Κάποια πράγματα είναι αλήθεια δυσνόητα σε τούτο τον τόπο. Ίσως βέβαια να συμβαίνουν και αλλού σε δεδομένη στιγμή, αλλά εδώ συνεχίζονται ακάθεκτα. Αναφέρομαι στο μεγάλο και δραματικό πρόβλημα της ανεργίας, από την μια μεριά και την αδυναμία εύρεσης εργατικών χεριών που πλήττει πολλές επιχειρήσεις, από την άλλη. Στη χώρα μας, τα ποσοστά ανεργίας για την ώρα κυμαίνονται περί το 10%, περίπου, ένα ποσοστό λίγο μεγαλύτερο από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Έχουν γίνει περί αυτού αναλύσεις, στατιστικές, εκτιμήσεις, έχουν γραφτεί σχετικά κείμενα και άρθρα, αλλά η κατάσταση συνεχίζεται ακάθεκτη. Κι’ αυτό γιατί ενώ κάποιο ποσοστό των ανέργων θα μπορούσε να εργασθεί και προσφέρει στον εαυτό του, στην οικογένειά του και στο γενικότερο σύνολο, εν τούτοις αρνείται να το πράξει.
Κάποιοι από αυτούς, διατείνονται ότι έχουν περισσότερα προσόντα απ’ όσα απαιτούνται για την συγκεκριμένη θέση που βρήκαν να εργασθούν, ενώ αντίθετα το βιογραφικό σημείωμα μερικών άλλων υπολείπεται του απαιτούμενου. Το βιώσαμε ως πολιτεία και στον δικό μας επιπλέον περίγυρο, στο χώρο της Κρήτης, με τις πολλές ξενοδοχειακές και τουριστικές επιχειρήσεις οι οποίες τα τελευταία χρόνια αναζητούν εναγωνίως εργαζόμενους σε διάφορες θέσεις.
Τα γεγονότα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η εκπαιδευτική διαδικασία της χώρας, το σύστημα επιμόρφωσης των νέων και τα προσόντα τους, σε τελική ανάλυση, δεν συμβαδίζουν με τις απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) καταγράφει στην Ελλάδα τους περισσότερους εργαζομένους με υψηλές δεξιότητες, αλλά ταυτόχρονα πολλούς που δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις ή τις συγκεκριμένες δεξιότητες που αναζητεί η αγορά. Και το χειρότερο απ’ όλα, είναι η διαπίστωση ότι ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων απασχολείται σε άλλο αντικείμενο από εκείνο στο οποίο σπούδασε τα προηγούμενα χρόνια!
Τα τελευταία χρόνια των μνημονίων, είδαμε σωρεία νέων ανθρώπων με πλούσιο και ζηλευτό βιογραφικό σημείωμα, το οποίο απέκτησαν και διαμόρφωσαν εδώ, να προτιμούν την απασχόληση σε άλλες χώρες για τους γνωστούς λόγους οι οποίοι έχουν αναλυθεί κατά κόρον σε όλον τον Τύπο.
Ταυτόχρονα, πριν λίγο καιρό ακούσαμε από υπεύθυνα κυβερνητικά χείλη ότι θα προβούμε σε εισαγωγή εργατικών χεριών για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από την γειτονική μας Αίγυπτο για να εργαστούν στη συλλογή της ελιάς. Πρόσφατα ότι έρχονται άνεργοι από τα βόρεια διαμερίσματα της χώρας γι’ αυτόν σκοπό και τόσα άλλα. Είναι προφανές ότι κάπου παραπαίει το όλο σύστημα.
Κάποια αναντιστοιχία υφίσταται μεταξύ των προσόντων των εργαζόμενων, των ικανοτήτων τους και των απαιτήσεων της αγοράς ειδικά σε συγκεκριμένους τομείς, παράγοντες που εκτινάσσουν το ποσοστό της ανεργίας με όλα τα συναφή. Για να το πούμε απλούστερα, έχουμε μεγάλη μάζα πολιτών με περισσότερα προσόντα απ’ όσα απαιτούνται για συνήθεις εργασίες και ταυτόχρονα πολλούς με ολιγότερα.
Οι παλιότεροι γνωρίζουν και οι νεότεροι σίγουρα θα έχουν ακουστά για ‘Μικρό Πολυτεχνείο’, ΚΑΤΕ, ΤΕΙ, και αναρίθμητα άλλα ονόματα, από τα οποία αποφοιτούσαν νέοι οι οποίοι εύρισκαν σχετικά εύκολα εργασία. Η κατάργηση όλων αυτών, με ‘ένα νόμο και ένα άρθρο’, ή εν μια νυκτί, οδήγησε σε περίεργες επαγγελματικές αναντιστοιχίες οι οποίες ήδη άρχισαν να εμφανίζονται στο προσκήνιο.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, από το χώρο της υγείας, είναι οι σχολές της Νοσηλευτικής. Αίφνης, κάποια χρόνια πριν, οι σχετικές σχολές που ανήκαν στα ΤΕΙ ‘αναβαθμίστηκαν’ σε πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (ΑΕΙ). Για τους έχοντες γνώση των νοσοκομειακών θεμάτων αυτό οδήγησε σε πολλαπλές δυσλειτουργίες στο εσωτερικό των Κλινικών των Νοσοκομείων μας, η αναφορά των οποίων ξεφεύγει του παρόντος σημειώματος.
Κάτι ανάλογο φαίνεται πως συμβαίνει και σε πολλούς άλλους επαγγελματικούς χώρους, όπως τουρισμό, εμπόριο, βιομηχανία, κ.ο.κ. Αλλά η χώρα δεν έχει αντοχές για ανεργία, υποαπασχόληση και όλα τα συμπαρομαρτούντα. Στον ορίζοντα βρίσκεται το οξύτατο δημογραφικό πρόβλημα και τόσα άλλα που απαιτούν εργατικό δυναμικό και βελτίωση των ατομικών και οικογενειακών εισοδημάτων που θα έρθουν μόνο με σειρά ορθολογικών δραστικών μέτρων τα οποία φαίνεται ότι το πολιτικό σύστημα, ή δεν κατανοεί ή παραβλέπει!
* Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης είναι δ/ντής Χειρουργικής-συγγραφέας