανάγκη πρόσφυγας, ούτε μετανάστης. Μπορεί για παράδειγμα, να διώκεται για τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Ποιός είναι όμως αυτός που θα ορίσει το προφίλ του;
Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι, κανένας από τους δύο(πρόσφυγας ή μετανάστης) δεν μπορεί να θεωρείται ευνοημένος, αλλά αντίθετα και οι δύο έχουν ανάγκη ανθρώπινης μεταχείρισης. Είναι και οι δύο άνθρωποι που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους, αναζητώντας μόνο ένα πράγμα: Ασφάλεια!
Το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό ζήτημα, αναδεικνύεται ως μείζον πολυσύνθετο πρόβλημα, τόσο για τη χώρα μας όσο και για τη Γηραιά Ήπειρο. Οι διαστάσεις που έχει λάβει κατά το διάστημα των τελευταίων 5 μηνών, βρήκε απροετοίμαστη την ελληνική κυβέρνηση, αλλά και την απρόθυμη Ευρώπη να ασχοληθεί επιτέλους σοβαρά και ουσιαστικά με το μέγιστο αυτό πρόβλημα που την αφορά άμεσα.
Στην ευρύτερη περιοχή μας παίζεται δυστυχώς ένα άθλιο και βρόμικο γεωπολιτικό παιχνίδι, με βασικούς πρωταγωνιστές τους «συνήθεις ύποπτους» που μας είναι γνωστοί ως «μεγάλες δυνάμεις», οι οποίες επιδιώκουν και προσβλέπουν σε οικονομικά και γεωστρατηγικά οφέλη, αλλά και την Τουρκία του «Σουλτάνου» Ερντογάν, που είναι σε θέση, απ’ ότι φαίνεται, να εκβιάζει, να απειλεί και να απαιτεί από όσους βρίσκονται στην ανάγκη της, κατέχοντας έναν βασικό ρόλο ρυθμιστή στην διακίνηση των προσφύγων και των μεταναστών, από την Ασία και την Αφρική προς τις ευρωπαϊκές χώρες.
Στη γειτονική χώρα βρίσκονται σήμερα περίπου 4 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία, αλλά και ένας ανεκτίμητος αριθμός μεταναστών από την Ασία και την Αφρική.
Όμως, το άθλιο αυτό παιχνίδι στρατηγικών συμφερόντων και γεωπολιτικών επιδιώξεων, παίζεται στις πλάτες δυστυχισμένων και ταλαιπωρημένων ανθρώπων, αλλά και των κατοίκων των περιοχών που σηκώνουν μέχρι σήμερα το δυσβάσταχτο βάρος της «υποδοχής».
Θα πρέπει επιτέλους η Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβει τις ευθύνες της, ώστε να υπάρξουν κυρώσεις για τις ευρωπαϊκές χώρες που αρνούνται να μετέχουν στην δίκαιη κατανομή των προσφύγων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν είναι σωστό, αλλά ούτε και δίκαιο, να μετατίθεται ολόκληρο το βάρος της φιλοξενίας των προσφύγων, αποκλειστικά και μόνο στα κράτη που αποτελούν τα ευρωπαϊκά σύνορα.
Στην Ελλάδα θα πρέπει να επιχειρηθεί άμεσα η χάραξη ενός εθνικού στρατηγικού σχεδίου αντιμετώπισης του μεταναστευτικού προβλήματος συνολικά, με την μέγιστη δυνατή συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων του τόπου και με σκοπό την διεθνοποίησή του.
Για να μπορέσει όμως η κυβέρνηση να ηγηθεί μιας τέτοιας εθνικής προσπάθειας, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα η ίδια να φροντίσει να κατευνάσει τις εθνικιστικές «κραυγές» που «αναδύονται» με κάθε ευκαιρία που τους δίνεται, από την ακροδεξιά πτέρυγα της παράταξης, δυναμιτίζοντας έτσι το ήδη εύθραυστο πολιτικό σκηνικό.
Αποκτά ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι, οι παραληρηματικές αυτές «κραυγές» «εκτοξεύονται» δημόσια και με παρρησία, από πρωτοκλασάτους υπουργούς της παρούσας κυβέρνησης, που διατηρούν, ως φαίνεται, το «προνόμιο» της διαφοροποίησης από την επίσημη κυβερνητική γραμμή, σε ένα θέμα μείζονος σημασίας όπως αυτό, προτάσσοντας την δική τους ιδεολογική ξενοφοβική εμμονή, που δεν αναγνωρίζει μετανάστες και πρόσφυγες, παρά μονάχα «λαθρομετανάστες»!
Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ότι μέχρι το 2050 θα έχουν εγκαταλείψει τον τόπο τους τουλάχιστον 150 εκατομμύρια άνθρωποι λόγω της κλιματικής αλλαγής. Έτσι, το επόμενο μεγάλο κύμα ανθρώπων που θα μετακινηθούν μαζικά θα συγκροτήσει τους «κλιματικούς μετανάστες». Εκείνοι θα αποτελέσουν την επόμενη μεγάλη γενιά μεταναστών!
Όταν μετά από 30 χρόνια, η θερμοκρασία στην Αφρική γίνει ανυπόφορη, οι άνθρωποι που θα εγκαταλείπουν τότε τη Μαύρη Ήπειρο, πως θα λέγονται άραγε; Πρόσφυγες ή μετανάστες;
Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μία τεράστια ανθρωπιστική κρίση, την οποία όμως πρέπει να αντιμετωπίσει σε συνεργασία με την ΕΕ και τους συμμάχους της, με σοβαρότητα, υπομονή, σύνεση, ψυχραιμία και πάνω από όλα με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο βραβευμένος φωτογράφος του πρακτορείου Reuters με το βραβείο Πούλιτζερ για την κάλυψη του προσφυγικού στην Ελλάδα, αείμνηστος Γιάννης Μπεχράκης, έχει δηλώσει: «Σκέφτομαι πολλές φορές ότι χρειάζεται μια κρίση για να δούμε αν υπάρχει ανθρωπιά γύρω μας. Μια τέτοια κατάσταση βοηθά να εμφανιστούν η ανθρωπιά αλλά και η ελπίδα!».